Ili (rijeka)
| Ili Іле | |
|---|---|
 | |
| Lokacija | |
| Države |
 Kina Kazahstan |
| Hidrografija | |
| Izvor – aps. visina |
Gorje Tanšan (Sikjang) 750 m |
| Ušće – aps. visina – vrsta |
Balhaško jezero (Kazahstan) 340 m delta |
| Dužina | 1439[1] km |
| Pritoke | Harin, Kaš |
| Hidrologija | |
| Protok – srednji |
480[1] m³/s |
| Sliv – površina |
140.000[1] km² |
| Ulijeva se u | Balhaško jezero |
Ili (kineski: Yīlí Hé, kazaški: Іле, ruski: Или) je velika rijeka na sjeverozapadu Kine i jugoistoku Kazahstana duga 1001 km,[1] ali ako se uzme da je njen izvor njena najduža pritoka Tekes, tada je duga 1439 km.[1]
Hidrografija[uredi - уреди | uredi kôd]
Ili se formira kad se spoje rijeke Tekes i Kunges na nadmorskoj visini od 750 m, koje izviru na obroncima masiva Tanšan (dio tibetanske visoravni) na sjeverozapadu kineske autonomne regije Sikjang.[2] U svom gornjem toku Ili teče prema zapadu, u uskom kanjonu, stisnut između visokih planina. Nešto prije kinesko-kazahstanske granice, kod grada Yining dolina rijjeke se širi u plodnu ravnicu. Nakon što uđe Kazahstan i nadalje teče prema zapadu, sve do grada Kapčagaja, kod kog zaokreće prema sjeverozapadu i nakon nekoliko stotina kilometara počinje formirati svoju deltu, sa kojom utječe u Balhaško jezero na njegovom krajnjem jugozapadu. Od njegovih 1001 km dužine, 815 km se nalazi u Kazahstanu.
Ili ima sliv velik oko 140.000 km², i prosječni istjek od 480 m3/s na svom ušću u Balhaško jezero.[1] Dolina rijeke je puno vlažnija od ostalog dijela tog polupustinjskog kraja Centralne Azije, pa je izuzetno gusto naseljena. Stanovništvo se bavi poljoprivredom, pretežno uzgojem pšenice.[2] Vode Ilija se od davnina koriste za intenzivno navodjavanje, a tokom 1960-ih podignuta je brana s akumulacijom za potrebe navodnjavanja i za pokretanje Hidroelektrane Kapčagaj.
Sve do sredine 20. vijeka delta rijeke počinjala je 340 km od ušća u Balhaško jezero, meliracionim radovima pomaknuta je 100 km bliže ušću.[1] Ili se ledi od decembra do marta.[1]
Povezane stranice[uredi - уреди | uredi kôd]
Izvori[uredi - уреди | uredi kôd]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 „Или” (ruski). Большая советская энциклопедия. http://slovari.yandex.ru/%D0%98%D0%BB%D0%B8/%D0%91%D0%A1%D0%AD/%D0%98%D0%BB%D0%B8/. Pristupljeno 25. 12. 2012.[mrtav link]
- ↑ 2,0 2,1 „Ili River” (engleski). Encyclopædia Britannica. http://www.britannica.com/EBchecked/topic/282775/Ili-River. Pristupljeno 24. 12. 2012.
