Manastir Orahovica

Za istoimeni manastir iz srednjeg vijeka, pogledajte članak Orahovica.

Manastir Orahovica

Manastir Orahovica je srpski pravoslavni manastir na prostoru Slavonske eparhije, u podnožju planine Krndije. U istorijskim izvorima pominje se još i pod nazivom Remeta i Duzluk.

Prvi pomeni manastira pod nazivom Remeta potiču iz kraja 16. veka. Saborni hram manastira posvećen je Svetom Nikoli koji je podignut na mjestu starije crkve brvnare. U prošlosti manastir je bio značajan prepisivački centar.

U vrijeme obnovljenja Pećke patrijaršije, 1557. godine, za patrijarha Makarija Sokolovića, u manastiru Orahovici je sjedište Požeške mitropolije, prvog srpskog pravoslavnog vladičanstva na području Slavonije.

Pri povlačenju krajem XVII vijeka Turci pale manastir Orahovicu i okolna srpska sela a kaluđere i srpski narod ubijaju i progone. Nedugo poslije toga na ruševine svetonikolajevskog manastira dolaze kaluđeri iz manastira Liplja i Stuplja iz Bosne koji ga obnavljaju. Poslije povlačenja turskih hordi novu opasnost po srpski pravoslavni živalj u Slavoniji čini Rimokatolička crkva sa svojim programom unije. Prijetila je opasnost i manastiru Orahovici, ali 1693. godine manastir posjećuje srpski patrijarh Arsenije Čarnojević.

Godine 1758. manastir Orahovica je obnovljen. U vremenu od 1775. do 1777. godine sa južne strane podignut je novi konak. Manastir je oštećen 1804. godine prilikom zemljotresa, a obnovljen je tek 1835. godine u vrijeme igumana Aleksandra Ličinića. Između dva rata, 1938. godine, manastir je generalno obnovljen.

U Drugom svjetskom ratu manastirsko bratstvo zbog opasnosti i pritiska napušta svoje obitavalište. Teofan Dragutinović, manastirski nastojatelj, prije odlaska sakriva najvrednije dragocjenosti manastirske riznice. U toku ljeta 1941. godine grupa muzealaca iz Zagreba pronalazi ih i odnosi u Zagreb gdje su bile sve do 1983. godine, kada su vraćene Eparhiji slavonskoj. Tokom rata u manastirskim konacima smjenjuju se ustaše i domobrani. Partizani su 1943. godine zapalili konake manastira Orahovice.

U poslijeratnim danima manastir je bio u jadnom stanju sve dok nije došao za nastojatelja Milutin Amidžić, koji je u teškim poratnim danima bez državne pomoći vraća život ovoj slavonskoj svetinji.

U vrijeme Drugog svetskog rata manastir je opustošen. Tokom ratova na teritoriji bivše SFRJ ponovo je stradao 1991. godine kada su ga napustila posljednja dva monaha. Manastir je od 2016. nastanjen s četvoricom monaha koji su po poslušanju došli iz manastira ostrog u Crnoj Gori. Iguman manastira je otac Pavle.

Dva velika sabora održavaju se svake godine u manastiru Orahovici, na dan Prenosa moštiju svetitelja Nikolaja (22. maja), i na Preobraženje (19. avgusta). U manastiru se i danas čuvaju mošti svete Anastasije.