Lubenice

Ovo je članak o naselju. Za istoimeni trajekt vidi M/T Lubenice. Za voće vidi lubenica.

Lubenice
Lubenice class=notpageimage| Lubenice na karti Hrvatske
Županija	Primorsko-goranska županija
Općina/Grad	Cres
Mikroregija	otok Cres
Najbliži (veći) grad	Cres
Površina	7,737 km²
Nadmorska visina	378 m
Geografske koordinate
- z. š.	44.887 N
- z. d.	14.332 E
Stanovništvo - - - - - - -(2001 / 2011 / 2021)
- Ukupno	24
- Gustoća	3,10 st./km²
Pošta	51557 Cres
Pozivni broj	+385 (0)51
Autooznaka	RI

Lubenice (talijanski Lubenizze [lubeˈnittse]), naselje na otoku Cresu. Administrativno, naselje pripada gradu Cresu.

Panorama Lubenice sa zapada.

Zemljopisni položaj

Pogled na plažu ispod mjesta.

Zvonik u Lubenicama

Nalaze se na visokoj klisuri nad morem, na zapadnoj obali Cresa, na 378 metara nadmorske visine.

Najbliža naselja su Zbičina (2 km sjeveroistočno) i Mali Podol (2 km jugoistočno).

Povijest

Mjesto Lubenice je staro preko četiri tisuće godina, i naseljenost nikad nije bila prekidana; što potvrđuju i pronađeni okolni tumuli iz brončanog i željeznog doba. U antici se Lubenice spominje kao dobro utvrđen i strateški važan grad Hibernitia (tj. „zima” ili „hladno naselje”, najvjerojatnije zbog čestog hladnog vjetra koji je čest u naseljima na vrhu brda) od kojega je vodio odvojak glavne rimske ceste iz Osora u Beli. U to vrijeme to je bio jedan od četiriju najvažnijih mjesta na otoku Cresu s potpuno formiranim urbanim centrom. U podnožju naselja je važna villa rustica s okolnim poljoprivrednim područjem i pripadajućom lukom. Tu su pronađeni brojni arheološki materijali iz antike (sarkofag, egipatski natpisi, amfore, novac, nakit, i sl.). U srednjem vijeku grad je ponovno opasan zidinama i ponovno je postao središte župe. Danas, Lubenice je mali lokalni centar s oko 40 zgrada i 24 stalnih stanovnika.

Dana 1. veljače 2005. godine, Ministarstvo kulture Republike Hrvatske je nominiralo naselje Lubenice za upis na UNESCO-v popis mjesta svjetske baštine u Europi jer je ovo naselje „na visokoj stijeni spojeno u okolni humanizirani krajolik tako što je izgrađeno od istog materijala, što ga čini gotovo potpunim spojem umjetnih i prirodnih elemenata, dok se prirodne značajke područja ogledaju u samom nazivu grada”.

Odlike i znamenitosti

Naselje je nepravilnog izduženog i ovalnog tlocrta s brojnim zbijenim kućama. Dvije uzdužne ulice su poprečno povezane malim natkrivenim lučnim prolazima. Građevine imaju visoku kvalitetu izrade i uglavnom ozračje iz razdoblja baroka, no međutim, u supstrukciji i temeljima kuća, kao i u njihovim proporcijama, vidljiv je srednjovjekovni sloj. Također su na istočnoj strani sačuvane srednjovjekovne gradske zidine s povremenim uključenim strukturama, kao što su sjeverna i južna gradska vrata. Ostali urbani elementi uključuju i gradsku ložu koja se nalazi uz zvonik župne crkve, trg s komunalnom cisternom i već spomenuta gradska vrata, župnu crkvu, groblje i niz srednjovjekovnih crkvica (Kapelica svetog Dominika, obnovljena Kapelica svetog Antuna pustinjaka, Kapela sv. Jakova i sv. Barbare i Kapela sv. Stjepana na groblju).

Ulice su sporadično popločane lomljencom, a brojne privatne kuće su organizirane oko dvorišta do kojih se dolazi kroz kamene portale. Ove monumentalne narodne urbano-ruralne zgrade imaju kamene vodospremnike na drugom katu, do kojih se dolazi kamenim stubama. Pored toga, tu su i monumentalni dimnjaci iznimnih dimenzija i oblika, kao i ostali elementi ruralne arhitekture (krušne peći, rogovi za sušenje voća, tradicionalno oblikovane strehe i drvene pergole).

Kultura

Ljeti se održava kulturna manifestacija "Lubeničke večeri". Poznat je ples po imenu "lubeniška". Nošnja se sastoji od: crne lepršave suknje, košulje, pregače, marame i prsluka.

Stanovništvo

Prema popisu iz 2001. godine, Lubenice imaju 24 stanovnika.

Gospodarstvo

Gospodarstvo se temelji na ovčarstvu i ribarstvu. Pošto prevlada šikara i makija zemlju je nemoguće obrađivati.

Vanjske poveznice

Lubenice na Wikimedijinoj ostavi

• Lubenice na www.tzg-cres.hr
• Galerija slika
• Galerija fotografija

Ovaj nedovršeni članak o naselju u Hrvatskoj: Lubenice treba dopuniti.
Dopunite ga prema pravilima Wikipedije.