Ivan Zvonimir Čičak
Ivan Zvonimir Čičak (Zagreb, 10. kolovoza 1947 – Zagreb, 6. studenoga 2024) bio je hrvatski političar i novinar, poznat kao jedna od vodećih ličnosti Hrvatskog proljeća i disident u doba SFRJ, a kasnije kao kritičar režima Franje Tuđmana i aktivist za ljudska prava u 1990-im.
Rođen je u Zagrebu kao dijete Ante i Marije Čičak, a tamo je odrastao, te pohađao osnovnu i srednju školu. Godine 1966. je iz nje isključen zbog školske zadaće Nad razastrtom kartom moje domovine čiji je tekst protumačen kao odraz u tadašnje vrijeme proskribiranog hrvatskog nacionalizma. Kasnije se upisao na Sveučilište u Zagrebu te postao dio radikalne struje koja je u prosincu 1971. počela dominirati studentskom ogranizacijom. Međutim, nedugo potom je održana sjednica Predsjedništva CK SKJ u Karađorđevu koja je označila kraj Hrvatskog proljeća i početak čistke čijom je žrtvom postao i sam Čičak. U prosincu je uhapšen, a potom osuđen na tri godine strogog zatvora za "kontrarevolucionarnu" djelatnost.
Po izlasku iz zatvora Čičak se oženio za Mariju Štambuk, s kojom će imati petoro djece. Bio je prisiljen živjeti od prodaje knjiga, a kada su mu vlasti to zabranile, okrenuo se prodaji kožnih torbi. Godine 1987. je ponovno uhapšen, ovaj put pod optužbom za utaju poreza; u zatvoru je proveo dva mjeseca i štrajkao glađu prije nego što je pušten uslijed nedostatka dokaza. Poslije toga se ponovno društveno aktivirao, prvo tako što je zajedno sa Dobroslavom Paragom organizirao peticiju za puštanje tadašnjih političkih zatvorenika, a potom je osnovao nezavisnu organizaciju Odbor za ljudska prava. Kasnije je postao potpredsjednik Vijeća evropskog pokreta Jugoslavije i Verona foruma.
Pred prve višestranačke izbore je bio među osnivačima jedne od stranaka koja je nastojala preuzeti tradiciju predratnog HSS-a. S njom se priključio Hrvatskom bloku, odnosno koaliciji okupljenoj oko HDZ. Nekoliko mjeseci nakon HDZ-ovog preuzimanja vlasti je uživao reputaciju militantnog desničara, pa je u jesen iste godine, nedugo nakon početka balvan revolucije zajedno s novinarom Stipom Božićem osnovao paravojnu formaciju zvanu Hrvatski domoljubni odred, koja, međutim, nije zaživjela.
Tokom sljedeće godine Čičak se od politike preusmjerio u novinarstvo, stekavši veliku popularnost komentirajući tadašnja dramatična zbivanja u nizu kolumni poput onih u Slobodnoj Dalmaciji i tjedniku Danas. Iako je kao hrvatski domoljub podržavao obranu Hrvatske u ratu, počeo je kritizirati HDZ, kao i Tuđmanov režim, optužujući ga za autoritarnost, ali i kršenja ljudskih prava, prije svega osoba srpske nacionalnosti. Godine 1993. je postao jedan od osnivača, te prvi predsjednik organizacije Hrvatski helsinški odbor. Na tom je položaju ostao do 2000. godine, a ponovno ga je preuzeo 2009.
| Položaj u neprofitnim organizacijama | ||
|---|---|---|
| Prethodi: nema/osnovana organizacija |
predsjednik Hrvatskog helsinškog odbora 1993–2000 |
Slijedi: Žarko Puhovski |
| Prethodi: Ivo Banac |
predsjednik Hrvatskog helsinškog odbora 2009– |
Slijedi: trenutno na položaju |
