Pačir

Pačir
Katolička crkva na glavnoj ulici
Osnovni podaci
Država	Srbija
Pokrajina	Vojvodina
Upravni okrug	Severno-bački
Opština	Bačka Topola
Stanovništvo
Stanovništvo (2022)	2948
Gustina stanovništva	38 st./km²
Geografija
Koordinate
Nadmorska visina	114 m
Površina	76,8 km²
Pačir Pačir (Srbije)
Ostali podaci
Poštanski kod	24342
Pozivni broj	024
Registarska oznaka	SU

Place-name sign, helynév jel, Pacir Ortstafel,

Pačir je naselje u Sjevernom bačkom okrugu Vojvodine u Srbiji. Prema podacima iz 2002. godine, u njemu živi 2.932 stanovnika, uglavnom Mađari.

Pačir se prostire na severnim padinama Telečke lesne zaravni, u dolini rečice koju meštani nazivaju Krivaja, između Bajmoka i Stare Moravice na udaljenosti od oko tridesetak kilometara jugozapadno od Subotice.

Nadmorska visina naselja kreće se između 103 i 112 metara. U ataru Pačira, površine 14 hiljada jutara,

Historija

Naziv Pačir prvi put se spominje u jednoj overenoj tapiji o posedu iz 1409. godine, gde se javlja u obliku Pacher. Pola stoleća kasnije, tačnije 16.februara 1462. godine, pravedni kralj Matija Korvin svojoj majci Jelisaveti Silađi, uz sela Gywrge, Bajmok, Napfen, Chontafeyer, Bwdakwtha i drugih u okolini Subotice, poklanja u cilju uvećanja sjaja njenog dvora i selo Pachyr

Dve decenije kasnije - 9.jula 1481.godine - kralj daruje Pachyr Peteru Beliegi Markosu.Godine 1504. selo ponovo dobija novog vlasnika - Imrea Tereka - koji je u Pačiru kako se čini, nameravao da se skrasi, jer je sebi izgradio stanište, svojevrsnu kuriju.

I da 1541.godine nije usledio početak turskih osvajanja ovih krajeva, možda bi se sve drugačije odvijalo.Ovako su, pak povremene invazije turske osmanlijske armije, odnosno njeni haračko-pljačkaški pohodi doveli do opšteg razaranja i uništenja pačirske naseobine.Godine 1580.selo se još spominje kao naselje sa 16 poreskih obveznika, ali već 1680. nema ni jednog stanovnika i ostaje nenaseljeno sve do početka 18.veka.

Bili su potrebni ponovno osvajanje Budima (1686) i pobeda u oslobodilačkom ratu nakon toga, da bi tek 20-tih godina 18.veka započelo novo razdoblje, novo poglavlje u istoriji sela. Od 1726.godine, naime, pačirsku pustaru, koja se prostirala u plodnoj dolini Krivaje (18.537 katastarskih jutara), posedovali su Somborci, tačnije somborski graničari.Tu je prvo samo nekoliko njihovih pastirskih porodica napravilo privremene pastirske kolibe, da bi kasnije izgradili i kuće za stalno stanovanje.

Saobraćaj

Kroz naseljeno mesto Pačir prolazi regionalni put R-108, koji u pravcu severozapada vodi ka naseljenom mestu Bajmok dok u pravcu jugoistoka vodi ka naseljenom mestu Stara Moravica.Od većih gradova koji su u okolini naselja je Subotica na oko 36 km i Bačka Topola na oko 23 km.Stanje kolovoza je prošle godine poboljšano zahvaljujući sanaciji istog.Tom prilikom je sanirana ukupna dužina puta od oko 4 km koji prolazi kroz naselje.

Privreda

U Pačiru su se zadnjih godina degradirale uglavnom sve privredne grane i delatnosti kao i u svim sličnim Vojvođanskim selima.U selu postoji jedan mlin za preradu žita gde ima 6 zaposlenih.Takođe na izlazu iz Pačira, pored puta R-108 prema Bajmoku nalazi se firma "Gebi" sa sedištem u Čantaviru, gde trenutno ima oko 30-tak radnika,a koji se bave uglavnom sirovinom za prehranu životinja.Trgovinskih radnji ima 10, koje su redovno snabdevene.U Pačiru postoje dve pekare sa uvek svežim hlebom i pecivom.U Teledomu sela nalazi se sedište Televizije Pačir koja radi već više od 3.godine i koji pokriva signalom putem kablovske mreže naselja Stara Moravica i Pačir.

Turizam

Pačirska banja, prekrasno uređeno kupalište s termalnom vodom jedinstveno u Vojvodini i uopće u ovom dijelu Europe.

