Hrom(III) oksid
| Hrom(III) oksid | |||
|---|---|---|---|
| |||
| |||
| Drugi nazivi | Hrom seskvioksid hromi oksid hrom zeleno Eskolait | ||
| Identifikacija | |||
| CAS registarski broj | 1308-38-9 
| ||
| PubChem[1][2] | 517277 | ||
| ChemSpider[3] | 451305
| ||
| UNII | X5Z09SU859
| ||
| ChEBI | 48242 | ||
| RTECS registarski broj toksičnosti | GB6475000 | ||
| Jmol-3D slike | Slika 1 | ||
| |||
| |||
| Svojstva | |||
| Molekulska formula | Cr2O3 | ||
| Molarna masa | 151.99 g/mol | ||
| Gustina | 5.22 g/cm3 | ||
| Tačka topljenja |
2435 °C, 2708 K, 4415 °F | ||
| Tačka ključanja |
4000 °C, 4273 K, 7232 °F | ||
| Rastvorljivost u vodi | nerastvoran | ||
| Rastvorljivost u alkohol | rastvoran u kiselinama | ||
| Indeks prelamanja (nD) | 2.5 | ||
|
Ukoliko nije drugačije napomenuto, podaci se odnose na standardno stanje (25 °C, 100 kPa) materijala | |||
| Infobox references | |||
Hrom(III) oksid je neorgansko jedinjenje sa formulom Cr2O3. On je jedan od glavnih oksida hrom. Cr2O3 se koristi kao pigment. U prirodi se javlja kao retki mineral eskolait.
Struktura i osobine[uredi | uredi kod]
Cr2O3 poprima strukturu korunda, koja se sastoji od heksagonalnog gusto pakovanog niza oksidnih anjona sa 2/3 oktaedralnih šupljina zauzetih hromom. Slično korundu, Cr2O3 je tvrd, krt materijal (Mosova tvrdoća 8-8.5).[4]
On je antiferomagnetan do 307 K (Nilova temperatura).[5][6] On nije u znatnoj meri podložan napadu kiselina i baza, mada istopljene alkalije proizvode hromite (soli sa Cr}{su2|b=2}}O2−
4 jonom, što različito od srodnog minerala hromita).
On postaje braon kad se zagreje, ali se vraća u tamno zelenu boju hlađenjem. On je higroskopan.
Pojava[uredi | uredi kod]
Cr2O3 se prirodno javlja kao eskolait, koji je nađen u chromom bogatim tremolitskim stenama, metakvarcitima, i hlornim žilama. Eskolait je isto tako retka komponenta hondritnih meteorita. Mineral je dobio ime po finskom geologu Penti Eskola.[4]
Proizvodnja[uredi | uredi kod]
Pantier i Binet su prvi pripremili transparentno hidratisanu formu Cr2O3 1838 putem tajnog procesa. On je prodavan kao pigment.[7] Cr2O3 je izveden iz minerala hromita, (Fe,Mg)Cr2O4. Konverzija hromita do hrom(III) oksida ide putem Na2Cr2O7, koji se redukuje sumporom na visokim temperaturama:[8]
- Na2Cr2O7 + S → Na2SO4 + Cr2O3
Oksid se takođe formira dekompozicijom hromnih soli, kao što je hrom nitrat, ili egzotermnom dekompozicijom amonijum dihromata.
- (NH4)2Cr2O7 → Cr2O3 + N2 + 4 H2O
Reakcija ima nisku temperatura paljenja na manje od 200 °C, i ponekad se koristi u demonstracijama "vulkana".[9]
Reference[uredi | uredi kod]
- ↑ Li Q, Cheng T, Wang Y, Bryant SH (2010). „PubChem as a public resource for drug discovery.”. Drug Discov Today 15 (23-24): 1052-7. DOI:10.1016/j.drudis.2010.10.003. PMID 20970519.
- ↑ Evan E. Bolton, Yanli Wang, Paul A. Thiessen, Stephen H. Bryant (2008). „Chapter 12 PubChem: Integrated Platform of Small Molecules and Biological Activities”. Annual Reports in Computational Chemistry 4: 217-241. DOI:10.1016/S1574-1400(08)00012-1.
- ↑ Hettne KM, Williams AJ, van Mulligen EM, Kleinjans J, Tkachenko V, Kors JA. (2010). „Automatic vs. manual curation of a multi-source chemical dictionary: the impact on text mining”. J Cheminform 2 (1): 3. DOI:10.1186/1758-2946-2-3. PMID 20331846.
- ↑ 4,0 4,1 „Eskolaite”. Webminerals. Pristupljeno 6. 6. 2009.
- ↑ J.E Greedan, (1994), Magnetic oxides in Encyclopedia of Inorganic chemistry R. Bruce King, Ed. John Wiley & Sons. ISBN 0-471-93620-0
- ↑ A. F. Holleman and E. Wiberg "Inorganic Chemistry" Academic Press, 2001, New York. ISBN 0-12-352651-5.
- ↑ Nicholas Eastaugh, Tracey Chaplin, Ruth Siddall (2004). The pigment compendium: a dictionary of historical pigments. Butterworth-Heinemann. str. 391. ISBN 0750657499.
- ↑ Gerd Anger, Jost Halstenberg, Klaus Hochgeschwender, Christoph Scherhag, Ulrich Korallus, Herbert Knopf, Peter Schmidt, Manfred Ohlinger, "Chromium Compounds" in Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry, Wiley-VCH, Weinheim, 2005.
- ↑ Ammonium dichromate volcano Retrieved 2009-06-06.