Donji paleolit – razlika između verzija
m Bot: migracija 25 međuwiki veza sada dostupnih na stranici d:q7463501 na Wikidati |
m Bot: popravljanje preusmjeravanja |
||
| Red 1: | Red 1: | ||
'''Donji paleolit''' (ili '''Donji paleolitik''') je najraniji period [[paleolit]]a ili Starijeg [[kameno doba|kamenog doba]]. Pokriva vrijeme od oko prije [[1 E13 s|2,5 miliona godina]] kada arheologija bilježio upotrebu [[kameno oruđe|kamenog oruđa]] od strane [[ |
'''Donji paleolit''' (ili '''Donji paleolitik''') je najraniji period [[paleolit]]a ili Starijeg [[kameno doba|kamenog doba]]. Pokriva vrijeme od oko prije [[1 E13 s|2,5 miliona godina]] kada arheologija bilježio upotrebu [[kameno oruđe|kamenog oruđa]] od strane [[veliki čovjekoliki majmuni|hominida]], do oko prije [[1 E12 s|120.000 godina]] kada su važne evolucijske i tehnološke promjene označile početak [[Srednji paleolit|srednjeg paleolita]]. |
||
== Rane vrste == |
== Rane vrste == |
||
Najstariji hominidi, poznati kao [[australopithecine|australopitecini]] (koje inkarnira poznata [[Australopithecus afarensis|Lucy]] u [[Etiopija|Etiopiji]]) nisu bili napredni korisnici [[kameno oruđe|kamenog oruđa]] i vjerojatno su bili česti plijen većih životinja. Arheološki nalazi negdje prije 3 miliona godina datiraju rve [[fosil]]e koji bi se mogli nazvati ''Homo''. Za njih se pretpostavlja da su evoluirali od australopitecina ili neke druge [[ |
Najstariji hominidi, poznati kao [[australopithecine|australopitecini]] (koje inkarnira poznata [[Australopithecus afarensis|Lucy]] u [[Etiopija|Etiopiji]]) nisu bili napredni korisnici [[kameno oruđe|kamenog oruđa]] i vjerojatno su bili česti plijen većih životinja. Arheološki nalazi negdje prije 3 miliona godina datiraju rve [[fosil]]e koji bi se mogli nazvati ''Homo''. Za njih se pretpostavlja da su evoluirali od australopitecina ili neke druge [[filogenija|filogenetske]] grane [[primati|primata]]. |
||
Ostaci ''[[Homo habilis]]a'', poput onih iz [[Kanjon Olduvai|kanjona Olduvai]], imaju mnogo prepoznatljivije ljudske karakteristike. Upotreba kamenog oruđa se razvila kod ovih ljudi prije oko 2,5 miliona godina, a nakon toga ih je zamijenio ''[[Homo erectus]]'' prije oko 1,5 miliona godina. ''[[Homo habilis]]'' used [[Olduwan]]sko oruđe te je naučio koristiti vatru kako bi se kao lovac-sakupljač održavao na životu. |
Ostaci ''[[Homo habilis]]a'', poput onih iz [[Kanjon Olduvai|kanjona Olduvai]], imaju mnogo prepoznatljivije ljudske karakteristike. Upotreba kamenog oruđa se razvila kod ovih ljudi prije oko 2,5 miliona godina, a nakon toga ih je zamijenio ''[[Homo erectus]]'' prije oko 1,5 miliona godina. ''[[Homo habilis]]'' used [[Olduwan]]sko oruđe te je naučio koristiti vatru kako bi se kao lovac-sakupljač održavao na životu. |
||
| Red 9: | Red 9: | ||
Olduwanska oruđa su se pomakla u [[Evropa|Evropu]] iz [[Afrika|Afrike]], gdje su se bila razvila. Na sjeveru je Olduwanska tradicija (u Evropi poznata kao [[Abbevilijanska tradicija|Abbevillijanska]]) razdvojila u dvije paralelne tradicije: [[Clactonijanska tradicija|Clactonijansku]], odnosno tradiciju čehotina, i [[Acheuleanska tradiciju|Acheuleansku]], tradiciju [[ručna sjekira|ručnih sjekira]]. [[Levallois]] tehnika kalanja kremena se razvila u to doba. |
Olduwanska oruđa su se pomakla u [[Evropa|Evropu]] iz [[Afrika|Afrike]], gdje su se bila razvila. Na sjeveru je Olduwanska tradicija (u Evropi poznata kao [[Abbevilijanska tradicija|Abbevillijanska]]) razdvojila u dvije paralelne tradicije: [[Clactonijanska tradicija|Clactonijansku]], odnosno tradiciju čehotina, i [[Acheuleanska tradiciju|Acheuleansku]], tradiciju [[ručna sjekira|ručnih sjekira]]. [[Levallois]] tehnika kalanja kremena se razvila u to doba. |
||
Vrsta koja je emigrirala iz Afrike u Evropu je bez svake sumnje bio [[Homo erectus]]. Ovaj tip čovjeka se čvršće može vezati uz tradiciju čehotina, koja se proširila južnom Evropom preko [[Balkan]]a, a kasnije postala čestom i u [[jugoistočna Azija|jugoistočnoj Auiji]]. Mnogi [[Mousterian]]ski nalazi u [[Srednji paleolit|srednjem paleolitu]] su bili kalani korištenjem Levallois tehnike, što sugerira da su [[neandertalci]] evoluirali od Homo erectusa. |
Vrsta koja je emigrirala iz Afrike u Evropu je bez svake sumnje bio [[Homo erectus]]. Ovaj tip čovjeka se čvršće može vezati uz tradiciju čehotina, koja se proširila južnom Evropom preko [[Balkan]]a, a kasnije postala čestom i u [[jugoistočna Azija|jugoistočnoj Auiji]]. Mnogi [[Mousterian]]ski nalazi u [[Srednji paleolit|srednjem paleolitu]] su bili kalani korištenjem Levallois tehnike, što sugerira da su [[neandertalac|neandertalci]] evoluirali od Homo erectusa. |
