1968. na filmu

Izvor: Wikipedija
(Preusmjereno sa stranice 1968 na filmu)
Prijeđi na navigaciju Prijeđi na pretragu
Stanley Kubrick režirao je 2001: Odiseju u svemiru, po mnogima najbolji SF film 20. stoljeća Stanley Kubrick režirao je 2001: Odiseju u svemiru, po mnogima najbolji SF film 20. stoljeća
Stanley Kubrick režirao je 2001: Odiseju u svemiru, po mnogima najbolji SF film 20. stoljeća
Godine na filmu
1870-e
1880-e
1890-e
1890 • 1891 • 1892 • 1893 • 1894
1895 • 1896 • 1897 • 1898 • 1899
1900-e
1900 • 1901 • 1902 • 1903 • 1904
1905 • 1906 • 1907 • 1908 • 1909
1910-e
1910 • 1911 • 1912 • 1913 • 1914
1915 • 1916 • 1917 • 1918 • 1919
1920-e
1920 • 1921 • 1922 • 1923 • 1924
1925 • 1926 • 1927 • 1928 • 1929
1930-e
1930 • 1931 • 1932 • 1933 • 1934
1935 • 1936 • 1937 • 1938 • 1939
1940-e
1940 • 1941 • 1942 • 1943 • 1944
1945 • 1946 • 1947 • 1948 • 1949
1950-e
1950 • 1951 • 1952 • 1953 • 1954
1955 • 1956 • 1957 • 1958 • 1959
1960-e
1960 • 1961 • 1962 • 1963 • 1964
1965 • 1966 • 1967 • 1968 • 1969
1970-e
1970 • 1971 • 1972 • 1973 • 1974
1975 • 1976 • 1977 • 1978 • 1979
1980-e
1980 • 1981 • 1982 • 1983 • 1984
1985 • 1986 • 1987 • 1988 • 1989
1990-e
1990 • 1991 • 1992 • 1993 • 1994
1995 • 1996 • 1997 • 1998 • 1999
2000-e
2000 • 2001 • 2002 • 2003 • 2004
2005 • 2006 • 2007 • 2008 • 2009
2010-e
2010 • 2011 • 2012 • 2013 • 2014
2015 • 2016 • 2017 • 2018 • 2019

1968. godina je za svjetsku kinematografiju bila značajna prije svega zbog toga što su se, kao rijetko kad prije i poslije, na nju odrazili burni politički događaji koji su obilježili gotovo sve zemlje tadašnjeg svijeta, a u mnogim, pogotovo zapadnim zemljama na filmu pronašli odraz i promjene morala i društvenih vrijednosti izazvani dramatičnim raskorakom između starijih i novijih generacija.

Usprkos, a možda upravo zahvaljujući tome, ista je godina proizvela niz filmskih klasika kao što su 2001: Odiseja u svemiru, Žuta podmornica, Bilo jednom za Divljem zapadu, Meta, Ako..., Noć živih mrtvaca, Producenti, Rosemaryna beba, Ukradeni poljubci, Bullitt, Lica, Oliver!, Sajat-Nova, Sjećanja podrazvoja, Petulia, Planet majmuna, Crna mačka, Teorema, Knjiga od kamena, Mlada je bila u crnini i Nevjerna žena.

Na području Jugoslavije, značajniji filmovi bili su Imam dvije mame i dva tate, Gravitacija ili fantastična mladost činovnika Borisa Horvata, Tri sata za ljubav, Biće skoro propast sveta i U raskoraku.

Filmovi[uredi | uredi kod]

Događaji[uredi | uredi kod]

