Šlag
| |||||||||||||||||||||||||||||
Šlag (od njemačkog glagola: schlagen = udarati) je namirnica koja se dobija tučenjem (mješanjem) slatkog vrhnja. Danas postoji i gotovi šlag, bilo kao zamrznuti ili u obliku spreja u boci. Šlag je slastica koja se može koristiti kao samostalni desert, ali i kao dodatak kavi, raznim voćnim salatama te za ukrašavanje i pripremu kolača i torti, za koje postoji čak 1 765 recepata. [1]
Način pripreme[uredi | uredi kod]
Slatko vrhnje ima obično od 36% - 45 % mliječne masti, koje tučenjem ili miksanjem (uvlačenjem zraka) poveća volumen, jer se zrak veže uz čestice mliječne masti. [2] Šlag se tuče (miksa) električnim ili ručnim mikserom, a može se uz malo truda i običnom viljuškom.
Kako biste dobili lagani šlag što većeg volumena, u okruglu posudu ulijte ohlađeno vrhnje, pa ga stavite u drugu posudu ispunjenu usitnjenim ledom. Prije tučenja (ili miksanja) dodajte malo soli kako biste ubrzali transformaciju vrhnja u šlag, a ako želite slatki šlag - dodajte šećer u prahu. Kad vam šlag dobije željeni volumen, možete ga aromatizirati, dodajući mu vaniliju, cimet u prahu, kavu ili nasjeckane pržene bademe, karamel ili neki drugi začin. [2] Šlag se ne smije predugo tući (miksati) jer bi tako umjesto šlaga mogli dobiti maslac i aleksandru (mlaćenicu).
Šlag se može napraviti i uz pomoć šlag punjača, oni ispuštaju dušikov oksid u cilindar i tako vežu zrak uz čestice mliječne masti i povećaju volumen vrhnja (pune se malim jednokratnim metalnih bočicama sa dušikovim oksidom). Tako dobijeni šlag ima bolju konzistenciju, ali nije kompatan i čvrst, kao onaj koji se dobije tučenjem. [2] Na isti način funkcioniraju i instant šlagovi u spreju.
Historija upotrebe šlaga[uredi | uredi kod]
Šlag često zaslađen i aromatiziran, postao je popularan u 16. vijeku, to znamo iz recepta koje su u spisima onog vremena ostavili Cristoforo di Messisbugo (Ferrara, 1549.) - Libro novo nel qual s'insegna a far d'ogni sorte di vivanda [3], papin kuhar Bartolomeo Scappi (Rim, 1570.) - Opera di Bartolomeo Scappi M. dell'arte del cucinare, con laquale si può ..[4] i Lancelot de Casteau (Liège, 1604). Oni su šlag zvali - mliječni snijeg neve di latte, neige de lait. Sa talijanskih i francuskih dvoraca šlag se kao vrhunska poslastica proširio čitavom Evropom i svijetom do početka 19. vijeka, zbog tog su ga vjerojatno i zvali crème Chantilly ili crème à la Chantilly (od francuskog: château = dvorac).
Izvori[uredi | uredi kod]
- ↑ „Šlag” (hrvatski). Coolinarika. Pristupljeno 29. 06. 2012.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 „Vrhnje” (hrvatski). coolinarika. Pristupljeno 03. 06. 2012.
- ↑ „Libro novo nel qual s'insegna a far d'ogni sorte di vivanda” (talijanski). Google books. Pristupljeno 03. 06. 2012.
- ↑ „Opera di Bartolomeo Scappi M. dell'arte del cucinare, con laquale si può ..” (talijanski). Google books. Pristupljeno 03. 06. 2012.
