Prijeđi na sadržaj

Hidrogliser

Izvor: Wikipedija
Hidrogliser
Aliscafo
Hidrogliser Krila Istre iz Hrvatske
Hidrogliser Krila Istre iz Hrvatske
Hidrogliser Krila Istre iz Hrvatske

Hidrogliser (talijanski: Aliscafo) ili hidrokrilac, vodokrilac ili aliskaf je brzi brod dizajniran tako da kliže po voda na skijama odnosno na krilima.[1]

Karakteristike

[uredi | uredi kod]
Hidrogliser u punoj brzini

Krila hidroglisera imaju istu funkciju kao i avionska, da stvore dinamički uzgon koji uzdiže trup broda iz vode kako on povećava brzinu. Na taj način smanjuju otpor i mogu ploviti znatno brže od brodova klasičnog dizajna čak do 80 čvorova (148,16 km/h)[2].

Tipovi krila

Kako je voda puno gušća od zraka, krila za razliku od avionskih mogu biti puno manja. Montiraju se na pramcu i krmi.

Danas postoje dva glavna sistema krila koja se koriste; površinski i potopljeni;

  • Površinski imaju formu slova V, i koriste se na čamcima najčešće vojnim i sportskim koji trebaju razviti veliku brzinu.
  • Potopljena krila ima većina hidroglisera koji se koriste za prevoz putnika. Ona mogu biti ravna ili konveksna.[2]

Hidrogliseri su manji od klasičnih putničkih brodova, najčešće imaju deplasman do 300 tona, i koriste se za prijevoz putnika po jezerima, rijekama i zatvorenim morima, gdje nema velikih valova.[1]

Historija

[uredi | uredi kod]
Crtež hidroglisera

Prvi prototip hidroglisera napravio je talijanski inženjer Enrico Forlanini 1898.[3] Njegov protutip iz 1906. postigao brzinu od 38 čvorova[1], američki prototip iz 1918., jurio je 60 čvorova (111 km/h).[3] U komercijalnu upotrebu su ušli tek nakon Drugog svjetskog rata

U SFR Jugoslaviji su se počeli koristiti od kraja 1950-ih, kako po Jadranu, tako i po rijekama, najčešće su bili proizvedeni brodogradilištima SSSR-a. Većina je 1990-ih rashodovana ili prodana.

Izvori

[uredi | uredi kod]
  1. 1,0 1,1 1,2 Hidrokrilac (hrvatski). Portal hrvatske tehničke baštine. Pristupljeno 1.01.2024. 
  2. 2,0 2,1 Hydrofoil (engleski). Encyclopædia Britannica. Pristupljeno 1.01.2024. 
  3. 3,0 3,1 Cos'è un aliscafo (talijanski). Portal hrvatske tehničke baštine. Arhivirano iz originala na datum 2012-05-18. Pristupljeno 31.12.2023. 

Vanjske veze

[uredi | uredi kod]