John Stuart Mill – razlika između verzija
m Bot: popravljanje preusmjeravanja |
|||
| Red 8: | Red 8: | ||
| natpis_slike = |
| natpis_slike = |
||
| ime = John Stuart Mill |
| ime = John Stuart Mill |
||
| rođen = [[20. maj]] [[1806]]. |
| rođen = [[20. 5.|20. maj]] [[1806]]. |
||
| mesto_rođenja = |
| mesto_rođenja = |
||
| umro = [[8. maj]] [[1873]]. |
| umro = [[8. 5.|8. maj]] [[1873]]. |
||
| mesto_smrti = |
| mesto_smrti = |
||
| škola_filozofije = [[Empirizam]], [[Utilitarizam]] |
| škola_filozofije = [[Empirizam]], [[Utilitarizam]] |
||
| Red 18: | Red 18: | ||
| utjecao_na = |
| utjecao_na = |
||
}} |
}} |
||
'''Džon Stjuart Mil''' ({{јез-енг|John Stuart Mill}}; [[20. maj]] [[1806]] — [[8. maj]] [[1873]]) je bio [[ |
'''Džon Stjuart Mil''' ({{јез-енг|John Stuart Mill}}; [[20. 5.|20. maj]] [[1806]] — [[8. 5.|8. maj]] [[1873]]) je bio [[ujedinjeno Kraljevstvo|britanski]] [[filozofija|filozof]] [[empirizam|empirista]], socijalni reformator i zagovarač britanskog [[utilitarizam|utilitarizma]]<ref name="Audi">Audi, Robert. The Cambridge Dictionary of Philosophy - odrednica ''John Stuart Mill''. Cambridge University Press 1995., 1999. ISBN 84-460-0956-0 </ref>. Smatra se najutecajnijim filozofom [[19. vijek|19. veka]] u engleskom govornom području, i generalno, jednim od najuspešnijih branilaca [[liberalizam|liberalnog]] pogleda na čoveka i društvo. Kao odgovor verovanju da razmišljanja pojedinaca definitivno utiču na [[društvo|društvene]] i [[historija|istorijiske]] promene, Mil je pokušao da konstruiše jednu filozofsku poziciju koja bi na pozitivan način mogla pomoći napretku [[nauka|nauke]], slobodi pojedinca i dostizanju ljudskog blagostanja. Uspeo je da ponudi jednu alternativu tada dominantnim pogledima na [[moral]] i [[politika|politiku]], na jedan specifičan i kompaktan način, uspostavljajući istaknuto liberalnu tendenciju u razmišljanju o društvenim i političkim temama, ali takođe dovoljno tolerantnu i uključivu, da je se može smatrati pristupačnom različitim tipovima publike. Njegov rad na polju [[logika|logike]] je otvorio nova vrata u filozofiji, dajući važan impuls njenom izučavanju. Takođe, njegove reformulacije klasičnog [[britanski empirizam|britanskog empirizma]], kao i [[Džeremi Bentam|Bentamovog]] utilitarizma, dale su tim filozofskim pozicijama relevantnost i kontinuiranu vitalnost. |
||
== Biografija == |
== Biografija == |
||
Džon Stjuart Mil rođen je u Londonu [[1806]]. godine. Njegov otac, [[Džejms Mil]], započeo je sinovljevo obrazovanje kada je ovaj imao samo 3 godine. Do sedamnaeste godine, Džon je već je bio poznavalac [[grčka književnost|grčke književnosti]] i filozofije, a bavio se i proučavanjima [[ |
Džon Stjuart Mil rođen je u Londonu [[1806]]. godine. Njegov otac, [[Džejms Mil]], započeo je sinovljevo obrazovanje kada je ovaj imao samo 3 godine. Do sedamnaeste godine, Džon je već je bio poznavalac [[grčka književnost|grčke književnosti]] i filozofije, a bavio se i proučavanjima [[kemija|hemije]], [[logika|logike]] i [[politička ekonomija|političke ekonomije]]. Izuzev perioda kada je bio poslanik u engleskom Parlamentu, živeo je u [[Francuska|Francuskoj]] sve do smrti, [[1873]]. godine. |
||
Proučavao je i [[socijalizam|socijalističku doktrinu]], pa, iako nije postao socijalista, aktivno je radio na poboljšanju položaja radničke klase. I pored takvog obrazovanja, zadovoljio se statusom "slobodnog intelektualca" i poslom službenika u kolonijalne Istočno-indijske kompanije, gde se zaposlio [[1822]]. godine. Nešto kasnije postaje šef i u kompaniji ostaje sve do penzije, [[1858]]. godine. Bio je član [[Engleski Parlament|engleskog Parlamenta]] od [[1865]]. do [[1868]]. godine, kada nije uspeo da bude reizabran, zbog čega se vratio u Francusku. U Parlamentu, važio je za [[Radikalizam|radikala]] jer se, između ostalog, zalagao za [[javno vlasništvo]] nad privatnim resursima, jednakost između polova, obavezno obrazovanje i kontrolu rađanja. |
