Sazviježđe – razlika između verzija

Izvor: Wikipedija
Prijeđi na navigaciju Prijeđi na pretragu
Interaktivna pretraga historije
← Starija izmjenaNovija izmjena →
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
VizualnoWikitekst
m r2.7.1) (robot Dodaje: tt:Йолдызлык
Xqbot (razgovor | doprinos)
112.478 izmena
m robot Mijenja: la:Constellatio; kozmetičke promjene
Red 1: Red 1:
'''Sazviježda''', '''zviježda''' ili '''konstelacije''' su skupine [[zvijezda]] koje su prividno povezane u posebne zvjezdane skupove. U trodimenzionalnom prostoru većina zvijezda koje vidimo su relativno povezane, ali se nerijetko grupišu u nebeskoj sferi noćnoga neba. Ljudi su kroz historiju grupisali zvijezde u sazviježđa prema tome koliko su daleko jedna od druge. "Neslužbeno" sazviježđe je poznato kao '''asterizam'''. Zvijezde u sazviježđu ili asterizmu rijetko imaju bilo kakve veze jedna s grugom, a kad se gledaju sa Zemlje čini se da su vrlo blizu jedna drugoj, iako su na velikim međusobnim udaljenostima. Grupisanje zvijezda u sazviježđa je u biti proizvoljno, jer su razne kulture na razne načine imenovale sazviježđa, mada njih nekoliko očitijih teže da se često vrate u upotrebu, kao npr. Orion i Scorpius (Škorpion).
'''Sazviježda''', '''zviježda''' ili '''konstelacije''' su skupine [[zvijezda]] koje su prividno povezane u posebne zvjezdane skupove. U trodimenzionalnom prostoru većina zvijezda koje vidimo su relativno povezane, ali se nerijetko grupišu u nebeskoj sferi noćnoga neba. Ljudi su kroz historiju grupisali zvijezde u sazviježđa prema tome koliko su daleko jedna od druge. "Neslužbeno" sazviježđe je poznato kao '''asterizam'''. Zvijezde u sazviježđu ili asterizmu rijetko imaju bilo kakve veze jedna s grugom, a kad se gledaju sa Zemlje čini se da su vrlo blizu jedna drugoj, iako su na velikim međusobnim udaljenostima. Grupisanje zvijezda u sazviježđa je u biti proizvoljno, jer su razne kulture na razne načine imenovale sazviježđa, mada njih nekoliko očitijih teže da se često vrate u upotrebu, kao npr. Orion i Scorpius (Škorpion).


Internacionalna Astronomska Unija (IAU) dijeli nebo na 88 službenih sazviježđa s preciznim granicama, tako da svaki pravac se pridružuje tačno jednom sazviježđu. U sjevernoj nebeskoj hemisferi
Internacionalna Astronomska Unija (IAU) dijeli nebo na 88 službenih sazviježđa s preciznim granicama, tako da svaki pravac se pridružuje tačno jednom sazviježđu. U sjevernoj nebeskoj hemisferi
Red 11: Red 11:
Razni drugi manje službeni znaci su postojali pored sazviježđa zvanih asterizmima, poput Velikog Medvjeda (poznatog i kao Velika kola) i Malog medvjeda (Malih kola).
Razni drugi manje službeni znaci su postojali pored sazviježđa zvanih asterizmima, poput Velikog Medvjeda (poznatog i kao Velika kola) i Malog medvjeda (Malih kola).


===Lista sazviježđa===
=== Lista sazviježđa ===


[[image:Celestia constellations.jpg|right|thumb|450px|Podjela neba na zviježđa]]
[[Datoteka:Celestia constellations.jpg|right|thumb|450px|Podjela neba na zviježđa]]


''U znakove zodijaka spadaju'':
''U znakove zodijaka spadaju'':
Red 33: Red 33:
* [[Aquila]], Orao
* [[Aquila]], Orao
* [[Ara]], Žrtvenik
* [[Ara]], Žrtvenik
* [[Argo Navis]], Argonautska Lađa, dok se nije podijelila na [[Carina|Hrptenjaču]], [[Puppis|Krmu]] i [[Vela|Jedra]]
* [[Argo Navis]], Argonautska Lađa, dok se nije podijelila na [[Carina|Hrptenjaču]], [[Puppis|Krmu]] i [[Vela|Jedra]]
* [[Auriga]], Kočijaš
* [[Auriga]], Kočijaš
* [[Boötes]], Volar
* [[Boötes]], Volar
Red 108: Red 108:


''Razni drugi manje službeni znaci su'':
''Razni drugi manje službeni znaci su'':
*[[Velika medvjedica]] u [[Ursa Majoru]];
* [[Velika medvjedica]] u [[Ursa Majoru]];
* [[Mala medvjedica]] u [[Ursa Minoru]];
* [[Mala medvjedica]] u [[Ursa Minoru]];
*Čajnik u [[Sagittariusu]],
* Čajnik u [[Sagittariusu]],
*[[Orion|Orionov pojas]];
* [[Orion|Orionov pojas]];
*[[Ljetni trokut]] ([[Deneb]], [[Altair]], i [[Vega]], ili α [[Cygnus|Cygni]], [[Aquila]]e, i [[Lyra]]e);
* [[Ljetni trokut]] ([[Deneb]], [[Altair]], i [[Vega]], ili α [[Cygnus|Cygni]], [[Aquila]]e, i [[Lyra]]e);
*Veliki kvadrat [[Pegasus|Pegasusa]] (koji uključuje α [[Andromeda]]e);
* Veliki kvadrat [[Pegasus]]a (koji uključuje α [[Andromeda]]e);
*Ćup u [[Aquarius|Vodenjaku]];
* Ćup u [[Aquarius|Vodenjaku]];
*Srp u [[Leo|Lavu]].
* Srp u [[Leo|Lavu]].