Topla voda u Pačiru dolazi s dubine od 1400 metara i slana je, što čini odlazak u ovo lječilište jedinstvenim iskustvom. Na svom putu do površine voda prolazi kroz različite slojeve stijena, gdje se obogaćuje mineralima. Voda sadrži natrij, jod, sulfat, brom i mnoge druge minerale koji promiču zdravlje. Temperatura vode kada izađe na površinu je 72 stupnja, a kada se ohladi dostiže temperaturu od 30 do 35 stupnjeva.Voda ima miris joda i fenola, ali na to se možete naviknuti za nekoliko minuta. Pačirska toplica ima jezero od 2000 četvornih metara, a otvorena su i dva zatvorena bazena koji rade i zimi. Imaju oblik jezerca, a dubina vode raste prema sredini i doseže 1,70. Dno je prekriveno zaobljenim kamenjem koje je izuzetno ugodno za stopala pri hodu u vodi. Oko jezera ima mjesta za oko 150 ljudi. Osiguran je besplatan parking i bežični internet, a u sklopu spa centra možete kupiti poslasticu za mališane ili ručati.. U Pačiru se nalazi veoma lepo izgrađen Lovački Dom "Diana", u lepom ruralnom ambijentu, koji ima tri nameštene sobe spremne za smeštaj 10 osoba.Na oko 2,5 km od Pačira nalazi se tkz.Bagremar dok ga stanovnici Pačira zovu Šumica.Na ovom mestu postoji veštačko jezero izgrađeno 1974.godine gde se aktivno može baviti ribolovom.

Obrazovanje

Posle naseljavanja pačirske pustare (1786), doseljeni Mađari koji su doselili iz Kisújszállása su izgradili prvu školu a od 1796. predavanja su na srpskom jeziku. U 1960-im godima počele je gradnja nove škole, koja je završena 1970. godine. Nastavu su izvodili u moderno opremljenim kabinetima, i u kratkom roku su izgradili i prvu fiskulturnu salu u okolini. 1. 2. 2001. godine je počelo sa radom obdanište sa 25 dece starosti od 3-4 godine, gde su zaposleni 1 koordinator, 2 vaspitača i jednog čistačica. Radno vreme je svaki radni dan od 8 do 12 časova. Škola danas svoju delatnost obavlja u adaptiranoj zgradi na ukupnoj površini od 9450 metara kvadratnih, od čega je zatvorenog prostora 2534 metra kvadratna. Škola ima 16 odeljenja sa ukupno 274 učenika i 41 radnika. Zabavište se nalazi u centru sela. Inače, stara zgrada redovnim održavanjem i domaćinskim korišćenjem sačuvana je od propadanja i svake godine sve lepše i lepše izgleda. Obrazovanje se vrši dvojezično, na srpskom i mađarskom jeziku. Zabavište nosi naziv "Bambi" i po organizaciji pripada Predškolskoj ustanovi "Bambi" iz Bačke Topole.

Verske zajednice

Reformatska crkva Reformatska zajednica u Pačiru osnovana je 1786.god. kada su preci današnjih stanovnika, iz Kišujsalaša naseljavali ovo područje. Zgrada crkve izgrađena je 1834.god. Zajednica danas broji 1170 članova. Sveštenik je Eržebet Čanji. Svake nedelje u 10 časova održavamo božiju službu i nedeljnu školu, a ponedeljkom popodne žene naše zajednice prave testo. Pored ovih aktivnosti postoje i zanimanja za omladinu i za najmlađe, leti se organizuju dečiji i omladinski kampovi. A okviru zajednice radi i obdanište za decu uzrasta 3-5 god.

Pravoslavna crkva Parohija je osnovana 1777. u početku je bila brvnara, a današnji oblik ima od 1891.god. Parohija nosi ime »Hram Svetih Apostola Petra i Pavla«. Objekat se konstantno obnavlja od 2001.god. u baroknom stilu. Parohija se nalazi u okviru Bačke eparhije.

Rimokatolička crkva Katolička crkva u Pačiru igrađena je 1824.god. i u to vreme pripadala je biskupiji Kaloča. Po preostaloj dokumentaciji, zajednica je tada imala 99 članova. Glavni oltar crkve krasi slika Isusa Hrista na krstu a sama crkva nosi ime“ Uzvišenje Svetoga Krsta“. U tornju crkve nalaze se tri zvona, trenutno se obnavlja treći, dok je prvo obnovljeno još 1974.god.

Baptistička crkva- Baptistički pokret nastaje u 19 veku u Evropi. U Bačkoj baptističke misije nastaje među stanovnicima Nemačke i Mađarske nacionalnosti sredinom 19 veka. Kao rezultat ove misije nastaju nove zajednice u Somboru, Bajmoku, Silađu, Čonoplji, Staroj Moravici,Malom Iđošu i Pačiru.

Njihova je karakteristika da se uranjanjem krste samo punoljetne osobe koje su sposobne za obraćenje i ispovijedanje vere, krštenje na temelju osobne vjere u Isusa Krista. Tu je pokret dobio ime iz grčkog jezika Novog zavjeta: baptista = krstitelj.

