Kolt 15 Gap
| Kolt 15 Gap | |
|---|---|
 Naslov filma | |
| Žanr | dokumentarni |
| Režija | Jovan Jovanović Miodrag Milošević |
| Scenario | Jovan Jovanović Miodrag Milošević |
| Uloge | Stanoje Ćebić |
| Premijera | 22. 2. 1971 |
| Jezik | srpskohrvatski |
| Trajanje | 24 min. |
| Država |  SFR Jugoslavija |
| Kompanija | |
| Studio | Dunav film |
| Tehnička ekipa | |
| Fotografija | Petar Aranđelović Bratislav Stojanović[1] |
| Montaža | Petar Aranđelović |
Kolt 15 Gap je kratki jugoslovenski dokumentarni film iz 1971. godine u režiji Jovana Jovanovića i Miodraga Miloševića. Bavi se životom i filozofijom nezaposlenog marksističkog metalca.[2] Film pripada ostvarenjima Crnog talasa.
Dobitnik je nagrada na festivalima u Oberhausenu, Utrechtu i Beogradu, uvršten je u Antologiju filmova Oberhausenskog festivala (objavljenu povodom 50. godišnjice festivala),[3] a američki istoričar filma Erik Barnouw ga je uključio u svoju knjiga iz 1974. Dokumentarni film – Istorija non-fiction filma.[4]
Sadržaj[uredi | uredi kod]
Film prati život i razmišljanja Stanoja Ćebića, nezaposlenog jugoslovenskog metalca i samozvanog marksističkog fanatika kroz naraciju i snimke njega na različitim mestima, uglavnom u Beogradu i okolini, koji su dinamično montirani sa raznim drugim snimcima i fotografijama.
Film počinje Ćebićevim žalbama što nije privlačan ženama. Sledi snimak njega ispred hotela Jugoslavija, za koji kaže da bi trebalo da bude pretvoren u marksistički institut. Uglavnom izražava stav da Jugoslavija još nije dostigla stanje pravog socijalizma, osvrćući se na eksploatatorsku prirodu slabo plaćenih fabričkih poslova, pravdajući svoje odbijanje da radi u fabrikama.
Na selu, Ćebić, zajedno sa svojim ocem, priča o ranim godinama svog života tokom Aprilskog rata 1941. godine, kada je sa 15 godina otišao u partizane, a 1946. napustio selo u nadi da će naučiti zanat i zaraditi za život, što nije postigao, okrivljujući za to jugoslovensku državnu izdaju socijalističkih ideala, koji bi trebalo da budu antikapitalistički. On sebe naziva „slepim izvršiteljem marksizma, i to [mu] je čast kao metalskog jugoslovenskog radnika”.
Budući da je nezaposlen, Ćebić često stopira i provodi vreme na železničkim stanicama, napominjući da je retko kad imao gde da spava čak i kada je bio zaposlen. Radi ono što naziva „Kolt 15 Gap”, što je akronim za „Kupi otpatke, liže tanjire, 15 godina aktivno i pasivno”. Priča o svojim raznim pokušajima da nađe posao tokom petogodišnjeg perioda nezaposlenosti, od kojih nijedan nije uspeo. Zalaže se za ukidanje Narodne skupštine i svođenje državnih republika na opštine.
Tokom poslednje trećine filma, Ćebić šeta ispred fabrike i intervjuiše radnike o njihovom poznavanju filozofije Marksa i Engelsa, kao i njihovom zadovoljstvu poslom, platom i životnim uslovima, pre nego što on i snimatelj bivaju oterani. Na kraju se žali na paradoks skeptičnih poslodavaca koji ga šalju kod psihijatara zbog njegovih uverenja o jednakosti pod marksizmom, dok ga psihijatri vraćaju, izjavljujući da je potpuno zdrav i sposoban za posao koji on, ipak, ne može da nađe.
Stil i teme[uredi | uredi kod]
Stil filma je zbog brzih rezova i činjenice da je većinski sniman iz ruke opisan kao anarhistički i dinamičan. U određenim trenucima više podseća na pseudodokumentarac, a često je komičnog tona zbog Ćebićevih apsurdnijih izjava o životu i politici.[5]
Jovanović je u intervjuu iz 2010. godine izjavio da je ovo film o „sudbini radničke klase, koja je danas došla do dna“.[6] Film ima kritički pristup socijalizmu i njegovim idealima u jugoslovenskom društvu.
Izvori[uredi | uredi kod]
- ↑ Kolt 15 GAP (1971) - IMDb.
- ↑ „Kolt 15 GAP (S)”. Film Affinity.
- ↑ „Preminuo Jovan Joca Jovanović, reditelj filma "Mlad i zdrav kao ruža"”. Pristupljeno 2024-04-01.
- ↑ Jovanović; Milanovič; Milanovič (2008) (sl). Uvod v filmsko mišljenje. Ljubljana: Umco. ISBN 9789616445665.
- ↑ „15 ključnih filmova jugoslovenskog Crnog talasa”. elle.rs. Pristupljeno 2024-04-01.
- ↑ „Ne pripadam svetu cenzurisanih ljudi”. Novosti. Pristupljeno 2024-04-01.
Spoljašnje veze[uredi | uredi kod]
- Kolt 15 Gap na sajtu IMDb
- Kolt 15 Gap na YouTube