Furlanski jezik – razlika između verzija
m r2.7.1) (robot Dodaje: ko:프리울리어 Mijenja: ast:Friulanu |
|||
| Red 65: | Red 65: | ||
[[Kategorija:Jezici Italije]] |
[[Kategorija:Jezici Italije]] |
||
[[Kategorija:Jezici po abecedi]] |
[[Kategorija:Jezici po abecedi]] |
||
[[af:Friulaans]] |
|||
[[am:ፍሪዩልያን]] |
|||
[[an:Idioma friulán]] |
|||
[[ar:لغة فريولية]] |
|||
[[ast:Friulanu]] |
|||
[[bar:Furlanische Sprache]] |
|||
[[be:Фрыульская мова]] |
|||
[[be-x-old:Фрыульская мова]] |
|||
[[bg:Фриулски език]] |
|||
[[br:Friouleg]] |
|||
[[ca:Furlà]] |
|||
[[co:Lingua friulana]] |
|||
[[cs:Furlanština]] |
|||
[[cy:Ffriŵleg]] |
|||
[[da:Friulisk]] |
|||
[[de:Furlanische Sprache]] |
|||
[[en:Friulian language]] |
|||
[[eo:Friula lingvo]] |
|||
[[es:Idioma friulano]] |
|||
[[eu:Friuliera]] |
|||
[[fa:زبان فریولی]] |
|||
[[fi:Friulin kieli]] |
|||
[[fr:Frioulan]] |
|||
[[frp:Frioulan]] |
|||
[[fur:Lenghe furlane]] |
|||
[[gl:Lingua friulana]] |
|||
[[gv:Furlan]] |
|||
[[hak:Fut-liù-li-ngî]] |
|||
[[he:פורלן]] |
|||
[[hr:Friulski jezik]] |
|||
[[hu:Friuli nyelv]] |
|||
[[hy:Ֆրիուլիերեն]] |
|||
[[id:Bahasa Friuli]] |
|||
[[io:Friulana linguo]] |
|||
[[it:Lingua friulana]] |
|||
[[ja:フリウリ語]] |
|||
[[ko:프리울리어]] |
|||
[[ku:Zimanê fûrlanî]] |
|||
[[kv:Фурлан кыв]] |
|||
[[kw:Furlanek]] |
|||
[[la:Lingua Foroiuliensis]] |
|||
[[li:Frioels]] |
|||
[[lij:Lengua friulana]] |
|||
[[lmo:Lengua furlana]] |
|||
[[lv:Friulu valoda]] |
|||
[[ms:Bahasa Friulia]] |
|||
[[nds:Furlan]] |
|||
[[nl:Friulisch]] |
|||
[[no:Friulisk]] |
|||
[[oc:Friolan]] |
|||
[[pl:Język friulski]] |
|||
[[pms:Lenga furlan-a]] |
|||
[[pnb:فریولی]] |
|||
[[pt:Língua friulana]] |
|||
[[rm:Lingua furlana]] |
|||
[[ro:Limba friulană]] |
|||
[[ru:Фриульский язык]] |
|||
[[sk:Friulčina]] |
|||
[[sl:Furlanščina]] |
|||
[[sr:Фурлански језик]] |
|||
[[sv:Friuliska]] |
|||
[[szl:Furlańsko godka]] |
|||
[[ta:விரியூலிய மொழி]] |
|||
[[tr:Furlan]] |
|||
[[uk:Фріульська мова]] |
|||
[[vec:Łéngoa furlana]] |
|||
[[vi:Tiếng Friulia]] |
|||
[[wa:Fôrlan]] |
|||
[[zh:弗留利语]] |
|||
Verzija na datum 13 mart 2013 u 23:18
| Furlanski jezik | |
|---|---|
| Furlan | |
| Države |  Italija |
| Regije | Evropa |
| Broj govornika | 794,000[1] |
| Jezična porodica | Indoevropski jezici
|
| Pismo | Latinica |
| Službeni status | |
| Službeni | autonomna regija Friuli-Venezia-Giulia |
| Regulator | Osservatori Regjonâl de Lenghe e de Culture Furlanis |
| Jezični kodovi | |
| ISO 639-1 | – |
| ISO 639-2 | fur |
| ISO 639-3 | fur |
 | |
Furlanski jezik (furlanski: marilenghe, talijanski: friulano; ISO 639-3: [2]) ili friulski, jedan je od retoromanskih jezika.
Furlanskim govori oko 794.000 [1] Furlana u talijanskim provincijama Udine, Pordenone, Gorizia i Trieste u autonomnoj regiji Friuli-Venezia-Giulia, na furlanskom jeziku Friûl-Vignesie Julie.
Zbog siromaštva koje je vladalo do 1960-tih godina, mnogi su se Furlani iseljavali u druge zemlje, posebno u Francusku, Belgiju i Švicarsku, i prekomorske zemlje;Australiju, Kanadu, Argentinu, Brazil, Ameriku i Južnoafričku Republiku. Furlanski jezik ima četiri dijalekta:
- centralni karakterističan je po tome što mu ženske imenice završavaju na - e. Govori se oko Udina do Palmanove na istok.
- concordiese ili zapadni karakterističan je po tome što mu ženske imenice završavaju na - a. Govori se oko Portogruara, zove se "concordiese" zbog rimskog grada Concordia Sagittaria.
- istočni ili Gorički karakterističan je po tome što mu ženske imenice završavaju na - a, i što se dugi vokali izgovaraju kao kratki.
- carnico karakterističan je po tome što mu ženske imenice završavaju na - o, ima puno diftonga i najarhaičniji je od svih furlanskih dijalekata.
Furlanski jezik u području oko Gorizie govore i Slovenci kao drugi ili treći jezik. Većina Furlana zna i govori standardni talijanski.
Furlanski i slovenski
Zbog blizine sa Slovencima u furlanski je ušlo dosta slovenskih (slavenskih) riječi kao; colaç (kolač), cudiç (hudič), britule (britva) i cos (koš). Slovenci su pak iz furlanskog prezeli riječi; čebula (crni luk), punca (djevojka), raca (patka), fant (momak)...
Izvori
Eksterni linkovi
- Ethnologue report for language code: fur (en)
- Friulian language, alphabet and pronunciation (en)
- Società Filologica Friulana (it)
Bibliografija
- Paola Benincà, Laura Vanelli, Linguistica friulana, Unipress, Padova, 2005.
- Franc Fari (cur.), Manuâl di lenghistiche furlane, Forum, Udine, 2005.
- Giuseppe Francescato, Dialettologia friulana, Società Filologica Friulana, Udine, 1966.
- Giovanni Frau, I dialetti del Friuli, Società Filologica Friulana, Udine, 1984.
- Sabine Heinemann, Studi di linguistica friulana, Società Filologica Friulana, Udine, 2007.
- Carla Marcato, Friuli-Venezia Giulia, Laterza, Roma - Bari, 2001.
- Georg Pagitz: Friaulisch Wort für Wort, Bielefeld, Reise Know-How, 2007.
- Piera Rizzolati, Elementi di linguistica friulana, Società Filologica Friulana, Udine, 1981.
- Paolo Roseano, La pronuncia del friulano standard: proposte, problemi, prospettive, Ce Fastu?, LXXXVI (2010), n. 1, p. 7-34.
- Federico Vicario (cur.), Lezioni di lingua e cultura friulana, Società Filologica Friulana, Udine, 2005.
- Federico Vicario, Lezioni di linguistica friulana, Forum, Udine, 2005.