Túpac Katari
| Túpac Katari | |
|---|---|
 | |
| Rođenje | oko 1750. Ayo Ayo, Vicekraljevstvo Peru (današnja Bolivija) |
| Smrt | 15. novembar 1781. Peñas, Vicekraljevstvo Peru |
| Nacionalnost | Ajmar |
| Ostala imena | Julián Apasa |
| Zanimanje | seljak |
| Poznat/a po | ustanku protiv španjolske kolonijalne vlasti |
Túpac Katari rođen kao Julián Apasa (Ayo Ayo, oko 1750.-Peñas, 15. novembar 1781.) bio je vođa ustanka domorodačkih Ajmara u Vicekraljevstvu Peru 1781.[1]
Julián Apasa je kao vrlo mlad ostao siroče, pa nije stekao nikakvo obrazovanje, živio je kao skromni seljak, gledajući bijedu svog naroda, koji je morao trpjeti nepravičnu vladavinu, i slušao tradiciju Civilizacije Inka i svoga naroda.[1]
Nakon smrti posljednjeg vladara Inka Túpac Amarua, sa kojim je održavao kontakte, i Tomása Katarija, vođe ustanka u Boliviji i Peruu uzeo je ime Túpac Katari, i 1781. poveo najveći domorodački ustanak u regiji Aymara.
Njegov pokret tražio je oslobođenje domorodaca od kolonijalnog ropstva. Tokom pobune uspio je okupiti vojsku od oko 40,000 domorodaca, koja je uspjela zavladati velikim teritorijem na granici Bolivije i Perua (Carangas, Chucuito, Sica Sica, Pacajes, Yungas) i držala grad La Paz pod opsadom tri mjeseca.[1]
Uhapšen je nakon što ga je izdao jedan od njegovih suradnika. Nakon suđenja na španjolskom sudu, osuđen je na smrt i pogubljen u Peñasu 15. novembra 1781. Nakon što su mu odrezan jezik, rastrgali su ga konja koji su vukli u suprotnim smjerovima. Ista je sudbina zadesila i njegove suradnike.[1]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 „Túpac Katari” (španjolski). Biografias y Vidas. Pristupljeno 5.6.2023.
