Nacionalni park Fruška gora
| Nacionalni park Fruška Gora | |
|---|---|
IUCN kategorija II (nacionalni park) | |
 | |
| Lokacija | Autonomna pokrajina Vojvodina,  Srbija |
| Najbliži grad | Novi Sad, |
| Koordinate | 45°10′00″N 19°40′00″E / 45.16667°N 19.66667°E |
| Površina | 266,72 km² (103 mi² ) |
| Osnivanje | 1960. god |
| Upravljačko tijelo | Nacionalni park Fruška Gora, Sremska Kamenica |
Nacionalni park Fruška gora se nalazi u Vojvodini, u Srbiji, nedaleko od Novog Sada. Najviši vrhovi su Crveni čot (538 m), Orlovac (512 m) i turistički centar Iriški venac (490 m). Pruža se duž desne obale Dunava, duga 80 km, a široka 15 km. Stvaranje planine počelo u mezozoiku, pre 90 miliona godina; naučnici je nazivaju „ogledalo geološke prošlosti“ — na njoj su pronađene 164 životinjske fosilne vrste, stare oko 123 miliona godina. Fruška gora bogata je šumama hrasta, graba, bukve, lipe i drugog drveća; sa zaštićenih preko 50 biljnih vrsta.
Na planini postoji i više arheoloških nalazišta (neolit, bakarno, bronzano i rimsko doba), kao i stari fruškogorski manastiri (ukupno 17), nastali od kraja 15. do 18. veka, poznati po specifičnoj arhitekturi, bogatim riznicama, bibliotekama i freskama.
Geografija[uredi | uredi kod]
Park čini usamljena ostrvska planina u Panonskoj niziji. Prema jugu i severu Fruška gora je jako razuđena planinskim i rečnim tokovima, pri čemu se od glavnog uskog grebena pružaju pojedinačni, bočni grebeni, najčešće sa vrlo strmim padinama. Severna padina Fruške gore je strmija u odnosu na južnu, usled podsecanja Dunava. Takođe, lesna zaravan koja okružuje Frušku goru, manje je širine i moćnosti na severnoj strani, usled pomenutih prilika.
Pašnjaci i plodno zemljište, vinogradi i voćnjaci, ukrašavaju padine i niže delove Fruške gore, dok su površine koje se nalaze visinama iznad 300 metara nadmorske visine pokrivene gustim, listopadnim šumama.
Nacionalni park[uredi | uredi kod]
Nacionalni park Fruška Gora proglašen je 1960 godine. Prostire se na dijelovima: grada Novog Sada - opština Petrovaradin, grada Sremske Mitrovice, opština Bačka Palanka, Beočin, Inđija, Irig, Sremski Karlovci i Šid, u okviru 45 katastarskih opština.[1] Središte uprave Nacionalnog parka je u Sremskoj Kamenici. Površina parka je 26.672 ha, od čega je 19.308 hа u državnoj svojini, a u privatnoj i drugim oblicima svojine 7.364 hа. Prvi (I) stepen zaštite obuhvata 3%, II stepen 67% и III stepen 30% ukupne površine. [2]
Nacionalni park osnovan je radi:
- održanja stepskih i šumo stepskih staništa
- održanja šumskih staništa
- očuvanja staništa divlje flore
- očuvanja staništa preko 200 vrsta ptica
- očuvanja nalazišta fosila
- očuvanje predjela
- očuvanje rijeke Dunava, izvorišta voda i vlažnih staništa
- očuvanja spomenika i 17 manastira.
Reference[uredi | uredi kod]
- ↑ „Zakon o nacionalnim parkovima u Srbiji - Službeni glasnik RS br. 84 od 6.10.2015”. Pravno informativni sistem - www.pravno-informacioni-sistem.rs/. Pristupljeno 10.10. 2021.
- ↑ „Nacionalni park”. Zavod za zaštitu Srbije - www.zzps.rs. Arhivirano iz originala na datum 2022-05-16. Pristupljeno 10.10. 2021.