Haićanska revolucija

Haićanska revolucija
Deo francuskih revolucionarnih i Napoleonskih ratova
Vrijeme: 21. august 1791 – 1. januar 1804 Mjesto: Saint-Domingue Rezultat: haićanska pobjeda nestanak francuske kolonijalne vlasti masakr bijelog francuskog stanovništva na Haitiju Teritorijalne promjene: uspostavljeno nezavisno Carstvo Haiti
Sukobljene strane
1791–1793 Bivši robovi francuski rojalisti Španija (od 1793)	1791–1793 Robovlasnici Kraljevina Francuska (do 1792) Francuska Republika
1793–1798 francuski rojalisti Velika Britanija Španija (do 1796)	1793–1798 Francuska Bivši robovi
1798–1801 Louvertureovi lojalisti	1798–1801 Rigaudovi lojalisti Španija
Komandanti i vođe
1791–1793 Dutty Boukman † Georges Biassou Vincent Ogé  André Rigaud 1793–1798 Paul-Louis Dubuc Thomas Maitland Joaquín Moreno 1798–1801 Toussaint Louverture 1802–1804 Toussaint Louverture Jean-Jacques Dessalines Henri Christophe Alexandre Pétion François Capois John Duckworth John Loring	1791–1793 Viscount de Blanchelande Léger-Félicité Sonthonax 1793–1798 Toussaint Louverture > André Rigaud Alexandre Pétion 1798–1801 André Rigaud 1802–1804 Napoleon Bonaparte Charles Leclerc † Vicomte de Rochambeau Villaret de Joyeuse Federico Gravina
Snaga
redovne trupe: 55.000, dobrovoljci: 100,000+ 31.000	redovne trupe: 60.000, 86 linijskih brodova i fregata
Žrtve i gubici
Haićani: 200.000 mrtvih Britanci: 45.000 mrtvih	Francuska: 75.000 mrtvih
Bijeli kolonisti: 25.000 mrtvih

Haićanska revolucija (francuski: Révolution haïtienne) je naziv za niz međusobno povezanih oružanih sukoba koji su se odigrali na karipskom otoku Hispaniola od 1791. do 1804. godine, a koji su doveli do prestanku dotadašnje francuske vlasti na zapadnim dijelom otoka, odnosno kolonijom Saint-Domingue, odnosno uspostavom nezavisne države Haiti. Započeo je kao ustanak tamošnjih, pretežno crnih i mulatskih robova protiv francuskih bijelih robovlasnika, velikim dijelom potaknut revolucionarnim zbivanjima u samoj Francuskoj, odnosno proklamiranim idealima o ljudskim i građanskim pravima koja su uključivala ukidanje ropstva. Sukob je zakompliciran kako frakcijskim sukobima među samim Haićanima, tako i izbijanjem francuskih revolucionarnih ratova zbog kojih su se u sukob na Haitiju umiješale Britanija i Španija. U završnoj fazi su se bivši robovi na čelu sa Toussaintom Louvertureom i Jean-Jacquesom Dessalinesom okrenuli protiv Napoleona Bonapartea i 1803. godine razbili posljednji francuski pokušaj uspostave vlasti nad otokom, a počekom 1804. proglasili nezavisnost. Haiti je tako, uz SAD, postao najstarija nezavisna država Zapadne hemisfere, a Haićanska revolucija se često navodi kao jedini uspješni ustanak robova u historiji.

Vanjske veze

Haićanska revolucija na Wikimedijinoj ostavi

• The Louverture Project, a wiki about the history of Haiti
• Haiti: History of Shaken Country – Video interview with historian Laurent Dubois
• Haiti Archives
• "Égalité for All: Toussaint Louverture and the Haitian Revolution" Arhivirano 2011-07-30 na Wayback Machine-u. Noland Walker. PBS documentary. 2009
• France Urged to Pay $40 Billion to Haiti in Reparations for "Independence Debt" – video report by Democracy Now!
• The Other Revolution: Haiti, 1789 – 1804 digital exhibition from Brown University
• 15 Minutes History, UT at Austin
• Two Revolutions in the Atlantic World: Connections between the American Revolution and the Haitian Revolution Gilder Lehrman Center, Laurent Dubois.
• "Upheavals in France and Saint-Domingue" Arhivirano 2020-11-14 na Wayback Machine-u Brown University