Uspinjača
| Uspinjača Funicular | |
|---|---|
 | |
Uspinjača (na engleskom i mnogim drugim jezicima Funicular[1]) je vozilo nalik na tramvaj koje se isto kreće se po tračnicama i služi za javni transport, da se savladaju velike visinske razlike (uspon na brda i planine).
Uspinjače su neka vrst hibrida između žičare (jer su potezane kablovima i tramvaja jer se kreću po tračnicama.
Historija razvoja i način rada[uredi | uredi kod]
Neki oblik prvih uspinjača pojavio se već u 15. vijeku[1], ali pravi razvoj uspinjača počeo je sredinom 19. vijeka razvojem željeznice i tramvaja. Ipak ta šinska vozila nisu mogla svladavati velike nagibe, zbog klizanja željeznih kotača po tračnicama.
Uspinjače su riješile problem uspona na vrlo elegantan način, kola su dizana / potezana na visinu pomoću kabela, pa je na taj način riješen problem klizanja kotača - tračnice su služile samo kao vodilice za kola.[1] Još je genijalnije rješenje pronađeno sa vučnom silom, jer se istovremeno sa uspinjanjem jedna kola spuštaju, tako da se pogonski motori na vrhu (i dnu) koriste samo da se izjednače sile i održi napetost kabela.[1]
Uspinjače su izgradili brojni gradovi koji imaju velike visinske razlike kao Lisabon, San Francisco, Valparaíso, Pittsburgh, Hong Kong, Napulj, Istanbul, Graz, Zagreb, itd. Danas se uspinjače grade po skijalištima, kao komforniji način uspona većeg broja skijaša.
Izvori[uredi | uredi kod]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 „What is a funicular railway?” (engleski). HowStuffWorks. Pristupljeno 9. 3. 2013.
