Univerzitet Yale
| Univerzitet Yale Yale University | |
|---|---|
 | |
 Pogled na Yale iz zraka | |
| Historija | |
| Moto | Lux et veritas (Svijetlo i istina) |
| Osnivanje | 1701. |
| Generalno | |
| Vrsta | privatni |
| Budžet | 23.9 $ |
| Administracija | |
| Predsjednik | Peter Salovey |
| Akademsko osoblje | 4,171 |
| Studenti | |
| Broj studenata | 12,223 |
| Lokacija | |
| Sjedište – grad – država | New Haven  SAD |
| Službene stranice | |
| www.yale | |
Univerzitet Yale je treći najstariji univerzitet u Sjedinjenim Američkim Državama iz New Havena u saveznoj državi - Connecticut.[1]
Njegovo službeno ime na latinskom glasi - Universitas Yalensis, on je privatni i jedan od članova Ivy league (Lige bršljana).[1]
Yale je osnovan 1701., kao Collegiate School (koledž) u Killingworthu (današnji Clinton), sa poveljom koju mu je izdala tadašnja kolonijalna vlada. Već 1716. se preselio u New Haven, a ubrzo nakon toga je 1718. promjenio ime u Koledž - Yale, u počest svom velikom donatoru - Elihuu Yaleu, bogatom britanskom trgovcu. Ispočetka je Yale bio tipični teološki koledž, univerzalnog tipa (klasično obrazovanje) koji se strogo pridržavao ortodoksnog puritanizma.[1]
Od 1810. počinje podjela koledža na specijalističke fakultete, prvo je osnovan medicinski, zatim 1822. - teološki a 1824. i pravni.[1]
Geolog Benjamin Silliman, koji je predavao na Yaleu između 1802. - 1853., puno je doprinio razvoju eksperimentalne i primijenjene nauke u u Sjedinjenim Američkim Državama i doprinio da je Yale postao respektabilan univerzitet. On je upravo na Yaleu osnovao je American Journal of Science and Arts (kasnije skraćen samo na American Journal of Science), jedan od prvih velikih naučnih časopisa na svijetu u 19. vijeku. Kad je polovicom vijeka u okviru univerziteta osnovan Sheffield Scientific School (tehnički fakultet) on je ubrzo postao jedan od vodećih naučnih i tehničkih centara nacije i to ostao sve do 20. vijeka.[1]
Od 1847. Yale ima i postdimplomske studije, a od 1866. i Likovnu akademiju, nakon tog su osnovane i muzička i teatarska, a i fakulteti za šumarstvo, bolničare, arhitekturu i menadžment. Koledž Yale je 1864. preimenovan u Univezitet Yale.[1]
Prvim ženama je dozvoljen upis 1892., ali je univerzitet postao potpuno otvoren za oba spola tek 1969.[1] Yale ima glas vrlo selektivnog univerziteta, na koji se teško upisati, pa je zato i vrlo cijenjen u američkom društvu.[1]
Univerzitet Yale je danas organiziran kao dodiplomski koledž (Yale College), fakultet (Graduate School of Arts and Sciences) i deset specijaliziranih visokih škola.[1]
Univerzitetska biblioteka Yale, ima više od 10,5 milijuna knjiga, i jedna je od najvećih u SAD-u. Yale je bio prvi američki koledž koji je imao umjetničku galeriju, ona je nastala 1832. kad je John Trumbull poklonio svoju kolekciju slika iz američke revolucije, danas je to respektabilna galerija smještena u nekoliko zgrada.[1]
Yale ima i Prirodoslovni muzej (Peabody Museum of Natural History) koji ima bogate paleontološke, arheološke i etnološke zbirke.[1]
Na Yalu su diplomirali između ostalih američki predsjednici William Howard Taft, Gerald Ford, George H. W. Bush i Bill Clinton, podpredsjednik John Calhoun, teolog Jonathan Edwards, izumitelji Eli Whitney i Samuel Morse i leksikograf Noah Webster.[1]
