Bogorodična crkva Ružica
| Crkva Ružica | |
 | |
| Naziv crkve | Crkva Ružica |
| Lokacija |  Beograd  Srbija |
| Izgrađena | 1869 |
| Obnovljena | 1925 |
Bogorodična crkva Ružica je crkva koja se nalazi u severnoistočnom podgrađu Beogradske tvrđave, ispod Zindan-kapije. U doba despota Stefana Lazarevića postojala je stara crkva istog imena, koju su Turci pri osvajanju Beograda 1521. godine porušili. Sadašnja crkva bila je u 18. veku barutni magacin, koji je 1867-69. godine pretvoren u vojnu crkvu.
Tačno vreme kad je ova crkva napravljena i ko je učestvovao u gradnji ni dan danas nije poznato. Jedino što je utvrđeno je da je ovo najstarija beogradska crkva.
Krajem sedamnaestog veka, crkva Ružica je srušena, ali je već pet dana posle oslobađanja od Turaka bio organizovan odbor za obnavljanje crkve. Radovi su brzo završeni, tako da je crkva osveštana posle već deset meseci. Nakon toga su u njoj počela da se vrše bogosluženja.
Po narodnom predanju, Ružica se nalazila na istom mestu kao i sada, jer je narod poštovao izvor Svete Petke, koji je proticao ispod temelja crkve Presvete Bogorodice. Po verovanju su sestre Ružica, Marica i Cveta na prostoru beogradske tvrđave podigle po jednu crkvu koje bi služile kao njihove zadužbine, i nazvale su ih svojim imenom.
Crkva je porušena tokom Prvog svetskog rata, a obnova i osvećivanje je završeno 11. oktobra 1925. godine. Posle obnove je postavljena ploča koja služi za uspomenu na ovo vreme, i na njoj je napisano:
Za vreme svetskog rata 1914-1918. od strane austrougarske i nemačke vojske opljačkan i porušen je ovaj sveti hram vojnički. Pod Vladom Nj. V. Kralja Srba, Hrvata i Slovenaca, Aleksandra, upravom prvog srpskog Patrijarha Dimitrija... obnovljen je hram Božiji.
Prilikom ove obnove napravljene su i dve statue. Jedna predstavlja kopljanika cara Dušana, a druga pešadinca iz Balkanskih ratova. U crkvu je doneseno šest ikona iz logora Nador u Africi. To se postiglo uz učestvovanje vojnog sveštenika i duhovnika crkve Ružice. Do današnjih dana su samo dve očuvane. Radovi su nastavljeni i posle rata, kada je popravljen vodovod i podignuta kapija kod oltara. Najveći radovi su vršeni 1937. kada je izgrađena kapela Svete Petke, trem i crkveni dom, koji je uništen tokom bombardovanja 1944.
Ikone ikonostasa slikao je Rafailo Momčilović tehnikom ulja na šperploči, po skicama episkopa Irineja Đurića. Kosta Todorović je radio plitki duborez u pozlati na pregradi ikonostasa. Cilj je bio da se oponaša moravski nacionalni stil. Crkvu je živopisao ruski akademski slikar Andrej Bicenko. Nažalost, usred velike vlage, živopis je velikoj meri oštećen. Živopis je karakterističan po tome što se na njemu nalazi izvestan broj srpskih savremenika. Zapadni deo živopisa predstavlja Hristovu besedu na gori, gde se među slušaocima nalaze vojni sveštenik Petar Trbojević i kralj Aleksandar I Karađorđević, dok se na severnoj strani nalaze kralj Petar I Karađorđević i ruski car Nikolaj II Romanov.
- Pravoslavlje - Crkve Ružica i Sveta Petka Arhivirano 2012-11-01 na Wayback Machine-u
- Crkva Ružica na prezentaciji JP Beogradska tvrđava[mrtav link]
- Crkva Ružica - tekst iz magazina Čiode - www.ciode.ca Arhivirano 2007-08-06 na Wayback Machine-u
- Crkva Ružica među najunikatnijima na svetu („Politika“, 6. januar 2010)
- Aleksandar Božović: Crkva Ružica u istočnom podgrađu Beogradske tvrđave[mrtav link], Nasleđe, broj 11, 2010. godine