Jajovodi
Jajovod (lat. Tuba uterina) su parni organi ženskog reproduktivnog sistema.
Jajovodi su mišićno sluzokožni organi. Cjevastog su oblika, blago nakrivljeni. Njihova dužina iznosi između 8 i 14 cm. Povezani su sa gornjim dijelom materice, tačnije sa rogom materice, i smješteni su na oba njena kraja. Drugi kraj jajovoda je slobodan u maloj karlici ili pelvisu. Služe kao tuneli kojima se do materice dopremaju jajne ćelije iz jajnika. Njima se takođe kreću i spermatozoidi, jer se oplodnja jajne ćelije dešava u njima.
Ovulacijom iz de Grafovog folikula, zrela jajna ćelija dospijeva u lumen jajovoda, gdje biva opkoljena spermatozoidima koji nastoje prodrijeti u nju. Po probijanju spoljašnje opne jajne ćelije i ulaska spermatozoida u nju, dolazi do zgušnjavanja opne koja na taj način sprečava ostale spermatozoide da prodru u nju. Pri prodoru u jajnu ćeliju dolazi do mješanja sadržaja spermatozoida sa jedrom jajne ćelije.
Oplođena jajna ćelija pod djelovanjem peristaltičkih pokreta jajovoda i vodene struje koja nastaje kretanjem treplji epitela u tubama dospijeva u šupljinu materice i tada dolazi do nidacije, odnosno inplantacije oplođenog jajašceta.
Razlikuju se četri regije jajovoda od jajnika prema uterusu:
- Infundibulum tubae uterinae - koji sadrži fimbrije
- Ampulla tubae uterinae - najčešće mjesto oplodnje
- Isthmus tubae uterinae
- pars interstitialis s. pars uterina - materični dio jajovoda
Infundibulum tubae uterinae je dug oko 2 cm i ima oblik lijevka. Na njemu se nalaze fimbrije, prstasi nastavci, deset do petnaest njih, a najduža je fimbrija ovarica. Ampulla tubae uterinae, mjesto gdje se najčešće dešava oplodnja se nalazi odmah pored infundibuluma, a njena dužina iznosi od 6 do 8 mm. Na nju se nadovezuje Isthmus tubae uterinae čija dužina iznosi 3 do 4 cm i koji dopire do odgovarajućeg roga uterusa.
Prosječna debljina zida jajovoda iznosi 2 do 3 mm i sastavljen je od tri sloja:
- serozni omotač (tunica serosa)
- mišićni sloj (tunica muscularis)
- sluzokoža (tunica mucosa)
- Upalni procesi jajovoda
- Ektopična trudnoća