  • 9.2. - Upravni odbor Francuske kinoteke, na poticaj tadašnjeg ministra kulture Andréa Malrauxa, donosi odluku o smjeni kontroverznog direktora Henrija Langloisa, čime započinje tzv. "afera Langlois"; odluka izaziva bijes kod brojnih francuskih sineasta, pogotovo onih sa ljevice uvjerenih kako je Langlois smijenjen zbog svojih političkih stavova; demonstracije protiv Langloisove smjene eskaliraju u ulično nasilje.
  • 3.4. - Premijerno prikazana 2001: Odiseja u svemiru, apstraktni, neobično filozofski i metafizički SF film na kojem je radio zajedno sa piscem Arthurom C. Clarkom, prema čijoj je kratkoj priči The Sentinel napisan scenarij, i čije je snimanje trajalo dvije i pol godine, uz tada astronomski proračun od 10 milijuna $; iako ga prilikom premijere velik dio publike nije razumio, Odiseja je s vremenom stekla ogroman ugled te se danas smatra možda i najboljim SF filmom 20. stoljeća.[1] Isti je dan premijeru imao i Planet majmuna, SF-film koji je pažnju privukao i time što je shvaćen kao alegorija na tada aktualna politička pitanja, ali koji se također danas smatra jednim od klasika žanra.
  • 10.4. - 40. ceremonija dodjele Oscara je održana dva dana kasnije od predviđenog termina, s obzirom da su crni američki uzvanici objavili kako neće na njoj sudjelovati dok traje žalovanje za nedavno ubijenim crnačkim vođom Martinom Lutherom Kingom.
  • 17.4. - U Francuskoj premijerno prikazan triler Mlada je bila u crnini, djelo koje je François Truffaut snimio kao posvetu svom velikom uzoru Alfredu Hitchcocku.
  • 22.4. - Suočena sa sve spektakularnijim neredima, uprava Francuske kinoteke donosi odluku o vraćanju Henrija Langloisa na mjesto direktora Kinoteke; ona, međutim, dolazi prekasno da umiri bijes javnosti, pogotovo mladih studenata sa radikalne ljevice koji će je nekoliko tjedana kasnije iskoristiti kao povod za izbijanje velikih demonstracija u Parizu sa ciljem rušenja režima predsjednika Charlesa De Gaullea.
  • 19.5. - Kanski filmski festival, koji je započeo devet dana ranije, završava prije roka i prije službene dodjele nagrada, nakon što su dvorane zaposjeli radikalno lijevi demonstranti, a dio sineasta povukao svoje filmove u znako solidarnosti sa demonstrantima u Parizu.
  • ljeto - U Čehoslovačkoj, gdje je tadašnji komunistički režim vodio liberalnu politiku tzv. Praškog proljeća] se snima američki ratni film Most kod Remagena posvećen završnim borbama američke vojske protiv Wehrmachta u Drugom svjetskom ratu; projekt, koji predstavlja prvu ambiciozniju hollywoodsku produkciju u Istočnom bloku, postaje predmetom sovjetske propagande koja tvrdi da iza njega stoji CIA, odnosno da u njemu umjesto domaćih statista sudjeluju pravi američki vojnici čiji je pravi cilj okupirati Čehoslovačku, okončati komunistički režim i privesti je Zapadnom bloku.
  • 15.8 - Premijerno prikazane Mete, niskobudžetni triler koji zbog svoje tada aktualne teme vezane uz eskalaciju nasilja u američkom društvu privlači pažnju i zahvaljujući kome Peter Bogdanovich postaje prvi filmski kritičar koji će steči reputaciju kao veliki scenarist i redatelj.[2]
  • 20.8. - 20.9. - Sovjetske i trupe zemalja Varšavskog pakta izvode invaziju Čehoslovačke čije je dotadašnje komunističko rukovodstvo pod okupacijom prisiljeno odstupiti i okončati svoju liberalnu politiku praškog proljeća; iako dio čehoslovačkih sineasta vezanih uz tzv. čehoslovački Novi val, kao što je Jiří Menzel, ostaje u zemlji raditi pod novim režimom, veliki dio emigrira na Zapad, a što se smatra najvećim politički motiviranim egzodusom u historiji svjetske kinematografije nakon Drugog svjetskog rata.
  • 1.10. - Premijerno prikazan niskobudžetni crno-bijeli horor film Noć živih mrtvaca u režiji Georgea A. Romera, poznat kao ostvarenje koje se smatra prvim modernim filmom o zombijima, odnosno kao element zapleta koristi motiv tzv. zombijevske apokalipse koji će kasnije steći izuzetnu popularnost u filmovima, TV-serijama i video-igrama.[2]
  • 1.11. - U SAD na snagu stupa sistem filmskih rejtinga Filmskog udruženja Amerike kojim su uvedene različite kategorije filmova s obzirom na godište publike koja ih može gledati; rejtinzi, koji uključuju i "X" namijenjene isključivo odrasloj publici, omogućavaju veću fleksibilnost u prikazu sadržaja u odnosu raniji, uniformni i tokom prethodnih godina uslijed seksualne revolucije i drugih društvenih i ekonomskih promjena de facto napušten cenzorski Haysov kodeks.
  • 20.11. - UNESCO jednoglasno donosi rezoluciju kojom se traži omogućavanje korištenja slika iz filmova u knjigama.
  • 24.11. - Premijera Lica u režiji Johna Cassavetesa, prvi američki nezavisno snimljenog i distribuiranog američkog filma koji je dopro do široke publike, čime nezavisni filmovi poprimaju zamah.[2]
  • 15.12. - Pozdravi, satirički film Briana de Palme prvi je američki film koji je dobio novu oznaku X (zabranjen mlađima od 18 godina) zbog nagosti i psovanja, iako je kasnije smanjeno na oznaku R (mlađima od 17 godina dozvoljen ulaz u kino uz pratnju roditeljima).[2]
  • U Italiji tokom godine proizvedeno čak 254 cjelovečernja filma, što predstavlja izuzetan porast u odnosu na 1965. kada ih je bilo snimljeno 182; najveći broj njih su eksploatacijska ostvarenja, a oko četvrtine žanrovski pripada erotskim komedijama.

