Nikola Kašiković
| Nikola Kašiković | |
|---|---|
|
| |
| Opšti podaci | |
| Datum rođenja | 4. decembar 1861. |
| Mesto rođenja | Sarajevo (Osmansko carstvo) |
| Datum smrti | 22. maj 1927. |
| Mesto smrti | Sarajevo (Kraljevina SHS) |
| Rad | |
Nikola T. Kašiković (4. decembar 1861. Sarajevo, Osmansko carstvo — 22. maj 1927. Sarajevo, Kraljevina SHS) je bio bosanskohercegovački publicista srpskog porijekla, urednik i vlasnik književnog lista Bosanska vila, te sakupljač srpskih narodnih umotvorina.[1]
Rođen je u Sarajevu 1861. godine u tadašnjem Osmanskom carstvu. U Sarajevu je završio Srpsku nižu gimnaziju, a nakon toga Srpsku učiteljsku školu u Somboru 1884. godine. Nakon završene Srpske učiteljske škole, radi kao učitelj Srpske škole u Sarajevu. Sarađivao je u dječjem listu „Golub“, koji je objavljivao pjesme i srpske narodne umotvorine. Bio je i saradnik srpskog književnog lista „Javor“, koga je osnovao Jovan Jovanović Zmaj. Kao član Učitenjskog zbora Srpske škole u Sarajevu, zajedno sa Nikolom Šumonjom, Božidarom Nikašinovićem i Stevom Kaluđerčićem 19. oktobra 1885. godine je bio osnivač srpskog književnog lista Bosanska vila. Krajem 1891. godine „po savjetu srpskih književnika“ napušta učiteljsku službu i potpuno se posvećuje vođenju i uređivanju časopisa Bosanska vila. Kašiković je bio treći urednik Bosanske vile, a na toj poziciji je bio od aprila 1887. godine do 15. juna 1914. godine. Nikola Kašiković je 1906. godine postao član Srpskog novinarskog udruženja sa sjedištem u Beogradu. Bio je jedan od osnivača i predsednik Srpskog pjevačkog društva Sloga, utemeljivač i član Srpskog kulturnog i prosvetnog društva Prosvjeta. Pored uredništva, pisao je radove o književnom i kulturnom životu, a kao najveći uspjeh mu se pripisuje prikupljanje srpskih narodnih umotvorina, predanja, vjerovanja i srpske narodne poezije.
Nikola Kašiković je bio vlasnik Bosanske vile od 1889, pa do prestanka rada Vile 1914. godine, kada su je austrougarske vlasti zabranile.[2]
Austrougarske vlasti su u toku Prvog svjetskog rata zatvorile Kašikovića i njegovu porodicu. Austrougarska politika je bila takva da su gotovo svi ugledni Srbi zatvarani i osuđivani u periodu 1914-1917.
Nakon što je Austrougarska okupirala Kraljevinu Srbiju, početkom 1916. godine su u Beogradu u stanu profesora Milorada Pavlovića Krpe pronađena pisma Nikole Kašikovića. Prema austrougarskim izvještajima, Kašikovićeva pisma su bila kompromitujuća i vojne sadržine o kretanju austrougarske vojske. Austrougarske vlasti su na osnovu ovih pisama 9. marta 1917. godine osudile Nikolu Kašikovića na deset godina robije, a nakon toga i njegovu ženu i sina. Njegova žena Stoja i sin Predrag su osuđeni na smrt 12. januara 1918. godine, tako što će majka da gleda kako joj sina vješaju. Kasnije su pomilovani na deset godina robije.[2]
Nakon završetka Prvog svjetskog rata, Kašiković nije uspio da obnovi list. Zbog svojih prilika se zaposlio kao učitelj u jednoj osnovnoj školi u Sarajevu. Radio je kao učitelj do 1924. godine kada je penzionisan. Spremao je zbirku srpskih narodnih umotvorina, a objavio je jednu knjigu pod naslovim „Narodno blago“. Umro je 22. maja 1927. godine u Sarajevu.[2]
Nikola Kašiković je bio odlikovan:
- Orden svetog Save III stepena i Belog Orla V stepena dobijeni od kralja Petra Prvog Karađorđevića
- Orden knjaza Danila III stepena od strane crnogorskog knjaza/kralja Nikole I Petrovića Njegoša
- Orden Sv. Ane III stepena od ruskog cara Nikolaja
- Krst Milosrđa
- Zbirka Nikole T. Kašikovića - Narodno blago / Nikola Kašiković, Sarajevo, (1927)
- ↑ Nikola T. Kašiković – Sarajlija ili časopis kao sudbina Arhivirano 2014-10-29 na Wayback Machine-u / Borjanka Trajković, Narodna biblioteka Srbije, Beograd (sh)
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Digitalna Narodna i univerzitetska biblioteka Republike Srpske: Nikola Kašiković[mrtav link] (sh)
- Osnivanje i prve godine Bosanske vile - Prilozi za izučavanje istorije Sarajeva / Todor Kruševac, Sarajevo (1963) (sh)
- Književna istorija - Nikola T. Kašiković sakupljač srpskih narodnih umotvorina / Trajković Borjanka, Beograd (2004) (sh)
- Narodne pjesme iz zbirke Nikole T. Kašikovića / R. Pešić-Nenin, R. Sarajevo 1951. Prilozi za književnost i jezik, istoriju i folklor, knj. XX, sv. 3-4, str. 367. (sh)
- Nikola T. Kašiković – Sarajlija ili časopis kao sudbina Arhivirano 2014-10-29 na Wayback Machine-u / Borjanka Trajković, Narodna biblioteka Srbije, Beograd (sh)
