Kalij – razlika između verzija
Prijeđi na navigaciju
Prijeđi na pretragu
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
m r2.7.2+) (robot Dodaje: ckb:پۆتاسیۆم |
m Bot: Migrating 124 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q703 (translate me) |
||
| Red 185: | Red 185: | ||
[[Kategorija:Alkalni metali]] |
[[Kategorija:Alkalni metali]] |
||
[[Kategorija:Kemijski elementi]] |
[[Kategorija:Kemijski elementi]] |
||
[[af:Kalium]] |
|||
[[am:ፖታሺየም]] |
|||
[[an:Potasio]] |
|||
[[ar:بوتاسيوم]] |
|||
[[ast:Potasiu]] |
|||
[[az:Kalium]] |
|||
[[ba:Калий]] |
|||
[[be:Калій]] |
|||
[[be-x-old:Каль]] |
|||
[[bg:Калий]] |
|||
[[bn:পটাশিয়াম]] |
|||
[[br:Potasiom]] |
|||
[[bs:Kalij]] |
|||
[[ca:Potassi]] |
|||
[[ceb:Potasio]] |
|||
[[chr:ᏉᏔᏏᎥᎻ]] |
|||
[[ckb:پۆتاسیۆم]] |
|||
[[co:Potassiu]] |
|||
[[cs:Draslík]] |
|||
[[cv:Кали]] |
|||
[[cy:Potasiwm]] |
|||
[[da:Kalium]] |
|||
[[de:Kalium]] |
|||
[[dv:ޕޮޓޭސިއަމް]] |
|||
[[el:Κάλιο]] |
|||
[[en:Potassium]] |
|||
[[eo:Kalio]] |
|||
[[es:Potasio]] |
|||
[[et:Kaalium]] |
|||
[[eu:Potasio]] |
|||
[[fa:پتاسیم]] |
|||
[[fi:Kalium]] |
|||
[[fr:Potassium]] |
|||
[[frr:Kalium]] |
|||
[[fur:Potassi]] |
|||
[[ga:Potaisiam]] |
|||
[[gl:Potasio]] |
|||
[[gu:દહાતુ]] |
|||
[[gv:Potashum]] |
|||
[[hak:Kap]] |
|||
[[haw:Potasiuma]] |
|||
[[he:אשלגן]] |
|||
[[hi:पोटैशियम]] |
|||
[[hif:Potassium]] |
|||
[[hr:Kalij]] |
|||
[[ht:Potasyòm]] |
|||
[[hu:Kálium]] |
|||
[[hy:Կալիում]] |
|||
[[ia:Potassium]] |
|||
[[id:Kalium]] |
|||
[[io:Kalio]] |
|||
[[is:Kalín]] |
|||
[[it:Potassio]] |
|||
[[ja:カリウム]] |
|||
[[jbo:sodnrkali]] |
|||
[[jv:Kalium]] |
|||
[[ka:კალიუმი]] |
|||
[[kk:Калий]] |
|||
[[kn:ಪೊಟ್ಯಾಶಿಯಮ್]] |
|||
[[ko:칼륨]] |
|||
[[ku:Qelye]] |
|||
[[kv:Калий]] |
|||
[[la:Kalium]] |
|||
[[lb:Kalium]] |
|||
[[lij:Potassio]] |
|||
[[ln:Potasu]] |
|||
[[lt:Kalis]] |
|||
[[lv:Kālijs]] |
|||
[[mi:Konurehu]] |
|||
[[mk:Калиум]] |
|||
[[ml:പൊട്ടാസ്യം]] |
|||
[[mr:पलाश]] |
|||
[[mrj:Калий]] |
|||
[[ms:Kalium]] |
|||
[[my:ပိုတက်ဆီယမ်]] |
|||
[[nds:Kalium]] |
|||
[[ne:पोटाशियम]] |
|||
[[nl:Kalium]] |
|||
[[nn:Kalium]] |
|||
[[no:Kalium]] |
|||
[[nov:Kalium]] |
|||
[[oc:Potassi]] |
|||
[[pa:ਪੋਟਾਸ਼ੀਅਮ]] |
|||
[[pl:Potas]] |
|||
[[pnb:پوٹاشیم]] |
|||
[[pt:Potássio]] |
|||
[[qu:Kalyu]] |
|||
[[ro:Potasiu]] |
|||
[[ru:Калий]] |
|||
[[sa:पोटासियम्]] |
|||
[[sah:Калиум]] |
|||
[[scn:Putassa]] |
|||
[[si:පොටෑසියම්]] |
|||
[[simple:Potassium]] |
|||
[[sk:Draslík]] |
|||
[[sl:Kalij]] |
|||
[[sq:Kaliumi]] |
|||
[[sr:Калијум]] |
|||
[[stq:Kalium]] |
|||
[[sv:Kalium]] |
|||
[[sw:Kali]] |
|||
[[ta:பொட்டாசியம்]] |
|||
[[te:పొటాషియం]] |
|||
[[tg:Калий]] |
|||
[[th:โพแทสเซียม]] |
|||
[[tl:Potasyo]] |
|||
[[tr:Potasyum]] |
|||
[[tt:Калий]] |
|||
[[ug:كالىي]] |
|||
[[uk:Калій]] |
|||
[[ur:اُشنانصر]] |
|||
[[uz:Kaliy]] |
|||
[[vep:Kalii]] |
|||
[[vi:Kali]] |
|||
[[vls:Kalium]] |
|||
[[wa:Potassiom]] |
|||
[[war:Potasyo]] |
|||
[[xal:Калион]] |
|||
[[yi:קאליום]] |
|||
[[yo:Potassium]] |
|||
[[za:Gyaz]] |
|||
[[zh:钾]] |
|||
[[zh-min-nan:Kah-sò͘]] |
|||
[[zh-yue:鉀]] |
|||
Verzija na datum 8 mart 2013 u 19:13
| |||||||||||||||||||||||||||||||
| Opšti podaci | |||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ime, simbol,atomski broj | Kalijum, K, 19 | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Pripadnost skupu | alkalnih metala | ||||||||||||||||||||||||||||||
| grupa, perioda | IA, 4 | ||||||||||||||||||||||||||||||
| gustina, tvrdoća | 856 kg/m3, 0,4 | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Boja | srebrnobela 
| ||||||||||||||||||||||||||||||
| Osobine atoma | |||||||||||||||||||||||||||||||
| atomska masa | 39,0983 u | ||||||||||||||||||||||||||||||
