Afonso de Albuquerque
| Afonso de Albuquerque | |
|---|---|
|
| |
| Informacije | |
| Rođenje | 1453. Alhandra kod Lisabona, Portugal |
| Smrt | 15. decembar 1515. more kod Goe, Indija |
.jpg)
Afonso de Albuquerque (Alhandra kod Lisabona, 1453.-more kod Goe, 15. decembar 1515.) bio je portugalski plemić i vojnik, osvajač Goe, 1510. u Indiji i Malakke 1511.na Malajskom poluotoku.
Afonso je svojim programom kontroliranja glavnih trgovačkih ruta pomoću utvrda sa garnizonima postavio temelje portugalske hegemonije na Orijentu.[1]
Biografija[uredi | uredi kod]
Albuquerque je bio drugi sin senhora Vile Verde. Njegov pradjed i djed sa očeve strane bili su sekretari kraljeva João I i Duarta I. a djed sa majčine strane bio je portugalski admiral.[1] Albuquerque je 10 godina ratovao po Sjevernoj Africi, protiv muslimana. Sudjelovao je u kampanji Afonsa V u zauzimanju Asilaha i Tangera 1471 u Maroku . Za vladavine kralja João II (vladao 1481.-1495.) bio je komandant konjice.
Karijera u Indiji[uredi | uredi kod]
Kad se Vasco da Gama 1499. vratio u Portugal sa svog pionirskog putovanja oko Rta dobre nade iz Indije, kralj Manuel I je odmah poslao drugu flotu pod vodstvom Pedra Álvaresa Cabrala da organizira trgovinu sa vladarima Indijskog potkontinenta.[1]
U to su vrijeme muslimanski trgovci imali monopol na distribuciju začina. Albuquerque je 1503. zajedno sa rođakom Franciscom de Almeidom doplovio do Kochia na jugozapadu Indije da zaštiti hinduističkog vladara. U Kochiju su podigli prvu portugalsku utvrdu u Aziji sa garnizonom. Na povratku je podigao trgovačku stanicu na krajnjem jugu u Kollamu, i doplovio do Lisabona u julu 1504. Kralj Manuel je 1505. proglasio Francisca de Almeidu prvim vicekraljem Indije, i poslao ga u Kochi, a Afonsa prihvatio kao savjetnika za daljnju ekspanziju prema Orijentu.[1]
Albuquerque je u aprilu 1506. isplovio iz Lisabona sa Tristão da Cunhom sa ciljem da istraži istočnu obalu Afrike i podigne utvrdu na otoku Sokotra i tako blokira Crveno more i presječe arapskim trgovcima put za Indiju. Nakon toga je u augustu 1507. zauzeo Otok Hormuz u tjesnacu između Perzijskog i Omanskog zaljeva, da otvori put prema Perziji. Zbog svađe sa kapetanima koji su ga napustili i otplovili za Indiju, nije uspio dovršiti izgradnju utvrde.[1]
Pri kraju svog mandata kralj Manuel, postavio je Albuquerquea, za naslednika Almeida, ali samo kao guvernera, bez titule vicekralja.. Kad je Albuquerque stigao do Indiju u decembru 1508., Almeida je uspio poraziti na brzinu sklepanu muslimansku flotu iz Calicuta, ali je flota poslana iz Egipta porazila i fubila njegova sina. Zbog tog je inzistirao da ostane vicekralj sve dok ne osveti sina, tako da je Afonsu predao vlast tek u novembru 1510. nakon što je porazio muslimane u februaru 1509. kod Diua.
Afonso se tad latio preuzimanja kontrole nad svim strateškim točkama, zbog tog je sa flotom od 23 broda napao Gou, u kojoj su vladali muslimanski emiri. Uspio je zauzeti u martu, ali su ga branitelji u maju istjerali iz citadele, tako da je tek u novembru potpuno zavladao Gojom.[1]
Nakon te pobjede nad muslimanima, hinduistički vladari prihvatili su portugalsku prisutnost u Indiji. Albuquerque je planirao koristiti Gou kao pomorsku bazu protiv muslimana, punkt iz kojeg će snabdjeti perzijskim konjima hinduističke radže. Nakon stabilizacije stanja u Goi, krenuo je dalje na istok na Malakku na Malajskom poluotoku koju je zauzeo u julu 1511. i organizirao garnizon.[1]
U međuvremenu je Goa ponovno napadnuta, pa je u januaru 1512. otišao braniti. Nakon uspješne odbrane ponovno se posvetio Crvenom moru, gdje se Socotra pokazala kao loš izbor za kontrolu tako velikog akvatorija, pa je pokušao zauzeti Aden, koji se pokazao previše tvrd orah za njegove snage. Nakon toga je oplovio i istražio arapsku i abesinsku obalu Crvenog mora. Vrativši se u Indiju, konačno je pokorio Calicut, koji je dotad bio centar otpora Portugalcima.
U februaru 1515. ponovno je isplovio iz Goe sa flotom od 26 brodova za Otok Hormuz, i gotovo ga cijelog zauzeo, ali se u septembru razbolio. Na plovidbi prema Goi je umro ne stigavši do cilja.[1]
Ostavština[uredi | uredi kod]
Afonso Albuquerque je bio poznat po svojim fantastičnim planovima, koji su često graničili sa ludošću, tako je predlagao da se osmanski Egipat pobjedi tako da se skrene tok rijeke Nil, gajio je nade da se može izazvati rat između Perzije i Osmanskog Carstva. Koliko god oni danas izgledali nemogući, oni su bili samo logičan nastavak politike križarskih ratova Joãa II.[1]