Najkomercijalniji filmovi u američkim kinima[uredi | uredi kod]

Najkomercijalniji filmovi u američkim kinima
Rang Naslov Studio Režija Zarada
1. 2001: A Space Odyssey Metro-Goldwyn-Mayer Stanley Kubrick $56,700,000[3]
2. Funny Girl Columbia Pictures William Wyler $52,000,000[4]
3. The Love Bug Walt Disney Productions Robert Stevenson $51,264,000[5]
4. The Odd Couple Paramount Pictures Gene Saks $44,527,234[6]
5. Bullitt Warner Bros.-Seven Arts Peter Yates $42,300,873[7]
6. Romeo and Juliet Paramount Pictures Franco Zeffirelli $38,901,218[8]
7. Oliver! Columbia Pictures Carol Reed $37,402,877[9]
8. Rosemary's Baby Paramount Pictures Roman Polanski $33,395,426[10]
9. Planet of the Apes 20th Century Fox Franklin J. Schaffner $32,589,624[11]
10. Night of the Living Dead Walter Reade Organization George A. Romero $30,000,000[12]

Rođenja[uredi | uredi kod]

datum ime nacionalnost i zanimanje godina smrti
2. januar Cuba Gooding, Jr. američki glumac
6. januar John Singleton američki režiser i scenarist
9. januar Joey Lauren Adams američka glumica
29. januar Edward Burns američki glumac
29. januar Bobbie Phillips američka glumica
13. februar Kelly Hu američka glumica
18. februar Molly Ringwald američka glumica
22. februar Jeri Ryan američka glumica
2. mart Daniel Craig britanski glumac
12. mart Aaron Eckhart američki glumac
14. mart James Frain britanski glumac
21. mart Jaye Davidson američki glumac
8. april Patricia Arquette američka glumica
10. april Orlando Jones američki glumac
14. april Anthony Michael Hall američki glumac
19. april Ashley Judd američka glumica
20. maj Timothy Olyphant američki glumac
20. jun Robert Rodriguez američki režiser
7. jul Jorja Fox američka glumica
8. jul Billy Crudup američki glumac
22. jul Rhys Ifans britanski glumac
26. jul Olivia Williams britanska glumica
9. august Gillian Anderson američka glumica
9. august Eric Bana australijski glumac
15. august Debra Messing američka glumica
17. august Helen McCrory britanska glumica 2021
2. septembar Kristen Cloke američka glumica
10. septembar Guy Ritchie britanski režiser
21. septembar Ricki Lake američka glumica
25. septembar Will Smith američki glumac
28. septembar Carré Otis američka glumica
28. septembar Naomi Watts britansko-australijska glumica
8. oktobar Emily Procter američka glumica
12. oktobar Hugh Jackman australijski glumac
21. oktobar Mellora Walters američka glumica
25. oktobar Vesna Tominac Matačić hrvatska glumica
6. novembar Kelly Rutherford američka glumica
9. novembar Parker Posey američka glumica
18. novembar Owen Wilson američki glumac i scenarist
2. decembar Lucy Liu američka glumica
18. decembar Casper Van Dien američki glumac
22. decembar Dina Meyer američka glumica

