Nekropola sa stećcima Dugo polje
| Nekropola stećaka Dugo polje | |
|---|---|
 Svjetska baština – UNESCO | |
 | |
 Bosna i Hercegovina, Jablanica | |
| Registriran: | 2016. |
| Vrsta: | Kulturno dobro |
| Mjerilo: | iii, vi |
| Ugroženost: | yes |
| Referenca: | UNESCO |
Nekropola Dugo polje na Blidinju, opština Jablanica (BiH), nalazi se na listi 30 srednjovjekovnih nekropola stećaka koje su 2016. godine proglašene Svjetskom baštinom UNESCO-a. Na listi su 22 nekropole u Bosni i Hercegovini, po 3 u Srbiji i Crnoj Gori, a 2 u Hrvatskoj. [1] Nekropola je i nacionalni spomenik BiH. [2]
Blidinje je kraška visoravan između planina Čvrsnice i Vrana.
Nekropola zauzima površinu od 90 x 36 m. Sastoji se od 150 stećaka. Od toga 72 su ploče, 59 sanduci, 14 visoki sanduci, 4 sljemenjaka sa podnožjem i 1 sljemenjak bez podnožja. Svi stećci su klesani od krečnjaka sa obližnjeg kamenoloma.
32 stećka su ukrašena. Među njima je pet ploča, 22 sanduka i 5 sljemenjaka. Kao ukrasni motiv najzastupljenije su rozete sa četiri, pet i više listova, same ili u kombinaciji sa polumjesecom (ukupno 34 primjerka). Motiv krsta se pojavljuje 19 puta, u četiri slučaja stilizovan, a u jednom kao dvostruki krst. Interesantna kombinacija motiva na jednom stećku (na karti stećak br.139) predstavlja jednu od osobenosti nekropole - dva kraka krsta se završavaju kao sidro, a dva kao trolisni ljiljani. Polumjesec se pojavljuje 16 puta, najčešće u kombinaciji sa rozetom i redovno je plastičan. Na tri mjesta pojavljuje se štit sa mačem, a na jednome usamljen mač. Dva štita su ukrašena heraldičkim znacima – rozete ili dijagonalne pruge sa ljiljanima.
Vrlo rijedak motiv je krst koji ima uspravni duži krak, na gornjoj strani završen kružnicom. Pojavljuje se i motiv srpa.[3] U figuralne predstave spada pet scena lova, dvije turnira, dva kola (jedno žensko i jedno mješovito) i jedna scena od tri figure koje izlaze iz kule. Turniri su pješački, sa buzdovanima i mačevima. Žene se javljaju u paru na tri spomenika. Na jednom mjestu su urezanim konturama prikazane tri žene zajedno, u dugim haljinama i bez ruku. Na dva mjesta se pojavljuje po jedna žena sa psom i druga sama, sa visoko uzdignutim dugim rukama.
Srna sa podignutom glavom i konj prikazani su na dva stećka. Jedanput se pojavljuje i usamljena ruka.
U najzanimljivije figuralne prikaze spada scena sa fantastičnom životinjom, najvjerovatnije predstavlja krilatog konja sa zmijom. Tri figure sa rukama na prsima i pet muških figura sa visoko podignutim rukama, takođe su nejasnog, simboličnog značenja.[4]
Nekropola sa stećcima Dugo polje danas je u relativno dobrom stanju.
- Šefik Bešlagić, Sarajevo: Veselin Masleša, 1971. STEĆCI, KATALOŠKO-TOPOGRAFSKI PREGLED
- Šefik Bešlagić, Zagreb, 1959 Stećci na Blidinju
- ↑ „Državna komisija”. Arhivirano iz originala na datum 2020-01-17. Pristupljeno 2016-12-09.
- ↑ „Nekropola Dugo polje”. kons.gov.ba. Arhivirano iz originala na datum 2022-08-04. Pristupljeno 13. 10. 2016.
- ↑ „Nada Miletić: STEĆCI – Umjetnost na tlu Jugoslavije”. Izdavački zavod Jugoslavija, Beograd – Spektar Zagreb – Prva književna komuna Mostar, 1982. Pristupljeno 9. 2. 2017.
- ↑ „Šefik Bešlagić: STEĆCI – KULTURA I UMJETNOST”. Sarajevo: Veselin Masleša, 1971. Pristupljeno 9. 2. 2017.
