Bugojanska grupa
Bugojanska grupa je naziv za paravojnu formaciju, odnosno 19 pripadnika hrvatske ekstremne emigrantske organizacije Hrvatsko revolucionarno bratstvo (HRB) koji su u ljeto 1972. godine ušli na teritoriju tadašnje Jugoslavije s ciljem dizanja ustanka koji bi srušio tu državu, odnosno obnovio NDH. Akcija, koja je bila poznata pod šiframa Operacija Raduša i Operacija Feniks, započela je 20. juna 1972. kada je grupa - prethodno naoružana i obučena u logorima u Zapadnoj Njemačkoj - prešla tadašnju austrijsko-jugoslavensku granicu kod Dravograda, a nekoliko dana kasnije grupa je došla na predviđenu lokaciju na području planine Raduše u Centralnoj Bosni. Međutim, gotovo odmah je Bugojanska grupa postala predmetom opsežne sigurnosne operacije tadašnjih jugoslavenskih vlasti pod šifrom Raduša 72; jugoslavenske vlasti su, prema nekim izvorima, radi akcije hvatanja mobilizirali 30.000 pripadnika JNA, milicije i Teritorijalne obrane SR BiH. Do 28. jula je u okršajima s Bugojanskom grupom poginulo 15 jugoslavenskih vojnika, teritorijalaca i milicionera, ali je i sama grupa likvidirana. Prema službenim podacima jugoslavenskih vlasti, 15 pripadnika Bugojanske grupe je poginulo u oružanim okršajima, a četvorica su zarobljeni i odvedeni na Vojni sud u Sarajevu. Trojica su osuđeni na smrt, a samo je jedan - Ludvig Pavlović - osuđen na 20 godina zatvora.
Akcija Bugojanske grupe je izazvala veliki publicitet u SFRJ, odnosno tadašnje vlasti su je iskoristile u propagandne svrhe kako bi hrvatsku političku emigraciju prikazili kao teroriste[nedostaje referenca]. O njoj je TV Sarajevo godine 1985. snimila mini-seriju Brisani prostor, a novinar Đorđe Ličina je napisao knjigu Dvadeseti čovjek. Usprkos toga, cijeli je događaj postao predmetom brojnih teorija zavjere, urbanih legendi i alternativnih tumačenja, pogotovo nakon raspada SFRJ. Među dijelom Hrvata, pogotovo u BiH, pripadnici Bugojanske grupe se smatraju herojima i mučenicima, a po Ludvigu Pavloviću je za vrijeme rata u BiH nazvano nekoliko jedinica HVO.
Pripadnici Bugojanske grupe[uredi | uredi kod]
- Ambrozije Andrić
- Adolf Andrić
- Pavao Vegar
- Ilija Glavaš
- Đuro Horvat
- Vejsil Keškić
- Viktor Kancijanić (Kocijančić)
- Petar Bakula
- Ludvig Pavlović
- Mirko Vlasnović
- Ilija Lovrić
- Filip Bešlić
- Stipe Ljubas
- Vlado Miletić
- Vinko Knez
- Ivan Prlić
- Nikola Antunac
- Vilim Eršek
- Vidak Buntić