Srpska saborna crkva u Temišvaru
Srpska saborna crkva u Temišvaru | |
Naziv crkve | Srpska saborna crkva u Temišvaru |
Lokacija | Temišvar Rumunija |
Izgrađena | 1748. |
Srpska saborna crkva u Temišvaru je najvažnije crkveno zdanje srpske zajednice u Rumuniji. To je i prestona crkva Temišvarske eparhije.
Crkva nalazi u samom "srcu" Temišvara. Sa okolnim eparhijskim zdanjima ona čini čitav gradski blok duž zapadne strane Trga ujedinjenja, najstarijeg trga u gradu.
U Temišvaru, kao vekovima najvećem gradu Banata, je od davnina postojala srpska zajednica i pravoslavna i srpska crkva Svetog velikomučenika Georgija. Data crkva prikazana je i na starim vedutama Grada, kao i na grbu Temišvarske eparhije. Zgrada je uništena u požaru 1737. godine.
Sadašnja Saborna crkva, hrama Vaznesenja Gospodnjeg, podignuta je desetak godina kasnije. Izgradnja sadašnje Saborne crkve, započeta 1745. godine, a okončana je 1748. godine. Temelji i zgrada do krova izvedeni su od samog početka u današnjem obliku, a 1791. godine nadzidani su visinski delovi tornjeva, što 1748. godine verovatno nije bilo moguće zbog vojnih strateških razloga: da ne bi ometali osmatranje iz tvrđave. U suštini crkva je zadržala svoj prvobitni izgled.
Prvi ikonostas, rad slikara Stefana Teneckog (rezbar je nepoznat) zamenjen je 1843. godine. Novi (sadašnji) ikonostas, rad je rezbara Mihaila Janića i slikara Konstantina Danila. Od tada su na njemu obavljeni isključivo restauratorski i konzervatorski radovi. Bilo je to najpre 1903. godine, kada je u hramu radio tim stručnjaka, među njima i Stevan Aleksić, poznati banatski slikar, i u razdoblju 1993-1997., kada je u hramu radio tim Pokrajinskog zavoda Vojvodine za zaštitu spomenika kulture iz Novog Sada, o trošku Crkvene opštine i uz novčanu pomoć Ministarstva za kulturu u Vladi Srbije.
Katedralni hram vekovne (i namučene) Eparhije temišvarske bio je zajednički za Srbe i Rumune do Jerarhijske podele u Mitropoliji Karlovačkoj 1864. godine.
1964. godine crkva je dobila status spomenika kulture rumunske države.
Crkva je danas u dobrom stanju. Pravoslavna srpska saborna crkva je 1998. godine svečano proslavila svoju 250. godišnjicu. Crkvena opština ima u vidu dalju doradu i obnovu crkve i porte.
-
Unutrašnjost saborne crkve