Marka (pogranična oblast)

Marka Marko
Stara karta Karantanije sa Istarskom markom Stara karta Karantanije sa Istarskom markom
kontinent	Evropa

Marka (od starogermanskog marko = granica ) bila je srednjovjekovna teritorijalna jedinica vrlo slična grofoviji, smještena u pograničnom području, kao neka vrsta tampon zone između neprijateljske zemlje i vlastitih zemalja. Za razliku od ostalih grofovija - marka na čelu sa markgrofom, bila je zbog potrebe obrane granice, vojnički daleko jača.

Historija

Franačke marke

Marke su izmislili franački Karolinzi, kao način lakše odbrane novostečene teritorije. Prva poznata velika marka, bila je - Marca Hispanica, koju su osnovana početkom 9. vijeka u Španjolskoj, nakon osvojanja teritorije od maorskih emira. Nakon velike franačke ekspanzije pod Karlom Velikim u graničnim su područjima od današnje Španjolske do Slovenije i istočne Njemačke osnivane marke radi lakše obrane novostečenih teritorija. Sam Karlo Veliki osnovao je najmanje četrnaest marki, a njegovi nasljednici nastavili su osnivati nove.

Marke su se osnivale i nakon raspada Franačkog carstva, i to po državama nasljednicama Franačkog carstva (Sveto Rimsko Carstvo) te po Britanskim otocima.

Marke za Svetog Rimskog Carstva

Nakon raspada Franačkoga carstva koncept marki usvojilo je i Sveto Rimsko Carstvo duž istočnih granica svog carstva.

Krajem srednjeg vijeka, postepenom stabilizacijom granica, počelo se napuštati koncept marki, a i markgrofi nisu više uživali neki poseban status. Kako su ipak mnogi moćni markgrofovi tokom vremena postali važni politički faktori u carstvu, pa počesto de facto i nezavisni vladari, a neki su dugo uspjeli sačuvati svoju nezavisnost. Tako su marke postale temelj iz kojeg su nastale brojne novovjekovne evropske države i pokrajine.

Vanjske veze

• Marca e Marchesi na portalu Treccani (it)