Marko Jokić
MARKO JOKIĆ | |
---|---|
Mesto rođenja | Vođenica, kod Bosanskog Petrovca Austrougarska |
Datum smrti | 1944. |
Mesto smrti | Drvar NDH |
Član KPJ od | 1941. |
Učešće u ratovima | Narodnooslobodilačka borba |
U toku NOB-a | rukovodilac oficirske škole |
Služba | NOV i PO Jugoslavije |
Narodni heroj od | 1953. |
Marko Jokić (Vođenica, kod Bosanskog Petrovca — Drvar, 1944,narodni heroj Jugoslavije, rukovodilac oficirske škole
Kada su se oni najhrabriji i najodvažniji u julskom ustanku 1941. godine počeli okupljati pod ustaničku zastavu, Marko Jokić je bio među prvima. Već u prvim borbama, onoj pod Obljajem poslije ustanka, na Ripču, Velikom Radiću, a posebno onoj pri napadu na neprijateljski logor na Bravsku, Marko Jokić se svrstava u grupu najhrabrijih boraca Vođeničke čete. Ozibiljan i zreo, politički stabilan i neposredan u kontaktima sa ljudima, Marko ubrzo skreće pažnju boraca i naroda na sebe, na svoje držanje u borbi i van borbe, u diskusijama i raspravama, na konferencijama i zborovima.
Primljen je u KPJ među prvim borcima Vođeničke čete. U jesen 1941. god. na prijedlog boraca, postaje zamjenik, a u decembru, po odlasku Zdravka Čelara i komandir čete. Njegovu četu su zvali po njegovom prezimenu — Jokićeva četa. Ovaj naziv se odomaćio ne samo kod boraca njegove čete, već i kod mnogih boraca i starješina brigade. Marko Jokić je prije svega bio dobar i brižan drug. Brinuo se za svakog borca i starješinu u četi. Poznavao ih je ne samo kako se biju i jurišaju, već i kakvi su uopšte kao ljudi i vojnici.
Isticao se i svojim boračkim kvalitetima, svojom pribranošću i hrabrošću u boju, svojim podvizima. A to je u ratu bilo od izvanrednog značaja.
Oko Bosanskog Petrovca, gdje je Jokićeva četa vodila borbe sve do kraja marta 1942. godine, njegovom zaslugom i najizraslijih drugova oko njega, četa je učvrstila svoje redove i odoljela ne samo pritiscima ustaško-italijansko-četničkih snaga koje su ugrožavale slobodnu teritoriju, nego i pokušajima četničke propagande da se poljulja moral njegovih boraca. Tu je početak njegove slave. I borci i narod, u njemu su vidjeli nesalomljivu snagu ustanka i pobjedu istovremeno.
O Jokiću i »Vođeničanima« omladina je pjesme pjevala, dičila se i ponosila njihovom snagom, koja je ulivala vjeru u pobjedu. A to nije bila mala snaga. Sto dvadeset do zuba naoružanih dobrovoljaca vođeničkog kraja, sa Jokićem i Đurekanom na čelu, sa trobojkom i crvenom petokrakom koja se iznad njihovih glava u koloni raspjevane vojske na maršu vijorila. Jokić se ističe u borbi na Paunovcu, u borbama oko Pecke, Medne, Gerzova, Vrbljana i Sitnice u razbijanju četničkih snaga u proljeće 1942. godine. Kada je u toku jedne teške borbe na Bravsku, početkom maja 1942. godine, pored sebe vidio mrtvog najboljeg druga Đurekana, omiljenog komesara čete, bio je preneražen. Kao u snu, jurnuo je prema neprijateljskom streljačkom stroju sa grupom boraca koji su se našli oko njega, i riješili ishod bitke.
U avgustu 1942 Vođenička četa ulazi u sastav Treće krajiške proleterske udarne brigade.[1]
U bitki na Sutjesci, Marko, po potrebi službe, predaje četu svom zamjeniku Đuranu Kovačeviću i odlazi za zamjenika komandanta bataljona. Na ovoj dužnosti Marko se brzo snalazi i njegove ga vrline kao komuniste, borca i komandanta brzo čine još popularnijim u očima svih boraca u Bataljonu. Već poslije prvih akcija borci ostalih četa, kojima nije bio komandir, raduju se kada vide da će i Marko sa njihovim četama u borbu. Jokić se u komandovanju koristio malom trubom, a tradiciju je nastavio i njegov nasljednik Đuran. Njihove trube postale su popularne kod svakog borca u Bataljonu. Kad ih čuju borci 2. ili 3. čete, znaju da je pored njih Jokić, što ih je neobično radovalo i ulivalo im još više snage u pobjedu. Pri proboju sa Sutjeske, Bataljon je dobio zadatak da zauzme jako utvrđeni neprijateljski položaj na koti Vis. Tu su Nijemci, nemajući izbora, skakali niz litice, koje su sutradan bile načičkane njihovim leševima.
Poslije Sutjeske u napadu i oslobođenju Bugojna, Jokić je bio teže ranjen u nogu. Pao je na zemlju i ostao ležeći. Borcima koji su dotrčali da ga sklone u zaklon i bolničarima, koji su dopuzili da ga previju, Marko je doviknuo: „Naprijed, drugovi, neprijatelj je u panici. Koristite to, a za mene je lako“. Poslije ozdravljenja ostao je ono što je bio i prije ranjavanja: dobar borac, drug i komandant.
Prije desanta na Drvar, maja 1944. godine, sa dužnosti komandanta Drvarsko-petrovačkog odreda, Marko je otišao u Oficirstku školu VŠ u Drvar. Prilikom neprijateljskog desanta, u jurišu na njemačke padobrance na Golubiću u Drvaru herojski je poginuo na čelu Druge oficirske čete, koja je svojim napadima na neprijatelja omogućavala otstupnicu opkoljenim braniocima Drvara.
Za pokazanu hrabrost i odvažnost u toku NOB-e, Jokić je proglašen za narodnog heroja.
- ↑ „Milovan Samardžija: Sjećanje na Marka Jokića”. Opštinski odbor SUBNOR, 1974 -PETROVAC U NOB, knjiga 7. Pristupljeno 9. 2. 2016.
- „Narodni heroji Jugoslavije”. Beograd: Mladost. 1975.