Hidroelektrana Rama
Hidroelektrana Rama nalazi se na rijeci Rami, u opštini Prozor, Bosna i Hercegovina. Puštena je u rad 1968. godine. Radove su izvodile tvrtke: Geoistraga, Energoinvest i Hidrogradnja iz Sarajeva, Geotehnika i Rade Končar iz Zagreba, Konstruktor Split, Tunelogradnja Beograd, Litostroj Ljubljana, Metalna i Hidromontaža Maribor, i druga manja preduzeća.[1]
Brana i akumulacija[uredi | uredi kod]
Na temelju prikupljenih podataka, na mjestu gdje rijeka Rama, nakon dosta blagog toka Ramskom kotlinom, počinje ulaziti u kanjon, izgrađena je brana od nabačenoga kamena i gline. Uzvodna strana brane obložena je suhozidom na koji su dodane armirano betonske ploče. Temelji i bočne strane injektirane su cementnim mlijekom, kako bi se ostvarila što čvršća veza brane s prirodnim kamenim okolišem. Nakon izgradnje, bila je najveća brana tog tipa u Evropi. Nizom instrumenata ugrađenih na 400 mjernih mjesta stalno se prati ponašanje brane i okolnoga terena. Uporedo s gradnjom brane izgrađen je dovodni tunel promjera 5 m i dužine 9487 m.
Evakuacija velikih voda vrši se preko polukružnoga preliva na lijevom boku, tunelom promjera 5 i dužine 148 metara i temeljnoga ispusta.
Dubina jezera je od 70 do 100 metara. Dužina od brane do Varvare je 8 km, a širina 4,6 km. Površina Ramskoga jezera je različita, a zavisi od visine uspora. Maksimalna površina je 1. 550 ha. Količina voda na maksimalnoj koti iznosi 487 000 000 m3. Jezero je polukružnoga oblika s mnogo zaliva.
Tehničke karakteristike[uredi | uredi kod]
Projekat za hidroelektranu, 50-ih godina XX vijeka uradio je Elektrorojekt Sarajevo (kasniji Energoinvest) [2]
- tip: akumulacijsko-derivaciona
- broj agregata: 2
- instalirana snaga: (2x80MW), 160 MW
- srednja godišnja proizvodnja: 650 GWh
- tip turbine: Francis/Litostroj
- tip generatora: trofazni sinhroni/Končar
- tehnički minimum 55+55 MW
- snaga na pragu: 159,4 MW
- instalirani protok: 32+32 m³/s
- srednji protok: 34 m³/s
- srednja specifična potrošnja vode: 33,1 m³/kWh
- srednja godišnja proizvodnja: 650 GWh
Izvori[uredi | uredi kod]
- ↑ HE Rama
- ↑ „Safet O. Hasanbegović, Muhamed Cico i Kemal Alićehajić - VELIKI VIZIONAR EMERIK BLUM”. MOST, Časopis za obrazovanje, nauku i kulturu - Broj 179 (90 - nova serija) Godina XXIX ktobar/listopad 2004.. Pristupljeno 28. 1. 2024.
