Karun
Karun (fa) کارون | |
---|---|
Lokacija | |
Kontinenti | Azija |
Države | Iran |
Pokrajine | Čahar-Mahal i Bahtijari, Huzestan |
Gradovi | Šuštar, Ramin, Vejs, Ahvaz, Horamšaher |
Hidrografija | |
Izvor – aps. visina – koordinate | Zard-Kuh (dio Zagrosa) 3800 m |
Ušće – aps. visina – koordinate | Arvand-Rud kod Horamšahera 1 m |
Dužina | 829 - 890 km |
Pritoke | Vanak, Bazuft, Hersan, Dez |
Hidrologija | |
Protok – srednji | 575 m³/s |
Sliv – površina | perzijskozaljevski 65.230 km² |
Ulijeva se u | Arvand-Rud |
Građevinarstvo | |
Brane | Šahid Abaspur (Karun-1), Masdžid-Sulejman, Karun-3, Karun-4 i Gotvand |
Transport | |
Plovnost | nizvodno od Šuštara |
Karta | |
Porječje rijeke Karun |
Karun (perz. کارون) je najduža, vodom najbogatija i jedina plovna rijeka u Iranu.
Izvor rijeke nalazi se na padinama Zard-Kuha, planine u gorju Zagrosa odnosno pokrajini Čahar-Mahal i Bahtijari. Rijeka se proteže dužinom od 829 do 890 km i ulijeva se u Arvand-Rud kod iranskog grada Horamšahera u Huzestanu. U Karun pritječu brojne manje rijeke od kojih su najveće Vanak, Bazuft, Hersan i Dez, a najveći obalni gradovi Šuštar, Ramin, Vejs, Ahvaz i Horamšaher. Potonja dva grada ujedno su i neke od najznačajnijih iranskih luka. Karun je u starom vijeku bio poznat pod imenom Pasitigris, a poistovjećuje ga se i s biblijskom rijekom Pišon (jedna od četiri rajske rijeke). Plivanje donjim tokom Karuna smatra se opasnim jer u rijeku iz Perzijskog zaljeva odnosno Arvand-Ruda često ulaze morski psi.
Na Karunu je podignuto niz brana: Šahid Abaspur (Karun-1) (1976), Masdžid-Sulejman (2001), Karun-3 (2004), Karun-4 (2010) i Gotvand (u izgradnji).
-
Karta i šematski razvedeni presjek projekata glavnih brana na porječju Karuna -
Karun-4 u izgradnji -
Drevni Band-e Kaisar
- (en) Borjian, Habib (29. aprila 2011). „i. Geography and Hydrology”. Karun River. Encyclopædia Iranica. New York: Columbia University.
- (en) Shahnavaz, Shabaz (29. aprila 2011). „iii. The Opening of the Karun”. Karun River. Encyclopædia Iranica. New York: Columbia University.
- (en) Lendering, Jona (31. augusta 2008). Pasitigris (Karun). Leiden: Livius.org. Arhivirano iz originala na datum 2012-01-17. Pristupljeno 2013-05-14.
- (en) Britannica (2012). Kārūn. Encyclopædia Britannica. Chicago, Illinois: Encyclopædia Britannica, Inc.. ISBN 9781593393106. OCLC 71783328.
- Ostali projekti
U Wikimedijinoj ostavi ima još materijala vezanih za: Karun |