1685
Prijeđi na navigaciju
Prijeđi na pretragu
- Ovo je članak o godini 1685.
| Milenijum: | 2. milenijum |
|---|---|
| Vjekovi: | 16. vijek – 17. vijek – 18. vijek |
| Decenija: | 1650-e 1660-e 1670-e – 1680-e – 1690-e 1700-e 1710-e |
| Godine: | 1682 1683 1684 – 1685 – 1686 1687 1688 |
| Gregorijanski | 1685. (MDCLXXXV) |
| Ab urbe condita | 2438. |
| Islamski | 1096–1097. |
| Iranski | 1063–1064. |
| Hebrejski | 5445–5446. |
| Bizantski | 7193–7194. |
| Koptski | 1401–1402. |
| Hindu kalendari | |
| • Vikram Samvat | 1740–1741. |
| • Shaka Samvat | 1607–1608. |
| • Kali Yuga | 4786–4787. |
| Kineski | |
| • Kontinualno | 4321–4322. |
| • 60 godina | Yin Drvo Vo(l) (od kineske Ng.) |
| Holocenski kalendar | 11685. |
| Podrobnije: Kalendarska era | |
Godina 1685 (MDCLXXXV) bila je redovna godina koja počinje u ponedjeljak po gregorijanskom kalendaru odn. redovna godina koja počinje u četvrtak po 10 dana zaostajućem julijanskom kalendaru.
Događaji[uredi | uredi kod]
Januar/Siječanj – Mart/Ožujak[uredi | uredi kod]
- 17. 1. - Jermenin Johannes Theodat (Ovanes Astvacatur) dobio od cara monopol na prodaju kafe, nakon čega otvara prvu bečku kafanu.
- veljača - Skadarski paša neuspešno napao Paštroviće kako bi prodro u mletačku Boku[1].
- 6. 2. - James II od Engleske i Irske odn. James VII od Škotske nasleđuje svog brata Charlesa (do 1688) - poslednji katolički vladar tih zemalja.
- 18. 2. - Francuska kolonizacija Teksasa: pripadnici De La Sallove ekspedicije osnivaju Fort Saint Louis.
- zima - Iz Bosne i Like prešlo više od 3.000 porodica u srednju i sjevernu Dalmaciju[2]. Npr. Stojan Janković koji je ove godine nekoliko puta upadao u Liku, doveo 900 duša iz Lapca u Kožulovo polje[3].
- mart - U Francuskoj donešen Code noir koji reguliše ropstvo u njenim kolonijama.
April/Travanj – Jun/Lipanj[uredi | uredi kod]
- 18. 4. - Karl, landgrof Hessen-Kassela, izdao Koncesiju slobode za verske izbeglice iz Francuske.
- 11. 5. - The Killing Time: u Škotskoj pogubljeno petoro kovenantera jer nisu želeli priznati Džejmsa za poglavara crkve (mlada Margaret Wilson postaje poznata).
- 17. 5. - Bitka na Vrtijeljci kod Cetinja, poginuo Bajo Pivljanin (poslali mu glavu u Stambol[4]). Skadarski Sulejman-paša Bušatlija zatim zapalio Cetinje i privremeno prinudio Crnogorce na pokornost[5].
- 19. 5. - Danska plemkinja Leonora Christina Ulfeldt puštena iz zatvora nakon 22 godine
- jun - Turci neuspešno napadaju Zadvarje (prema narodnoj pesmi koju je zabeležio Kačić-Miošić, datum je 15. jul[6]).
- 29. 6. - Osnovana Berlinska berza.
- sredina godine - Kretanja Srba sa turske teritorije, npr. 180 porodica sa 1.459 članova iz Perušića, Bunića i drugde u Lici smeštene kod Otočca[7].
Jul/Srpanj – Septembar/Rujan[uredi | uredi kod]
- jun/jul - Ćingovska vojska zauzela i spalila rusko naselje Albazino na Amuru. Oko 45 kozaka se priključuje Mandžurcima i naseljava u Pekingu (→ Albazinci).
- jun - jul - Monmouthova pobuna: vanbračni sin pokojnog kralja se iskrcao u Engleskoj i proglasio za vladara - ubrzo poražen i pogubljen.
- 7. 7. - Počinje austrijska Opsada Eršekujvara (Nove Zamki).
- 11. 8. - Bitka kod Eperješa (Prešova): Habsburške snage porazile Imru Tekelija.
- 12. 8. - Morejski rat u Grčkoj: Mlečani zauzeli Koroni nakon 49 dana opsade; takođe osvajaju Vitylo i Passavu na obe strane poluostrva Mani i Kalamatu u vrhu Mesenskog zaliva (Morosinijeva vojska broji 8.200 vojnika od čega 1.000 Slovena[8]).
- 16. 8. - Veliki turski rat: Bitka kod Ostrogona je pobeda carske vojske nad turskom opsadom i kraj nada za Turke u opkoljenim gradovima - Nove Zamki padaju 19. 8., zatim Prešov (11. 9.) i Tokaj (29. 9.).
- 25. 8. - U Engleskoj počinju Bloody Assizes ("Krvave porote"), preko 1.000 Monmouthovih pristalica osuđeno na smrt ili progonstvo.
Oktobar/Listopad – Decembar/Prosinac[uredi | uredi kod]
- 5. 10. - Arguin u Mauretaniji postaje kolonija Brandenburg-Pruske (do 1721).
- 18. 10. - Bitka kod Košica: pobeda carskih snaga, grad Košice pada sedmicu kasnije. Turci uhapsili Imru Tekelija u Velikom Varadinu i poslali ga u Carigrad.
