Lešočki manastir
| |
|---|---|
| Lokacija | selo Lešok, Tetovo,  Makedonija
|
| Koordinate | 42° 3′ 50″ S, 21° 1′ 58″ I |
| Godine izgradnje | 1321 |
| Renoviran | 17. vijek, 19. vijek, 21. vijek |
| Srušen | 1690, 2001 |
| Religija | pravoslavlje |
| Patron | sv. Atanazije |
| Arhitektonski stil | bizantska umjetnost |
| Materijal | kamen, cigla |
Lešočki manastir (makedonski: Лешочки манастир) se nalazi u blizini sela Lešok, pored grada Tetova, u Republici Makedoniji.
Manastir se nalazi se pored sela Lešok, na padinama Šar planine, na nadmorskoj visini od 610 m. Unutar manastirskog kompleksa nalaze se dvije crkve; crkva Uspenja Presvete Bogorodice i crkva sv. Atanazija, konaci, gospodarske zgrade i kambanarija (zvonik) ovaj današnji je iz 19. vijeka).
Točno vrijeme izgradnje crkve Uspenja Presvete Bogorodice je i danas nejasno. Najstariji dokumenti u kojoj se crkva spominje potječu iz prve polovice 14. vijeka, iz 1326 ali ima nekih pokazatelja koji ukazuju na to da je podignuta i prije 14. vijeka.[1] Crkva je ima tlocrt u obliku trolista (trikonhosa), narteks joj je dograđen naknadno. U crkvi postoje tri sloja fresaka, iz tri različita razdoblja. Najstariji donji sloj je iz vremena izgradnje crkve (14. vijeka), srednji sloj je iz 17. vijeka, a posljednji najviši je iz 1879 godine. Ovaj sloj fresaka je rad slikara Mihajla Gjurčinova i njegove radionice iz Galičnika. On je i autor nekoliko ikona na crkvenom ikonostasu.
1818 godine na mjesto igumana dolazi Kiril Pejčinović, koji je na tom mjestu ostao do svoje smrti 1845. Njegovim dolaskom, sa Svete gore Atos, manastir i njegovi konaci su temeljito obnovljeni i nanovo oslikani. Istovremeno pokrenuta je i biblioteka, sa školom. U to vrijeme manastir je postao značajni prosvjetiteljski i kulturni centar Makedonije i šire regije.
U manastirskom dvorištu nalazi se grob slavenskog prosvjetitelja Kirila Pejčinovića (1770-1845). Njemu u čast u manastiru se održavaju tradicionalni Međunarodni susreti književnih prevodilaca.
U blizini Lešočkog manastira, kod sela Brezno, nalaze se ostatci starije crkva sv. Atanazija. Ta crkva je iz 14. vijeka izvrstan je primjer bizantske arhitekture. Dio mramornih stupova, dijelovi crkvenog ikonostasa, danas se nalaze u Gradskom muzeju Tetovo.
- Manastir je više puta teško oštećivan, rušen, pa zatim obnavljan. Prvi put 1690 godine za osmanlija, drugi put je manastir teško oštećen za etničkih borbi u Zapadnoj Makedoniji 2001 godine od strane paravojnih snaga albanaca.[2]
Danas su manastrirski konaci za vrijeme ljeta u funkciji turizma, u njima je moguće odsjesti. Pored manastira je autobusna stanica, sa koje voze autobusi na redovnim linijama za Tetovo.
