Lazar Vukičević
Lazar Vukičević (1887 — 1941) je bio novinar i knjižar, učesnik Oktobarske i Mađarske Revolucije, osnivač KPJ i član prvog Centralnog komiteta.
Lazar Vukičević je rođen u Somboru 1887. godine. Po zanimanju je bio tipografski radnik.[1] Pre Prvog svetskog rata je bio aktivista Socijaldemorkatske partije Mađarske i urednik socijaldemokratskog lista „Sloboda“ u Novom Sadu.
Vukičević je u Rusiji od 1914. godine. Polovinom 1918. u Caričinu izdaje revolucionarni list „Internacionalist“. Septembra 1918. postaje urednik „Svjetske revolucije“ i predsjednik Jugoslovenske komunističke grupe.
5. novembra 1918. godine od Jugoslovenske komunističke grupe organizirano je vodstvo Komunističke partije Srba, Hrvata i Slovenaca u Moskvi. Tom prilikom je dogovoreno da se po povratku u Kraljevinu SHS organizira ilegalni revolucionarni rad.[1] Predviđeno je da radom KP SHS upravlja uski krug ljudi, prvenstveno bivši sudionici oktobarske revolucije i ruskog građanskog rata. Za predsednika Centralnog komiteta KP SHS izabran je Lazar Vukičević.[1]
U veljači 1919. stigli su u Novi Sad kao posljednji članovi rukovodstva KP(b) SHS predsjednik Lazar Vukićević i Nikola Grulović. Prema sjećanjima Vukićevića, on se pred odlazak iz Rusije sreo s Lenjinom koji mu je savjetovao da se balkanski komunisti ujedine, jer će samo jedinstvo osigurati uspjeh u borbi i pomoć mladoj sovjetskoj republici.[1] Po povratku, vojvođanska grupa je počela djelovati neovisno, neznajući za djelovanje Ćopićeve grupe u Hrvatskoj i drugim krajevima.[1]
»Dragi druže! Učini ovo: stvori u mestu nelegalnu organizaciju, i to ovaku: nađi u mestu još 4 druga i obrazujte odbor komunističke nelegalne organizacije i rasporedite rad ovako: ti imaš da držiš vezu sa okružnim odborom (tj. sa nama), samo ti imaš da znaš gdje se mi nalazimo, samo ti imaš da primaš direktive od nas, i samo ti imaš da nam o radu vašem izvještaj daješ. Između ostala ona 4 jedan ima da bude blagajnik, nesme ništa da radi, i ima samo pare da čuva, ona ostala trojica imaju opet u mestu i u okolnim selima kao i u Vrdniku da organiziraju komunističke grupe, sa tim grupama održavaju oni vezu koji su je organizirali, jedna grupa za drugu ne sme da zna. Vaša je dužnost da nam šaljete izveštaj: a) Koliko grupa i gde imate, b) koliko članova i čime se zanimaju. Ako ima tamo oružja za kupit, javite nam. S komunističkim pozdravom Okružni odbor.«[1]
– Direktiva Okružnog odbora za osnivanje ilegalne organizacije u Sremu
Na Kongresu ujedinjenja izabran je u Centralno partijsko veće. Učesnik u Mađarskoj revoluciji 1919.
Streljan je u Jajincima od strane Gestapoa 1941. godine.
- Nikola Grulović, „Jugosloveni u ratu i oktobarskoj revoluciji“, Beograd 1965.
- Jugosloveni u Oktobarskoj revoluciji
- Komunistička partija (boljševika) Srba, Hrvata i Slovenaca
- Afera Diamantstein
|
