Elektorat Saksonija
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
Elektorat Saksonija (njemački: Kurfürstentum Sachsen, latinski: Saxonia Electoralis) bila je jedna od važnijih kneževina Svetog Rimskog Carstva, koja je egzistirala od 1356. do njegovog raspuštanja 1806.
Historija[uredi | uredi kod]
Historija Elektorata Saksonija počela je 1356. kad je svetorimski car Karlo IV svojom zlatnom bulom potvrdio tadašnjeg vladara Vojvodstva Saxe-Wittenberg Rudolfa I za sedmog Kneza izbornika Svetog Rimskog Carstva.[1]
Kneževi izbornici iz Askanske dinastije izumrli su 1422., ali je već iduće 1423. njemačko-rimski kralj Sigismund dodjelio tu titulu Friedrichu I (1370. - 1428.) iz Wettinske dinastije vladaru Markgrofovije Meissen i Leipziga za njegovu pomoć u borbi protiv Husita.[1]
Tokom 16. vijeka članovi albertinske grane Dinastije Wettin postali su kneževi izbornici i zauzeli domene ernestinovske grane u Tiringiji i Wittenbergu.[2] Kneževi izbornici Heinrich IV (umro 1541.) i Moritz (umro 1553.) postali su luterani. August (vladao 1553.-86) kodificirao je saksonsko zakonodavstvo i pretvorio prijestolnicu Leipzig u centar trgovine i umjetnosti.[2]
Johann Georg I (vladao 1611.-56) bio je lider organizacije njemačkih protestantskih kneževina za vrijeme [[Tridesetogodišnji rat|Tridesetogodišnjeg rata (1618.-48.). Od tog vremena Saksonija je sve više zasjenjivala Brandenburg-Prusku kao vodeća zemlja njemačkih protestantskih kneževina.[2]
Kad je 1697. knez izbornik Friedrich August I (vladao 1694.-1733.) postao je kralj Poljsko-Litvanske Unije (kao August II Jaki), stvorena je personalna unija koja je trajala do 1768.[2]
Napoleon je zauzeo Saksoniju 1806. i od nje stvorio kraljevinu, koja je postala jedan od njegovih najvjernijih saveznika. Nakon njegova svrgavanja pobjedničke sile su na Bečkom kongresu (1814.-15.) su njen teritorij uvelike smanjile Kraljevina Pruska je stekla Wittenberg, Torgau, sjevernu Tiringiju i veći dio Lužica i to pretvorila u svoju provinciju. Okrnjena Kraljevina Saksonija nastavila je egzistirati kao član Njemačkog saveza.[2]
Izvori[uredi | uredi kod]
- ↑ 1,0 1,1 „Das Kurfürstentum Sachsen” (njemački). Leipzig Lexikon. Pristupljeno 5.03.2021.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 „Saxony historical region, duchy, and kingdom, Europe” (engleski). Encyclopaedia Britannica. Pristupljeno 5.03.2021.