- 22. 10. - Edikt iz Fontainebleaua ili Revokacija Nanteskog edikta: hugenoti u Francuskoj gube prava, stotine hiljada će napustiti zemlju.
- 31. 10. - Carske snage zauzele Sárospatak. (Nakon carskih uspeha u Gornjoj Ugarskoj, Turci napuštaju neke tvrđave, npr. definitivno odlaze iz Váca[9]).
- 8. 11. (29. 10. po j.k.) - Potsdamski edikt: vladar Brandenburg-Pruske Friedrich Wilhelm poziva hugenote u svoju zemlju.
- novembar, sredinom - Carska vojska stiže do zamka Munkač (dan. Palanok u Ukrajini), koji će do 1688. braniti Jelena Zrinska.
- 18. 11. - Za velikog vezira dolazi Bošnjak Sari Sulejman-paša (do 1687).
Kroz godinu[uredi | uredi kod]
- Morejski rat. Slavonija: general Leslie zauzeo Donji Miholjac te spalio jedan dio osiječkog mosta. Una: ban Nikola Erdödy zauzeo Dubicu i Kraljevu Veliku. Lika: karlovački general Herberstein provalio u Liku do Gospića i Bilaja i poharao ih (ove akcije pomažu ustanici, fra Luka Ibrišimović Požežanin odn. pop Marko Mesić Brinjanin)[10][11].
- Hrvatski sabor utemeljio Bansku (Kraljevsku) konferenciju (pogovor) - tijelo od šest članova pod banovim predsjedništvom kada se sabor ne može sastati. Sabor od ove godine drži punomoćnika (agens aulicus) u Beču, stalnog zastupnika na dvoru[12].
- Visarion Borilović Bajica novi crnogorski mitropolit.
- c. - Sukob sarajevske pravoslavne opštine i mitropolita Atanasija, Sarajlijama oduzeti sveštenici[13].
- Melentije Tipaldi novi pravoslavni arhiepiskop u Dalmaciji (do 1713).
- Od ove godine Dubrovčani ne plaćaju godišnji harač Osmanlijama, već ih snabdevaju informacijama[14].
- U Beču osnovana prva vatrogasna brigada na svetu.
- Engleski pirat Adam Baldridge, bežeći sa Jamajke, nastanio se na madagaskarskom ostrvu Nosi Boraha.
- Ansbaški vuk: ljudožderski vuk ubio nekoliko ljudi u Kneževini Ansbach.
- zima 1685/86 - Luj XIV se tajno oženio sa Madame de Maintenon.
Rođenja[uredi | uredi kod]
- 23. 2. - Georg Friedrich Händel, kompozitor († 1759)
- 12. 3. - George Berkeley, filozof († 1753)
- 21. 3. - Johann Sebastian Bach, kompozitor, orguljaš († 1750)
- 18. 8. - Brook Taylor, matematičar († 1731)
- 1. 10. - Karlo VI, sveti rimski car († 1740)
- 26. 10. - Domenico Scarlatti, kompozitor († 1757)
- 8. 12. - Johann Maria Farina, pronalazač kolonjske vode († 1766)
Smrti[uredi | uredi kod]
- 23. 1. - Pavao Zorčić, grkokatolički episkop (* ca. 1620)
- 6. 2. - Charles II, kralj Engleske, Irske i Škotske (* 1630)
- 22. 3. - Go-Sai, bivši japanski car (* 1638)
- 17. 5. - Bajo Pivljanin (Nikolić), crnogorski junak
- 15. 7 - James Scott, 1st Duke of Monmouth, vanbračni sin Charlesa II, pretendent (* 1649)
- 24. 7. - Ivan Ančić, bogoslovski pisac (* 1624)
- decembar - Kara Ibrahim-paša, smenjeni veliki vezir
- 25. 12. - Jacob Spon, arheolog, putopisac (* 1647)
- ? - Ruvim II Boljević, crnogorski mitropolit
- ? - Gerasim Vlak, pravoslavni dalmatinski arhiepiskop
Reference[uredi | uredi kod]
- ↑ Historija n. J., 812
- ↑ Historija n. J., 1228
- ↑ Istorija s. n., 493-4
- ↑ Istorija s. n., 339
- ↑ Vladimir Ćorović, Dalje borbe s Turcima, rastko.rs
- ↑ Razgovor ugodni naroda slovinskoga U komu se ukazuje pocetak, i sverha Kraljah Slovinskih ... Knjiga druga. 1836. str. 288–.
- ↑ Istorija s. n., 495
- ↑ Setton, 295-6
- ↑ Setton, 277
- ↑ Šišić, Hrvatska povijest 2-V
- ↑ Historija n. J., 1000
- ↑ Historija n. J., 1015-16
- ↑ Ćorović, Vladimir (1925). Bosna i Hercegovina - Društveni odnošaji. rastko.rs
- ↑ ÁgostonMasters2009, 477
- Literatura
- Ferdo Šišić. Hrvatska povijest. Drugi dio /Poglavlje V.. (hr Wikizvor)
- Gábor Ágoston; Bruce Alan Masters. Encyclopedia of the Ottoman Empire. Infobase Publishing; 1 January 2009. ISBN 978-1-4381-1025-7.
- Kenneth Meyer Setton. Venice, Austria, and the Turks in the Seventeenth Century. American Philosophical Society; 1991. ISBN 978-0-87169-192-7.
- Historija naroda Jugoslavije II, Školska knjiga Zagreb, 1959
- Istorija srpskog naroda, Treća knjiga, prvi tom, Srbi pod tuđinskom vlašću 1537-1699, SKZ Beograd 1993, ISBN 86-379-0383-5