||
U Evropi se također pojavio tip čovjeka koji prdstavlja prijelazni oblik između Homo erectusa i [[Homo |
U Evropi se također pojavio tip čovjeka koji prdstavlja prijelazni oblik između Homo erectusa i [[Čovjek|Homo sapiensa]], kojeg tipiziraju fosili poput [[Swanscombski čovjek|Swanscombskog]], [[Steinheimska lubanja|Steinheimskog]], [[Tautavelski čovjek|tautavelskog]] i Vertesszollos čovjeka (''Homo palaeohungaricusa''). Iako nije mudro na temelju trenutno dostupno podataka pretpostavljati povezanost bilo kog od tih vrsta ljudi s bilo kakvim tipom oruđa, ti prijelazni oblici izgledaju odgovorni za rasprostranjenost tradicije ručnih sjekira. Takva povezanost ne bi trebala ukazati da su morali evoluirati u Evropi. |
||
Čehotine i sjekiru su zajedno postojale u Evropi, negdje na jednom istom nalazištu. Tradicija sjekira se, međutim, proširila u drukčijem opsegu na istok. Pojavljuje se u Arabiji i Indiji, ali, što je daleko važnije, ne pojavljuje se u jugoistočnoj Aziji. |
Čehotine i sjekiru su zajedno postojale u Evropi, negdje na jednom istom nalazištu. Tradicija sjekira se, međutim, proširila u drukčijem opsegu na istok. Pojavljuje se u Arabiji i Indiji, ali, što je daleko važnije, ne pojavljuje se u jugoistočnoj Aziji. |
||
Na nalazištu [[Monte Poggiolo]], blizu [[ |
Na nalazištu [[Monte Poggiolo]], blizu [[Forli|Forlìja]], pronađene su tisuće rukom obrađenih komada kamena, koji datiraju od prije 800.000 godina. |
||
[[Kategorija:Kameno doba]] |
[[Kategorija:Kameno doba]] |
||
Verzija na datum 12 juni 2013 u 16:22
Donji paleolit (ili Donji paleolitik) je najraniji period paleolita ili Starijeg kamenog doba. Pokriva vrijeme od oko prije 2,5 miliona godina kada arheologija bilježio upotrebu kamenog oruđa od strane hominida, do oko prije 120.000 godina kada su važne evolucijske i tehnološke promjene označile početak srednjeg paleolita.
Rane vrste
Najstariji hominidi, poznati kao australopitecini (koje inkarnira poznata Lucy u Etiopiji) nisu bili napredni korisnici kamenog oruđa i vjerojatno su bili česti plijen većih životinja. Arheološki nalazi negdje prije 3 miliona godina datiraju rve fosile koji bi se mogli nazvati Homo. Za njih se pretpostavlja da su evoluirali od australopitecina ili neke druge filogenetske grane primata.
Ostaci Homo habilisa, poput onih iz kanjona Olduvai, imaju mnogo prepoznatljivije ljudske karakteristike. Upotreba kamenog oruđa se razvila kod ovih ljudi prije oko 2,5 miliona godina, a nakon toga ih je zamijenio Homo erectus prije oko 1,5 miliona godina. Homo habilis used Olduwansko oruđe te je naučio koristiti vatru kako bi se kao lovac-sakupljač održavao na životu.
Evropa
Olduwanska oruđa su se pomakla u Evropu iz Afrike, gdje su se bila razvila. Na sjeveru je Olduwanska tradicija (u Evropi poznata kao Abbevillijanska) razdvojila u dvije paralelne tradicije: Clactonijansku, odnosno tradiciju čehotina, i Acheuleansku, tradiciju ručnih sjekira. Levallois tehnika kalanja kremena se razvila u to doba.
Vrsta koja je emigrirala iz Afrike u Evropu je bez svake sumnje bio Homo erectus. Ovaj tip čovjeka se čvršće može vezati uz tradiciju čehotina, koja se proširila južnom Evropom preko Balkana, a kasnije postala čestom i u jugoistočnoj Auiji. Mnogi Mousterianski nalazi u srednjem paleolitu su bili kalani korištenjem Levallois tehnike, što sugerira da su neandertalci evoluirali od Homo erectusa.
U Evropi se također pojavio tip čovjeka koji prdstavlja prijelazni oblik između Homo erectusa i Homo sapiensa, kojeg tipiziraju fosili poput Swanscombskog, Steinheimskog, tautavelskog i Vertesszollos čovjeka (Homo palaeohungaricusa). Iako nije mudro na temelju trenutno dostupno podataka pretpostavljati povezanost bilo kog od tih vrsta ljudi s bilo kakvim tipom oruđa, ti prijelazni oblici izgledaju odgovorni za rasprostranjenost tradicije ručnih sjekira. Takva povezanost ne bi trebala ukazati da su morali evoluirati u Evropi.
Čehotine i sjekiru su zajedno postojale u Evropi, negdje na jednom istom nalazištu. Tradicija sjekira se, međutim, proširila u drukčijem opsegu na istok. Pojavljuje se u Arabiji i Indiji, ali, što je daleko važnije, ne pojavljuje se u jugoistočnoj Aziji.
Na nalazištu Monte Poggiolo, blizu Forlìja, pronađene su tisuće rukom obrađenih komada kamena, koji datiraju od prije 800.000 godina.