Bitka u zalivu Leyte
Bitka u zalivu Lejte se uglavnom smatra najvećom pomorskom bitkom Drugog svetskog rata, i po nekim kriterijumima, verovatno najvećom pomorskom bitkom u istoriji.[1]. Vođena je u vodama kod filipinskih ostrva Leyte, Samar i Luzon od 23. do 26. oktobra 1944. između udruženih američko-australijskih snaga i Japanske carske mornarice. Američki vojnici su 20. oktobra izvršili invaziju na ostrvo Leyte, kao deo strategoje da izoluju Japan od okupiranih zemalja u jugoistočnoj Aziji i time lišavajući njegovu vojsku i industriju vitalnih snabdevanja naftom. Carska japanska mornarica je mobilizovala skoro sve svoje preostale velike brodove u pokušaju da odbije savezničku invaziju, ali su je porazile Treća i Sedma flota Američke ratne mornarice. Carska japanska mornarica nije uspela da ispuni svoje ciljeve, pretrpela je teške gubitke i nikada više nije u većoj meri isplovila u borbu. Većina njenih preostalih velikih brodova je, lišena nafte, ostala u svojim bazama do kraja rata na Pacifiku.[2][3]
Bitka u zalivu Lejte se sastojala od četiri odvojena sukoba između sukobljenih strana: bitke u Sibujanskom moru, bitke u tesnacu Surigao, bitke kod rta Enga i bitke kod Samara, kao i od drugih borbi.
Ovo je bila prva bitka u kojoj su japanski piloti izvodili organizovane kamikaze napade.[2][3] U vreme bitke, Japan je imao manje aviona, nego što su Saveznici imali plovila, što pokazuje razliku u moći dve strane u ovom trenutku rata.[4]
- Woodward, C. Vann (1947). The Battle for Leyte Gulf. New York: Macmillan.
- Fuller, John F. C. (1956). The Decisive Battles of the Western World. III. London: Eyre & Spottiswoode.
- Morison, Samuel E. (1956). „Leyte, June 1944 – January 1945”. History of United States Naval Operations in World War II. XII. Boston: Little & Brown.
- Thomas, Evan (2006). Sea of Thunder. New York, NY: Simon & Schuster. ISBN 978-0-7432-5221-8.