Awasim

Izraz al-'awāṣim (arapski: ""tvrđave", "fortifikacije"; jedn. al-'āṣimah ili "zaštitnica") u historijskom kontekstu označava arapsku ili muslimansku stranu granice koja je u Maloj Aziji postojala između Bizantskog Carstva na jednoj, te arapsko-muslimanskog (Omejadskog i Abasidskog Kalifata) na drugoj strani. Uspostavljena je početkom 8. vijeka kada je došlo do jenjavanja prvog vala muslimanskih osvajanja, a trajala je sve do 10. vijeka kada su njena područja uglavnom zauzeli Bizantinci. Po svom karakteru i svrsi je bila prilično slična ranijem rimskom limesu odnosno kasnijoj Vojnoj krajini, odnosno sastojala se od mreže isturenih utvrđenja poznatih kao al-thughūr (arapski: الثغور‎; jedn. الثغر, al-thagr, "otvaranje") kao i pozadinske zone koja je bila poznata kao al-'awāṣim u užem smislu. Muslimanska vojna granica je, pak, sa druge strane imala svoj ekvivalent u bizantskim kleisourama i akritai (graničarima).

Izraz thughūr se također koristio za granična područja al-Andalusa i Mawara al-Nahra, te je preživio u historijskoj terminologiji da bi ga ponovno počeli koristiti egipatski Mameluci u 14. vijeku, kada su tradicionalne oblasti 'awāṣima i thughūra u sjevernoj Siriji i sjevernoj oblasti Eufrata došli pod njihovu kontrolu.

Literatura

• Canard, M. (1986). „al-'Awāṣim”. The Encyclopedia of Islam, New Edition, Volume I: A–B. Leiden and New York: BRILL. pp. 761–762. ISBN 978-90-04-08114-7. 
• El-Cheikh, Nadia Maria (2004). Byzantium viewed by the Arabs. Harvard Center for Middle Eastern Studies. ISBN 978-0-932885-30-6. 
• Har-El, Shai (1995). Struggle for domination in the Middle East: the Ottoman-Mamluk War, 1485–91. BRILL. ISBN 978-90-04-10180-7. 
• Honigmann, E. (1987). „AL-THUGHŪR”. u: Houtsma, Martijn Theodoor. E.J. Brill's first encyclopaedia of Islam, 1913–1936, Volume VIII: Ṭa'if–Zūrkhāna. Leiden: BRILL. pp. 738–739. ISBN 978-90-04-08265-4. 
• Kaegi, Walter Emil; Walter Emil Kaegi (31. 03. 1995.). Byzantium and the early Islamic conquests. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-48455-8. 
• Kazhdan, Alexander (1991). Oxford Dictionary of Byzantium. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-504652-6. 
• Streck, Maximilian (1987). „AL-'AWĀṢIM”. u: Houtsma, Martijn Theodoor. E.J. Brill's first encyclopaedia of Islam, 1913–1936, Volume I: A–Bābā Beg. Leiden: BRILL. pp. 515–516. ISBN 978-90-04-08265-4. 
• Wheatley, Paul (2000). The Places Where Men Pray Together: Cities in Islamic Lands, Seventh Through the Tenth Centuries. University of Chicago Press. ISBN 978-0-226-89428-7. 
• Whittow, Mark (1996). The Making of Byzantium, 600–1025. University of California Press. ISBN 978-0-520-20496-6. 

Dodatna literatura

• Bonner, Michael (1994). „The naming of the frontier: 'Awāṣim, Thughūr, and the Arab geographers”. Bulletin of the School of Oriental and African Studies (Cambridge University Press) 57: 17–24. DOI:10.1017/S0041977X0002807X. 
• Haldon, John F.; Kennedy, Hugh (1980). „The Arab-Byzantine Frontier in the Eighth and Ninth Centuries: Military Organization and Society in the Borderlands”. Recueil des Travaux de l'Institut d'Etudes Byzantins (Belgrade) 19: 79–116. 
• Nicolle, David; Adam Hook (17. 06. 2008.). Saracen Strongholds AD 630–1050: The Middle East and Central Asia. Osprey Publishing. ISBN 978-1-84603-115-1.