Osnivač zajednice Baptističke crkve u Pačiru bio je Tot Šandor, rodjen je 1878 godine. Njegovo obarćenje i krštenje 1896 godina. Oženio se i preselio u Pačir 1919. godine. Odmah je osnovao baptističku crkvu u svom novom domu. Prvo uranjanje napravio je 1923. godine Jozef Kalmar. Ove godine utemeljena je i crkva

Članovi Pačirskog ogranka u početku su se sastajali u svojim domovima i kućama gde su pevali, molili se i slušali reč božju. Zajednica se vremenom proširivala i napredovala nasuprot raznoraznim teškoćama. Prva javna baptizacija održana je 1923.god. na lokalnom kupalištu.

Godine 1942. zajednica Pačir imala je 50 članova. Zajedničkom odlukom o izgradnji crkve, koji je također izgrađen sledeće godine. 1943. svečano je otvorena crkva u Pačiru..

Jozef Bertalan i njegova obitelj preselili su se u Pačir 1932. godine.

Godine 1963. Jozef Bertalan zaređen je za okružnog župnika. Prije II svjetskog rata bio je omladinski radnik, a od 1957. predsjednik kotara. Osim čelnika pačirske zajednice, desetljećima je bio i čelnik Vojvođanske baptističke crkve. Značajan je bio i njegov rad u međunarodnoj misiji za vrijeme komunizma Tijekom svojih putovanja skupljao je audio snimke za Radio Monte Carlo

Od 90-ih godina sveštenik je Njul Zoltan.

Demografija

U naselju Pačir živi 2397 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 42,9 godina (40,5 kod muškaraca i 45,1 kod žena). U naselju ima 1198 domaćinstava, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 2,46.

Stanovništvo u ovom naselju veoma je nehomogeno, a u poslednja tri popisa, primećen je pad u broju stanovnika.

Grafik promene broja stanovnika tokom 20. veka

Demografija Godina Stanovnika 1948. 4907 1953. 4806 1961. 4754 1971. 4189 1981. 3871 1991. 3309 3213 2002. 3004 2948

Etnički sastav prema popisu iz 2002.
Mađari			1766	59.90%
Srbi			864	29.30%
Bunjevci			68	2.30%
Jugosloveni			55	1.86%
Hrvati			45	1.52%
Romi			29	0.98%
Nemci			6	0.20%
Bošnjaci			5	0.16%
Crnogorci			4	0.13%
Muslimani			4	0.13%
Slovenci			3	0.10%
Rumuni			3	0.10%
Slovaci			2	0.06%
Rusini			2	0.06%
Ukrajinci			1	0.03%
Makedonci			1	0.03%
Albanci			1	0.03%
nepoznato			6	0.20%

Stanovništvo prema polu i starosti

	m			ž
?	1			2
80+	42			68
75-79	35			93
70-74	67			109
65-69	95			114
60-64	91			116
55-59	87			109
50-54	113			85
45-49	108			103
40-44	89			98
35-39	110			80
30-34	87			75
25-29	93			83
20-24	96			83
15-19	80			80
10-14	79			83
5-9	82			74
0-4	77			61
prosek	40.5			45.1

Domaćinstva

Broj domaćinstava po popisima od 1948-2002. Godina popisa 1948. 1953. 1961. 1971. 1981. 1991. 2002. Broj domaćinstava 1514 1629 1712 1483 1498 1334 1198

Domaćinstva po broju članova po popisu od 2002. Broj članova 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 i više Prosečan broj članova Broj domaćinstava 343 363 222 184 53 24 6 1 2 - 2.46

Domaćinstva

Broj domaćinstava po popisima od 1948-2002. Godina popisa 1948. 1953. 1961. 1971. 1981. 1991. 2002. Broj domaćinstava 1194 342 721 70 61 - 1298

Domaćinstva po broju članova po popisu od 2002. Broj članova 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 i više Prosečan broj članova Broj domaćinstava 190 719 310 78 1

Stanovništvo prema delatnosti koju obavlja

Pol	Ukupno	Poljoprivreda, lov i šumarstvo	Ribarstvo	Vađenje rude i kamena	Prerađivačka industrija	Proizvodnja i snabdevanje...	Građevinarstvo	Trgovina	Hoteli i restorani	Saobraćaj, skladištenje i veze
Muški	628	343	-	-	147	7	43	20	9	15
Ženski	296	132	-	-	60	-	1	35	3	3
Oba	924	475	-	-	207	7	44	55	12	18
Pol	Finansijsko posredovanje	Nekretnine	Državna uprava i odbrana	Obrazovanje	Zdravstveni i socijalni rad	Ostale uslužne aktivnosti	Privatna domaćinstva	Eksteritorijalne organizacije i tela	Nepoznato
Muški	3	1	13	6	9	11	1	-	-
Ženski	1	-	5	18	26	10	2	-	-
Oba	4	1	18	24	35	21	3	-	-

Vanjske veze

Pačir na Wikimedijinoj ostavi

• Zvanična stranca Pačira
• Mape, aerodromi i vremenska situacija lokacija (Fallingrain)
• Satelitska mapa (Wikimapia)
• Gugl satelitska mapa (Maplandia)

• Youtube kanal TVPACIR