Manastir Velika Remeta
| Manastir Velika Remeta | |
 Manastir Velika Remeta | |
| Koordinate | 45° 08′ 32" SGŠ, 19° 55′ 03" IGD |
| Država |  Srbija
|
| Godina osnivanja | 16. vek |
| Ktitor | Kralj Dragutin |
| Lokacija | Fruška gora, Prnjavor |
| Jurisdikcija | SPC |
Koordinate: 45° 08′ 32" SGŠ, 19° 55′ 03" IGD
Manastir Velika Remeta je jedan od 16 fruškogorskih manastira. Nalazi se u istočnom delu Fruške gore, severozapadno od istoimenog naselja i nekadašnjeg prnjavora Velika Remeta, u čijem se ataru danas nalazi. Manastir prostorno i administrativno pripada opštini Irig.
Manastir je posvećen svetom Dimitriju, a u njegovom sastavu se nalazi i crkva posvećena ovom svecu. U okviru manastira se nalaze i dve kapele — svetog Jovana Krstitelja iz 18. veka i Uspenija Presvete Bogorodice iz 1970.
Položaj[uredi | uredi kod]
Manastir Velika Remeta nalazi se na južnoj strani Fruške gore, duboko u planini i na visini od 270 m. Udaljen je svega 5-6 km od puta Beograd-Novi Sad, pa je lako dostupan vernicima i drugim posetiocima.
Istorija[uredi | uredi kod]
Po predanju, manastir je osnovao kralj Dragutin kada je u lovu pao sa konja i ostao trajno hrom i predao vlast svom bratu Milutinu. Prema zvaničnim podacima Velika Remeta se prvi put pominje 1562. Postoji i jedan pisani podatak iz 1509. da je izaslanik-kaluđer despotice Angeline Branković dolazio u manastir posvećen svetom Dimitriju (manastir Velika Remeta je posvećen ovom svetitelju).
Današnji manastirski kompleks je veoma star i smatra se da je njegova gradnja započeta još u 15. veku. Barokni zvonik pridodat mu je 1735. i posvećen je rođenju svetog Jovana Preteče (svetog Jovana Krstitelja). Fasada crkve prilagođena baroknom izgledu u periodu 1733—1753. Nove ikone za ikonostas izrađene su u prvoj polovini 18. veka. Međutim, prestone ikone su starije. Ove ikone su slikali 1687. pridvorni ruski zografi Leontije Stefanov, Joan Maksimov i Spiridon Grigorev.
Na početku Drugog svetskog rata u manastir ulaze ustaške jedinice i u njemu ostaju sve do proleća 1943, tako da je komisija zagrebačkog Muzeja za umjetnost i obrt 10. septembra 1941. došla da popiše imovinu manastira i da je odnese u Zagreb. Ona je preuzela svega oko 60 predmeta, što govori da su ostala dobra bila pokradena i uništena. Kada su proleća 1943. ustaše napuštale manastir, spalile su ga.
Velika Remeta je obnovljena 1982.
Današnje stanje[uredi | uredi kod]
Manastir je danas u dobrom stanju. Glavna crkva (katolikon) je sa sve četiri strane opkoljena konacima i ima najviši zvonik u Sremu (38,6 m).
Zanimljivosti[uredi | uredi kod]
Godine 1721. ovde je opisao svoj put u Jerusalim (1705) Jerotej Račanin i to je prvi putopis u srpskoj književnosti.
