Ujedinjena Kraljevina Nizozemska
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
.svg)
Ujedinjena Kraljevina Nizozemska (nizozemski: Verenigd Koninkrijk der Nederlanden, francuski: Royaume-Uni des Pays-Bas, bilo je ime za kratkotrajnu državu, koja je formalno postojala od 1815. do 1839., a u stvarnosti samo do Belgijske revolucije[1] Ona se prostirala po terenu Niskih Zemalja (današnja Nizozemska, Belgiji i Luksemburg).
Tu novu državu evropske sile su smatrale bedemom (Boulevard de l'Europe contre la France) protiv duha francuske revolucije koji se može ponovno probuditi. Stvaranjem te države privremeno je završio period dug preko dvadeset godina, revolucija, smjena režima i invazija na Niske Zemlje.[2]
Sin posljednjeg vladara Nizozemske Republike iz Dinastije Oranje-Nassau,- princ Willem Frederik, koji je živio 18 godina u egzilu, se u novembru 1813., uz pomoć Britanske kraljevske ratne mornarice iskrcao na plaži Scheveningen pored Haaga.[2]
Politički lideri Niskih Zemalja okupili su se u martu 1814. na sastanku u Amsterdamu i izglasali ustav, a dan kasnije izabrali Willema Frederika za budućeg monarha. Tada je nastupio period Napoleonovih sto dana kad se mlada država ponovno našla pod prijetnjom napoleonove vojske, pa je Willem Frederik dobio pristanak velikih sila tek u mart 1815., pa je okrunjen 21. septembra 1815. u Bruxellesu kao kralj Ujedinjene Nizozemske Kraljevine.[2]
Najteži problem s kojim se suočio novi režim bili su odnosi između Nizozemske (koje je odtad postalo uobičajeno ime za sjever Niske Zemlje, i juga zemlje odnosno Belgije. Kralj Willem bio je strastveno odan očuvanju jedinstvene države koja je obuhvaćala sve Niske Zemlje, ali je nekadašnje jedinstvo bilo izgubljeno prije više od dva vijeka u Nizozemskoj revoluciji, kad su se sjever i jug razvojili, tako da je osjećaj zajedništva bio prilično slab. Belgijski jug je bio pretežno agrarni, a holandski sjever trgovačko bankarski.[1]
Francuski je bio jezik elite na jugu, a uvođenju nizozemskog za službeni jezik oštro su se protivili čak i Flamanci, koji su govorili svojim dijalektom tog istog jezika.[1] Većina Flamanaca, kao pobožni katolici, bili neprijateljski raspoloženi prema pretežno protestantskom sjeveru. Napori kralja Willema da preuzme kontrolu nad belgijskom Katoličkom crkvom, na način kako je to dotad provodio Napoleon nisu urodili plodom zbog snažnog otpora.[1]
Istovremeno je autoritarni karakter Willemove vladavine, naročito oštra cenzura u Belgiji, navukla mržnju liberala prema režimu. Rezultat svih tih nagomilanih problema bilo je izbijanje Belgijske revolucije 1830. i proglašenje Belgijske nezavisnosti. Većina Nizozemaca podržavala je Willema smatrajući Belgijance nezahvalnima.[1] Willem je uspio poraziti na brzinu organiziranu belgijsku vojsku, ali su evropske sile intervenirale kako bi osigurale belgijsku nezavisnost. Status quo se otegao do 1839. kad je postignut sporazum i kad su se posljednji nizozemski vojnici povukli sa belgijskog tla.[1]
Duboko razočarani Willem abdicirao je sljedeće godine, predajući tron svom sinu koji je vladao kao Willem II.[1]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 „The Kingdom of the Netherlands (1814–1918)” (engleski). Encyclopaedia Britannica. Pristupljeno 3.05. 2022.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Matthijs Lok. „The United Kingdom of the Netherlands (1815-1830): A case of failed European nation building?” (engleski). Openedition books. Pristupljeno 3.05. 2022.
