Man Ray
| Man Ray | |
|---|---|
| dadaizam, nadrealizam | |
 | |
| Biografske informacije | |
| Rođenje | 27. kolovoza 1890. Philadelphia, Pennsylvania |
| Smrt | 18. listopada 1976. Pariz, Francuska |
| Opus | |
| Polje | slikarstvo - fotografija - kiparstvo - književnost |
| Praksa | Philadelphia, London, Pariz, New York |
| Znamenita djela | |
| Influencija | |
Na
| |
Man Rej (engl. Man Ray), pravo ime Emanuel Radzicki (engl. Emmanuel Rudzitsky; (27. avgust 1890 — 18. novembar 1976) je bio američki fotograf, režiser slikar i skulptor i njegovo se delo svrstava u dadaizam i nadrealizam. U prvom redu je bio avangardni fotograf.
Od 1908. godine do 12-te studirao je umetnost u Njujorku i tokom 1911. radio je kao slikar i skulptor. Prve svoje značajne fotografije je radio 1918. godine i već tada je slikao i radio na filmu.
Sarađujući sa Marselom Dišanom stvorio je američki dadaizam koji je kao pravac začet u Evropi kao radikalno otuđenje od tradicionalnih principa i bio je član grupe umetnika zvanih „engl. Others“. Posle nekoliko neuspelih pokušaja i proba tvrdio je da dadaizam ne može zaživeti u Njujorku. Da bi mogao da stvara i živi preselio se u Pariz u umetničku četvrt u kojoj su živeli poznati umetnici na Monparnasu. Tu se zaposlio u radionicama kod tamošnjih umetnika. Postao je obožavaoc tamošnjeg modela Alise Prine koju su tamo nazivali „Kiki iz Monparnasa“ i koja se bavila poziranjem za slikare. Ona je postala njegov model i objekat fotografisanja.
Kroz više od 20 godina života koji je proveo na Monparnasu, Man Rej je revolucionirao fotografiju i mnogi znameniti ljudi su postali predmet njegovog fotografisanja i pozirali su mu za njegove fotografije.
U susretu sa umetnicima na surealističkoj izložbi i to Žanom Arpom, Maksom Ernstom, Andreom Masonom, Jonom Mironom i Pablom Pikasom reprezentovao je svoja dela u Galeriji Pijere u Parizu 1925. godine.
1934. godine Meret Openhajm umetnica nadrealizma mu je naga pozirala za seriju nadrealističkih aktova fotografija.
Prilikom susreta sa fotografkinjom Le Miler otkriva solarizaciju fotografije, a on je takođe i stvaralac fotografske tehnike koju je njegov prijatelj dadaista Tristan Tzara nazvao rejografija.
U kasnim godinama života, Man Rej se vraća u SAD u Los Anđeles ali je ipak Monparnas u Parizu smatrao za svoj dom gde se vraća, i tu i umire 18. novembra 1976. godine.
Literatura[uredi | uredi kod]
- Velika knjiga o fotografiji, Prosveta Zagreb 1980.
- PSN ČS akademia vied, Praha 1962.