Smrti[uredi | uredi kod]

datum ime nacionalnost i zanimanje godina rođenja
10. januar Vuka Kostić srpska i jugoslavenska glumica 1891
4. februar Eddie Baker američki glumac 1897
7. februar Nick Adams američki glumac 1931
7. februar Ivan Pirijev sovjetski režiser 1901
13. februar Mae Marsh američka glumica 1894
20. februar Anthony Asquith britanski režiser 1902
20. mart Carl Theodor Dreyer danski režiser 1889
24. mart Alice Guy-Blaché francuska redateljica 1871
30. mart Bobby Driscoll američki glumac 1937
16. april Fay Bainter američka glumica 1893
9. maj Marion Lorne američka glumica 1883
21. maj Doris Lloyd britanska glumica 1896
4. jun Dorothy Gish američka glumica 1898
7. jun Dan Duryea američki glumac 1907
16. jun Vera Đukić srpska i jugoslavenska glumica 1928
21. jun Ingeborg Spangsfeldt danska glumica 1895
27. jul Lilian Harvey britansko-njemačka glumica i pjevačica 1906
23. august Hunt Stromberg američki producent 1894
26. august Kay Francis američka glumica 1905
26. august Martin Frič čehoslovački režiser 1902
18. septembar Franchot Tone američki glumac 1905
30. oktobar Ramon Novarro meksički glumac 1898
18. novembar Lyda Salmonova češka glumica 1889
18. novembar Walter Wanger američki producent 1894
12. decembar Tallulah Bankhead američka glumica 1902

Debiji[uredi | uredi kod]

Nagrade[uredi | uredi kod]

Kategorija/Organizacija Zlatni globus Oscar Nagrade Udruženja njujorških filmskih kritičara BAFTA
Drama Mjuzikl ili komedija
Najbolji film The Lion in Winter Oliver! The Lion in Winter The Graduate
Najbolja režija Paul Newman
Rachel, Rachel		 Carol Reed
Oliver!		 Paul Newman
Rachel, Rachel		 Mike Nichols
The Graduate
Najbolji glumac Peter O'Toole
The Lion in Winter		 Ron Moody
Oliver!		 Cliff Robertson
Charly		 Alan Arkin
The Heart Is a Lonely Hunter		 Spencer Tracy
Guess Who's Coming to Dinner
Najbolja glumica Joanne Woodward
Rachel, Rachel		 Barbra Streisand
Funny Girl		 Katharine Hepburn
The Lion in Winter
Barbra Streisand
Funny Girl		 Joanne Woodward
Rachel, Rachel		 Katharine Hepburn
Guess Who's Coming to Dinner
The Lion in Winter
Najbolji sporedni glumac Daniel Massey
Star		 Jack Albertson
The Subject Was Roses		 - Ian Holm
The Bofors Gun
Najbolja sporedna glumica Ruth Gordon
Rosemary's Baby		 - Billie Whitelaw
Twisted Nerve
Charlie Bubbles
Najbolji adaptirani scenario Stirling Silliphant
Charly		 James Goldman
The Lion in Winter		 - Buck Henry, Calder Willingham
The Graduate
Najbolji originalni scenario Mel Brooks
The Producers		 Lorenzo Semple, Jr.
Pretty Poison
Najbolji strani film War and Peace -

Zlatna palma, Cannes:

Nagrada nije dodijeljena

Zlatna arena, Pula:

Kad budem mrtav i beo, Živojin Pavlović

Zlatni medvjed, Berlin:

Ole dole doff, Jan Troell, Švedska

Izvori[uredi | uredi kod]

  1. ↑ Catherine Shoard (21.10. 2010). „2001: A Space Odyssey: the best sci-fi and fantasy film of all time”. Guardian. 
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 „Film history milestones - 1968”. Filmsite. 
  3. ↑ 2001: A Space Odyssey
  4. ↑ Box Office Mojo Funny Girl
  5. ↑ „The Love Bug, Box Office Information”. Box Office Mojo. Pristupljeno January 9, 2012. 
  6. ↑ „The Odd Couple, Box Office Information”. Box Office Mojo. Pristupljeno March 4, 2012. 
  7. ↑ „Bullitt, Box Office Information”. The Numbers. Pristupljeno January 9, 2012. 
  8. ↑ „Romeo and Juliet, Box Office Information”. The Numbers. Pristupljeno January 9, 2012. 
  9. ↑ „Box Office Information for Oliver!”. The Numbers. Pristupljeno January 9, 2012. 
  10. ↑ „Rosemary's Baby, Box Office Information”. The Numbers. Pristupljeno January 9, 2012. 
  11. ↑ „Planet of the Apes, Box Office Information”. Box Office Mojo. Pristupljeno January 9, 2012. 
  12. ↑ „Night of the Living Dead, Box Office Information”. The Numbers. Pristupljeno January 9, 2012. 

Vanjske veze[uredi | uredi kod]

Izvor: https://sh.wikipedia.org/w/index.php?title=1968._na_filmu&oldid=41593139