Proučavao je i [[socijalizam|socijalističku doktrinu]], pa, iako nije postao socijalista, aktivno je radio na poboljšanju položaja radničke klase. I pored takvog obrazovanja, zadovoljio se statusom "slobodnog intelektualca" i poslom službenika u kolonijalne Istočno-indijske kompanije, gde se zaposlio [[1822]]. godine. Nešto kasnije postaje šef i u kompaniji ostaje sve do penzije, [[1858]]. godine. Bio je član [[Engleski Parlament|engleskog Parlamenta]] od [[1865]]. do [[1868]]. godine, kada nije uspeo da bude reizabran, zbog čega se vratio u Francusku. U Parlamentu, važio je za [[Radikalizam|radikala]] jer se, između ostalog, zalagao za [[javno vlasništvo]] nad privatnim resursima, jednakost između polova, obavezno obrazovanje i kontrolu rađanja. |
||
Verzija na datum 15 juni 2013 u 21:57
| John Stuart Mill | |
|---|---|
| Filozofija 19. veka | |
| Zapadna filozofija | |
| Datoteka:Džon Stjuart Mil.jpg | |
| Filozofija | |
| Škola/Tradicija | Empirizam, Utilitarizam |
| Glavni interesi | Politička filozofija, Etika, Ekonomija, Induktivna logika |
| Znamenite ideje | |
javna/privatna sfera, hijerarhija uživanja u Utilitarizmu, liberalizam, rani liberalni feminizam, prvi sistem induktivne logike | |
Džon Stjuart Mil (енг. John Stuart Mill; 20. maj 1806 — 8. maj 1873) je bio britanski filozof empirista, socijalni reformator i zagovarač britanskog utilitarizma[1]. Smatra se najutecajnijim filozofom 19. veka u engleskom govornom području, i generalno, jednim od najuspešnijih branilaca liberalnog pogleda na čoveka i društvo. Kao odgovor verovanju da razmišljanja pojedinaca definitivno utiču na društvene i istorijiske promene, Mil je pokušao da konstruiše jednu filozofsku poziciju koja bi na pozitivan način mogla pomoći napretku nauke, slobodi pojedinca i dostizanju ljudskog blagostanja. Uspeo je da ponudi jednu alternativu tada dominantnim pogledima na moral i politiku, na jedan specifičan i kompaktan način, uspostavljajući istaknuto liberalnu tendenciju u razmišljanju o društvenim i političkim temama, ali takođe dovoljno tolerantnu i uključivu, da je se može smatrati pristupačnom različitim tipovima publike. Njegov rad na polju logike je otvorio nova vrata u filozofiji, dajući važan impuls njenom izučavanju. Takođe, njegove reformulacije klasičnog britanskog empirizma, kao i Bentamovog utilitarizma, dale su tim filozofskim pozicijama relevantnost i kontinuiranu vitalnost.
Biografija
Džon Stjuart Mil rođen je u Londonu 1806. godine. Njegov otac, Džejms Mil, započeo je sinovljevo obrazovanje kada je ovaj imao samo 3 godine. Do sedamnaeste godine, Džon je već je bio poznavalac grčke književnosti i filozofije, a bavio se i proučavanjima hemije, logike i političke ekonomije. Izuzev perioda kada je bio poslanik u engleskom Parlamentu, živeo je u Francuskoj sve do smrti, 1873. godine.
Proučavao je i socijalističku doktrinu, pa, iako nije postao socijalista, aktivno je radio na poboljšanju položaja radničke klase. I pored takvog obrazovanja, zadovoljio se statusom "slobodnog intelektualca" i poslom službenika u kolonijalne Istočno-indijske kompanije, gde se zaposlio 1822. godine. Nešto kasnije postaje šef i u kompaniji ostaje sve do penzije, 1858. godine. Bio je član engleskog Parlamenta od 1865. do 1868. godine, kada nije uspeo da bude reizabran, zbog čega se vratio u Francusku. U Parlamentu, važio je za radikala jer se, između ostalog, zalagao za javno vlasništvo nad privatnim resursima, jednakost između polova, obavezno obrazovanje i kontrolu rađanja.
- ↑ Audi, Robert. The Cambridge Dictionary of Philosophy - odrednica John Stuart Mill. Cambridge University Press 1995., 1999. ISBN 84-460-0956-0