Irski nacionalizam
Irski nacionalizam je politička ideologija prema kojoj Irci kao etnička grupa ujedno predstavljaju i naciju. Budući da većina Iraca živi izvan matične zemlje (SAD, UK, Australija) i da većina stanovništva otoka Irske ne govori irskim već engleskim jezikom, ova ideologija specifična je u odnosu na evropske i druge nacionalizme time što se u fokus ne stavlja kompletna etnija ili jezik već teritorij otoka Irske. Važne komponente identiteta su historija, kultura i religija, konkretno katoličanstvo, iako nacionalista ima i među irskim protestantima. Historijski, irski nacionalizam usko je vezan uz surpostavljanje politici Ujedinjenog Kraljevstva, jedine države s kojom je Irska bila u užoj političkoj interakciji. Ideologija je danas uglavnom koncentrirana oko republikanizma odnosno ideje za zbližavanjem Republike Irske i Sjeverne Irske. Manje dominantne struje su keltski nacionalizam (ili pankeltstvo) koji promovira nezavisnost, blisku kooperaciju ili ujedinjenje keltskih nacija, te drugi radikalni pokreti. Politički kontrapod irskom nacionalizmu je unionizam koji se zalaže za očuvanje državnopravnih veza cijelog otoka ili nekog njegovog dijela s Velikom Britanijom.
Literatura[uredi | uredi kod]
- (en) Bew, Paul (1994). Ideology and the Irish Question: Ulster Unionism and Irish Nationalism 1912–1916. Oxford; New York: Clarendon Press; Oxford University Press. DOI:10.1093/acprof:oso/9780198207085.001.0001. ISBN 9780198202028. OCLC 30027428.
- (en) Hachey, Thomas E.; McCaffrey, Lawrence John, ur. (1989). Perspectives on Irish Nationalism. Lexington, Kentucky: University Press of Kentucky. ISBN 9780813101880. OCLC 18351761.
- (en) Nelson, Bruce (2012). Irish Nationalists and the Making of the Irish Race. Princeton, New Jersey: Princeton University Press. ISBN 9780691153124. OCLC 761383919.