Saturnin

Saturnin (lat. Saturninus, Saturnilus, Satornilus) je bio ranohrišćanski gnostik iz Antiohije u Siriji, koji je živeo krajem I i početkom II veka. Smatra se prvom velikom figurom razvijenog gnosticizma.

Glavni izvor o njegovom životu i učenju je Hipolitovo delo "Pobijanje svih jeresi".

Život

Saturnil je živeo u Antiohiji u Siriji. Nema mnogo podataka o njegovom životu. Po delima drugih autora možemo zaključiti da je rođen negde krajem 1. veka a da je svoje učenje izlagao oko prve polovine II veka.

Njegov učitelj je bio Menandar iz Samarije, koji je došao u Antiohiju oko g. 70—100. Menandar je učio da njegovi sljedbenici neće umrijeti, što se očito veže uz mesijanizam, i predstavljao se kao spasitelj, poslan od nevidljivih eona da spasi ljude.

Saturnin je živeo asketski. Djeluje u Antiohiji oko g. 100—130. Hipolit ga povezuje sa gnosticima: Vasilidom, Valentijanom i drugima iz tog perioda. Osnivač je sirijske škole gnosticizma. Njegovi sledbenici su Vasilid i Markion.

Učenje

Po Saturnilovom učenju, židovski Bog je stvorio sedam anđela, koji su potom stvorili zemlju i čoveka (vidi arhonti). Anđeli su stvorili čovjeka na svoju sliku. Čovjek pod njihovom vlašću puže po zemlji dok mu istinski Bog ne dade dio svoga svjetla.

Isus Hrist je po njemu imao samo prividno a ne ljudsko telo (vidi: doketizam). Saturnil je smatrao da je Hrist gospodar vekova (eona), da je nerođen (agenneton), bestelesan (asomaton) i bez oblika (aneideon) i da samo izgleda kao čovek.

Saturnil osuđuje ženidbu, koja dolazi od Sotone, a neki njegovi učenici ne jedu meso. On je prvi (prema Ireneju) načinio podjelu ljudi na dvije vrste: jedni su dionici nebeskog svjetla, a drugi nisu. Njegov dualizam i asketizam imaju korijene u heterodoksnom židovstvu, u ezoteričkom komentiranju knjige Postanka.

Vidi još

• Markion
• Vasilid
• Gnosticizam

Spoljašnje veze

• Saturninus