Manastir Vitovnica

Manastir Vitovnica, muški manastir, spomenik kulture od velikog značaja, sa crkvom posvećenom Uspenju Bogorodice smešten je na desnoj obali istoimene reke, u blizini Kučeva, istočno od Petrovca na Mlavi. Prema predanju, manastir je izgradio srpski kralj Milutin posle pobede nad bugarskim odmetnicima Drmanom i Kudelinom, između 1289. i 1291. godine. Prvi pisani pomen o Vitovnici potiče iz 1537. godine iz vremena turske vlasti. Delio je sudbinu ovog naroda i ovih prostora a to znači da je više puta rušen, spaljivan i ponovo iz pepela podizan. Kao i svi srpski manastiri nalazi se skrajnut sa glavnih puteva, u prelepoj okolini koja omogućuje duhovni mir. Paljen od Turaka, najznačajnije restauracije su se desile u 19. veku. Obnovljena je 1856. godine trudom igumana Hadži Stefana Bojovića. Tom prilikom, braća Ivan i Milija Marković izvela su živopis i slikanu dekoraciju ikonostasne pregrade. Pod je popločan kamenom, dozidana spoljna priprata i zvonik.

Uspenjska crkva, građena u stilu moravske arhitekture, malih je i skladnih proporcija, sažete trikonhalne osnove, sa konhama spolja poligonalnim, a iznutra polukružnim i kupolom koju nose pilastri. Naknadno su dozidane spoljna priprata i kula-zvonik. Duž severne, istočne i južne fasade, ispod profilisanog krovnog venca, teče friz slepih arkada. Iznad severnih vrata nalazi se kamena ploča iz 1218. godine sa natpisom na starojermenskom i staroslovenskom jeziku, preneta iz crkve u Oreškovici, poznate kao Jermenska.

U središnjem delu hrama nalazi se grob nepoznatog monaha sinaita, jednog od mnogih koji su u doba Kneza Lazara i Despota Stefana Lazarevića, njegovog sina, došli u Srbiju pred najezdom Turaka. Pored manastira je i izvor Svetoga Jovana za koji se smatra da ima lekovitu moć i da pomaže u ozdravljenju od bolesti.