Kartuša
| Kartuša cartouche | |
|---|---|
 | |
Kartuša (od francuskog: cartouche[1]), je ime za ornament u arhitekturi u obliku svitka, koji se naročito koristio na razrađenim okvirima oko pločica ili grbova.[2]
Kartuša se razvila za renesanse iz formi srednjovjekovnih štitova. Kartuše su bile naročito popularne za baroka u gravurama (kao okvir za legende) i u primijenjenoj umjetnosti kao podloga za grbove, ambleme, natpise i sl. ili kao čista dekoracija).[1]
U širem značenju, riječ se primjenjuje na bilo koji ovalni oblik, pa čak i na dekorativni štit, bez obzira na to da li je u obliku svitka ili ne.[2]
Kartuša u Egiptologiji
[uredi | uredi kod]ovalni okvir oko egipatskih hijeroglifa koji označavaju ime faraona.[2]
Od uobičajenih pet faraonskih imena, na kartušama su bila napisana samo dva; - prenomen (vladarsko ime) i nomen (ime po rođenju). Kartuša oko imena bila je simbolična zaštita od zlih duhova za života i nakon smrti. Drevni Egipćani su vjerovali da oni čije je ime zapisano ne nestaje posle smrti, i to je bila funkcija kartuša na sarkofazima.
Prva poznata kartuša je ona faraona Sneferua iz Četvrte dinastije.
U artiljeriji je kartuša - naziv za kartonsku (metalnu čahuru) ili svilenu vrećicu napunjenu barutom.[1]
- Cartouche (en)