Vijećnica u Odžaku

Vijećnica u Odžaku (zgrada opštine - Beledija - Mala vijećnica), nalazi se u samom centru Odžaka, a izgrađena je u austrougarskom vremenu u ekletičkom - pseudomaurskom izrazu. Taj izraz karakterizira upotreba bogate ornamentike i dekorativno - plastičnih elemenata na fasadama, za koji su uzori traženi najčešće na sjeveru Afrike i u Španiji maurskog doba.

Opština Odžak se nalazi u sjevernom dijelu Bosne i Hercegovine i sa sjevera je omeđena rijekom Savom a na istoku rijekom Bosnom. Na zapadnoj strani su obronci gore Vučjak, a na južnoj strani bosansko - posavska ravnica.

Komisija za očuvanje nacionalnih spomenika, na sjednici održanoj od 1. do 7. jula 2003. godine, donijela je odluku da se vijećnica proglasi za nacionalni spomenik BiH. Ovu odluku Komisija je donijela u sljedećem sastavu: Zeynep Ahunbay, Amra Hadžimuhamedović (predsjedavajuća), Dubravko Lovrenović, Ljiljana Ševo i Tina Wik.

Historija

Administrativna zgrada ili «Mala vijećnica» završena je sa izgradnjom 1903. godine o čemu svjedoči i natpis iznad ulaznih vrata: «Beledija 1903». Beledija znači administrativno sjedište teritorijalne jedinice u kojem su smješteni i stambeni prostori upravnika te teritorijalne jedinice. Za grad Odžak ona je predstavljala gradsku kuću koja je odgovarala zahtjevima uprave i administracije toga vremena a i vremena do rata u Bosni i Hercegovini 1992. god.

Zgrada je 1996. godine zapaljena. Nosiva konstrukcija je pretpjela teška oštećenja, a krovna i međuspratna konstrukcija su potpuno uništene. Tokom 2008 počela je obnova koja je sadržavala slijedeće radove: rekonstrukcija temelja, ojačanje nosivih zidova, zidanje pregradnih zidova, izrada međuspratnih konstrukcija, pokrivanje objekta, ugrađivanje vanjske stolarije, polaganje instalacija, izrada stubišta i ostalo. Uloženo je oko 680.000 KM. a sredstva su osiguravana iz različitih izvora: Federalnog ministarstva kulture i sporta, Turističke zajednice Županije Posavske, Federalnog ministarstva prostornog uređenja, Fondacije za održivi razvoj -OdRaz i vlastitih sredstava -budžet opštine). Umjesto isključivo administrativnog sadržaja prizemlje je dobilo i kulturni sadržaj, a vanjski izgled je sačuvao autentičnost.

Opis

Zgrada opštine je nepravilni pravougaonik dimenzija 22.30 X 13.30 m. Spratnost je suteren, prizemlje i sprat. Osnovni konstruktivni elementi su zidovi i lukovi, a korišteni građevinski materijal je cigla, kamen i čelični profili za stepenišne i međuspratnu konstrukciju. Krov je dvovodni sa klasničom drvenom konstrukcijom, a pokrov je crijep.

Na fasadi su vidljive izrazite masivne plohe sa naizmjenično postavljenim svijetlim i tamnim pojasevima, koji sugerišu alternisanje slojeva cigle i kamena, što je karakteristično za gotovo sve objekte pseudomaurskog stila. Fasada je podužnim kordon-vijencem podijeljena na dva dijela – prizemlje i sprat. Jednodjelni prozori u prizemlju su pravougaonog oblika i završeni su ravnim natprozornikom, dok je tu ulogu kod prozora na spratu preuzeo potkovičasti luk, čest elemenat pseudomaurskog izraza. Karakteristika manira očitava se i u primjeni profilacija oko prozora i portala, dvostrukog pletera, slikarski tretirane islamske dekoracije u vidu beskonačnog niza stilizovanih floralnih ornamenata.

Enterijer je skromno riješen. Prostor u prizemlju je podijeljen na dva simetrična dijela. Vrlo zanimljivi detalji u enterijeru su segmenti lukova nad prozorima, eliptični lukovi u hodniku, te lombardijski vijenac koji se pruža cijelom dužinom zida.