Stari asterizam, [[Coma Berenices]], je sada službeni naziv sazviježđa.
Stari asterizam, [[Coma Berenices]], je sada službeni naziv sazviježđa.


===Vanjski linkovi===
=== Vanjski linkovi ===
*[http://www.site.uottawa.ca:4321/astronomy/index.html Astronomy knowledge base]
* [http://www.site.uottawa.ca:4321/astronomy/index.html Astronomy knowledge base]
*[http://www.botproductions.com/stellar/index.html The Stellar Guide]
* [http://www.botproductions.com/stellar/index.html The Stellar Guide]
*[http://www.astro.wisc.edu/~dolan/constellations/extra/constellations.html What Are Constellations?]
* [http://www.astro.wisc.edu/~dolan/constellations/extra/constellations.html What Are Constellations?]
*[http://www.dibonsmith.com/stars.htm The Constellations]
* [http://www.dibonsmith.com/stars.htm The Constellations]


== Vanjski linkovi ==
== Vanjski linkovi ==
Red 175: Red 175:
[[kn:ನಕ್ಷತ್ರಪುಂಜ (Constellation)]]
[[kn:ನಕ್ಷತ್ರಪುಂಜ (Constellation)]]
[[ko:별자리]]
[[ko:별자리]]
[[la:Sidus]]
[[la:Constellatio]]
[[lb:Stärebild]]
[[lb:Stärebild]]
[[li:Starebeeld]]
[[li:Starebeeld]]

Verzija na datum 20 mart 2011 u 03:19

Sazviježda, zviježda ili konstelacije su skupine zvijezda koje su prividno povezane u posebne zvjezdane skupove. U trodimenzionalnom prostoru većina zvijezda koje vidimo su relativno povezane, ali se nerijetko grupišu u nebeskoj sferi noćnoga neba. Ljudi su kroz historiju grupisali zvijezde u sazviježđa prema tome koliko su daleko jedna od druge. "Neslužbeno" sazviježđe je poznato kao asterizam. Zvijezde u sazviježđu ili asterizmu rijetko imaju bilo kakve veze jedna s grugom, a kad se gledaju sa Zemlje čini se da su vrlo blizu jedna drugoj, iako su na velikim međusobnim udaljenostima. Grupisanje zvijezda u sazviježđa je u biti proizvoljno, jer su razne kulture na razne načine imenovale sazviježđa, mada njih nekoliko očitijih teže da se često vrate u upotrebu, kao npr. Orion i Scorpius (Škorpion).

Internacionalna Astronomska Unija (IAU) dijeli nebo na 88 službenih sazviježđa s preciznim granicama, tako da svaki pravac se pridružuje tačno jednom sazviježđu. U sjevernoj nebeskoj hemisferi većina naziva su preuzeta iz antičke grčke tradicije i tako prešli u upotrebu i u srednjem vijeku. Dvanaest sazviježđa iz južne nebeske hemisfere Grci nisu bili u stanju promatrati, te su njihove nazive u upotrebu uveli holandski moreplovci Pieter Dirkszoon Keyser (Piter Dirkson Kejser) i Frederick de Houtman (Frederik de Hautman) u XVI vijeku, a prvi ih je katalogizirao Johann Bayer (Johan Bajer).

Prvih dvanaest su tzv. znakovi zodijaka. Sem ovih dvanaest Ptolomej je naveo drugih 36 (kojih sada broji oko 38, zbog podjele Argonautske lađe ili Argo Navisa). Mnogo ranije ova je lista dopunjavana, kao prvo da popuni praznine među Ptolomejevim znacima (jer Grci su smatrali nebom i sazviježđa i tamni prostor između njih), i drugo da "popune" južno nebo da bi evropski istraživači putovali tamo gdje bi ih mogli vidjeti.

Druga predložena sazviježđa nisu uvedena u upotrebu, pa ni najznačajnije Quadrans Muralis ili Zidni Kvadrant (sada dio Volara ili Bootesa) prema kome su kvadrantidski meteori dobili ime. Isto tako i sazviježđe Argo Navis je bilo preveliko tako da je podijeljeno na nekoliko raznih sazviježđa.

Razni drugi manje službeni znaci su postojali pored sazviježđa zvanih asterizmima, poput Velikog Medvjeda (poznatog i kao Velika kola) i Malog medvjeda (Malih kola).

Lista sazviježđa

Podjela neba na zviježđa

U znakove zodijaka spadaju:

Prema Ptolomejevih 36 koji sada ima 38:

Novih 38 sazviježđa:

Razni drugi manje službeni znaci su:

Stari asterizam, Coma Berenices, je sada službeni naziv sazviježđa.

Vanjski linkovi

Vanjski linkovi

Izvor: https://sh.wikipedia.org/w/index.php?title=Sazviježđe&oldid=704304