Zmijanje
Zmijanje je naziv za geografsku oblast u sjeverozapadnom dijelu Bosne i Hercegovine u blizini Banja Luke.
Oblast Zmijanje (centralni dio Bosanske Krajine) zauzima još od polovine 16. veka sav prostor izmeću krajiških rijeka Vrbasa na istoku i Sane na zapadu, planine Kozare na sjeveru i Mrkonjić Grada, Ribnika i Ključa na jugu. Na ovom prostoru u srednjem vijeku postojala je župa Zemljanik u sastavu Donjih Krajeva.
Zmijanje spominje kao oblast turski geograf iz 17. vijeka Evlija Čelebija.[1] Za vrijeme Osmanlijskog carstva Zmijanje je bila nahija.
Padom pod Osmansku vlast 1528. na terenu Zemljanika nastaje nahija Zmijanje sa neznatno različitim granicama. Njeno ime prvi put se spominje u popisnim defterima 1541. Stanovništvo se bavilo stočarstvom, prvenstveno ovčarstvom, uživalo je određenu autonomiju na osnovu martološke službe i imali su status filuridžija. Periferijom Zmijanja je prošao poznati putopisac Benedikt Kuripešić i zapisao da ovde „stanuje mnogo martolosa i ovčara“. Unutar nahije Zmijanje upravljali su domaći knezovi. [2]
Zmijanje obuhvata dijelove opština Banja Luka i Ribnik.
Naselja gornjeg Zmijanja su: Stričići, Stražice, Sitnica, Lokvari, Dujakovci, Lusići, Sokolovo, Gornje Ratkovo i Donje Ratkovo.
Naselja donjeg Zmijanja su: Dobrnja, Šljivno, Zelenci, Radmanići, Vilusi.
Područje je poznato po jedinstvenom Zmijanjskom vezu sa specifičnom tehnikom, a koristio se za ukrašavanje ženske odjeće. U julu 2015. uvršten je na zaštićenu listu UNESCA nematerijalnih vrijednosti.[3]
- ↑ „Archive copy”. Arhivirano iz originala na datum 2009-01-17. Pristupljeno 2009-04-13.
- ↑ Zmijanje i Zmijanjci
- ↑ Sarajevo: Zmijanski vez uvršten na listu UNESCO-a pristupljeno 3. jula 2015.