| atomski radijus | 220 (243)pm | ||||||||||||||||||||||||||||||
| kovalentni radijus | 196 pm | ||||||||||||||||||||||||||||||
| van der Valsov radijus | 275 pm | ||||||||||||||||||||||||||||||
| elektronska konfiguracija | [Ar]4s1 | ||||||||||||||||||||||||||||||
| e- na energetskim nivoima | 2, 8, 8, 1 | ||||||||||||||||||||||||||||||
| oksidacioni broj | 1 | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Osobine oksida | jako bazni | ||||||||||||||||||||||||||||||
| kristalna struktura | regularna prostorno centrirana | ||||||||||||||||||||||||||||||
| fizičke osobine | |||||||||||||||||||||||||||||||
| agregatno stanje | čvrsto | ||||||||||||||||||||||||||||||
| temperatura topljenja | 336,53 K (63,38 °C) | ||||||||||||||||||||||||||||||
| temperatura ključanja | 1032 K (759 °C) | ||||||||||||||||||||||||||||||
| molska zapremina | 45,94×10-3 m3/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||
| toplota isparavanja | 79,87 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||
| toplota topljenja | 2,334 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||
| pritisak zasićene pare | 1,06×10-4 Pa | ||||||||||||||||||||||||||||||
| brzina zvuka | 2000 m/s (293,15 K) | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Ostale osobine | |||||||||||||||||||||||||||||||
| Elektronegativnost | 0,82 (Pauling) 0,91 (Alred) | ||||||||||||||||||||||||||||||
| specifična toplota | 757 J/(kg*K) | ||||||||||||||||||||||||||||||
| specifična provodljivost | 13,9×106 S/m | ||||||||||||||||||||||||||||||
| toplotna provodljivost | 102,4W/(m*K) | ||||||||||||||||||||||||||||||
| I energija jonizacije | 418,8 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||
| II energija jonizacije | 3052 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||
| III energija jonizacije | 4420 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||
| IV energija jonizacije | 5878 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||
| V energija jonizacije | 7975 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||
| VI energija jonizacije | 9590 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||
| VII energija jonizacije | 11343 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||
| VIII energija jonizacije | 14944 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||
| IX energija jonizacije | 16963,7 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||
| X energija jonizacije | 48610 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Najstabilniji izotopi | |||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||
| Tamo gde drugačije nije naznačeno, upotrebljene su SI jedinice i normalni uslovi.
| |||||||||||||||||||||||||||||||
| Objašnjenja skraćenica: zast.=zastupljenost u prirodi, v.p.r.=vreme polu raspada, n.r.=način raspada, e.r.=energija raspada, p.r.=proizvod raspada
| |||||||||||||||||||||||||||||||
Kalijum ili kalij (K, latinski - kalium) je metal IA grupe.
Stabilni izotopi su 39K i 41K. Važan nestabilni izotop je 40K, iz kojeg zavisno od načina promene nastaje 40Ar ili 40Ca.
Najbitniji minerali kalijuma su silvin, silvinit, karnalit, kainit, langbeinit i razni aluminosilikati.
Važna jedinjenja kalijuma su kalijumoksid, kalijumperoksid, kalijumsuperoksid, kalijumhidroksid (koji je veoma jaka baza), kao i mnoge soli. Skoro sve soli kalijuma dobro rastvorljive u vodi. Važno jedinjenje za hemiju je takođe kalijumpermanganat.
Katjoni kalijuma su glavnim katjonima unutar ćelije i neophodni su za funkcionisanje ćelijske membrane.
Katjoni K+ pripadaju V grupi katjona. Oni plamen boje u roze-ljubičastu boju.
