Jalapa
Jalapa
| |
|---|---|
 | |
| Koordinate: 14°38′N 89°59′W / 14.633°N 89.983°W | |
| Država |  Gvatemala
|
| Departman | Jalapa |
| Status grada | 1878.[1] |
| Vlast | |
| - Gradonačelnik | Alfredo Sandoval |
| Površina | |
| - Ukupna | 674 km²[2] |
| Visina | 1,392 m[2] |
| Stanovništvo (2022.) | |
| - Urbano područje | 78,279[3] |
| - Područje utjecaja | 192,676[2] |
| - Gustoća područja utjecaja | 285.9 stan./km²[2] |
| Vremenska zona | UTC+5 (UTC) |
| Poštanski broj | 21001[2] |
| Pozivni broj | 502[2] |
| Karta | |
  Jalapa | |
Jalapa je općina od 192,676[2] i grad od 159,840 stanovnika[3]na jugoistoku Gvatemale u Departmanu Jalapa u kom je administrativni centar.
Geografske karakteristike[uredi | uredi kod]
Jalapa se prostire u kotlini Masiva Sierra Madre de Chiapas, na nadmorskoj visini od 1,392 m[2].
Kako je relativno dugo bila izolirana zadržala je puno zgrada iz svoje kolonijalne prošlosti.[4] Jalapa je na jugu dobrom [[asfaltiranom cestom povezana sa Panameričkim autoputom, a na sjeveru sa autoputom koji vodi do 174 km udaljenog glavnog grada Ciudad Guatemale.
Historija[uredi | uredi kod]
Jalapa je izrasla za španjolske kolonijalne ere pod imenom Santa María Xalapán, koje je za Generalne kapetanije Gvatemale promjenjeno u Santa María Jalapa.[1]
Na samom početku španjolski kolonisti izrabljivali su nemilosrdno domorodačke Xince. Delegacija porobljenih Xinca otišla je u tadašnju prijestolnicu Santiago de Los Caballeros do biskupa, zamolivši ga da on posreduje na dvoru kralja Carla V, da im se smanje feudalni nameti i vrati oduzeta zemlja. Oni su sa svoje strane obećali da će bili vjerni kraljevi podanici i kršćani.[5]
Molbe su im djelomično uslišane, tako da se do danas u znak zahvalnosti održavaju dvije procesije u septembru i decembru, koje su i najveće svetkovine toga grada.[5]
Kad je u novembru 1873. dekretom osnovan Departman, -Jalapa je postala administrativni centar, koji je u augustu 1878. dobio i status grada.[1]
Jalapa je od 1978. i univerzitetski grad, jer je tad otvoren kampus Univeziteta San Carlos.
Današnja Jalapa je administrativno-trgovački i obrazovni centar ratarsko - stočarskog kraja.[4].
Izvori[uredi | uredi kod]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 „Historia del Municipio de Jalapa” (španjolski). Deguate. Arhivirano iz originala na datum 2023-03-15. Pristupljeno 14.3.2023.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 „Jalapa Municipality in Guatemala” (engleski). City population. Pristupljeno 14.3.2023.
- ↑ 3,0 3,1 „Jalapa in Jalapa” (engleski). City population. Pristupljeno 14.3.2023.
- ↑ 4,0 4,1 „Jalapa” (engleski). Encyclopaedia Britannica. Pristupljeno 14.3.2023.
- ↑ 5,0 5,1 „Fiesta Patronal Santa María Jalapa” (španjolski). Sicultura. Pristupljeno 14.3.2023.
