Robert Ryan

Robert Ryan
Ime po rođenju	Robert Bushnell Ryan
Rođenje	11. novembar 1909. Chicago
Smrt	11. 7. 1973. (dob: 63) New York
Supruga/e	Jessica Cadwalader (vj. 11. mart 1939–1972) (njena smrt); 3 djece

Robert Ryan (11. novembar 1909 – 11. jul 1973) bio je američki glumac poznat po karakternim ulogama "tvrdih momaka" kao što su neumoljivi policajci i okrutni gangsteri u jlasičnim holivudskim filmovima.

Robert Bushnell Ryan je rođen u Chicagu kao sin jedinac Timothyja i Mabel Bushnell Ryan. Diplomirao je na Dartmouth Collegeu godine 1932, gdje se istakao kao bokser. Nakon diplome je obavljao niz slabo plaćenih manualnih poslova da bi se na kraju pokušao probiti u show business kao dramski pisac. U nastojanju da osigura prihode, prihvatio se glume koju je studirao u Hollywoodu, gdje je početkom 1940-ih dobio nekoliko manjih uloga u filmovima.

Nakon što je sklopio ugovor sa studijem RKO Radio Pictures, Ryan se u januaru 1944. godine za vrijeme drugog svjetskog rata, prijavio u Marinski zbor SAD te dobio zadatak da obučava regrute u Camp Pendletonu u San Diegu. Tamo se sprijateljio s piscem i budućim režiserom Richardom Brooksom.

Upravo je Brooksov roman poslužio kao podloga za Crossfire, film noir iz 1947. godine gdje se Ryan istakao ulogom antisemitskog ubice. Nakon toga su slijedile suradnje s velikim režiserima kao što su Nicholas Ray, Robert Wise i Sam Fuller. Pred kraj života Ryan je imao zapažene uloge u hitovima kao što su The Dirty Dozen, The Professionals i Peckinpahovom kultnom vesternu Divlja horda.

Iako je Ryan na filmu često glumio nasilnike i rasiste, u privatnom životu je bio pacifist pod uticajem svoje kvekerske supruge Jessice. Podržavao je lijevo krilo američke Demokratske stranke te bio aktivan u borbi za nuklearno razoružanje i građanska prava američkih crnaca.

Izabrana filmografija

• Golden Gloves (1940)
• Bombardier (1943)
• Tender Comrade (1943)
• Woman on the Beach (1947)
• Crossfire (1947)
• Berlin Express (1948)
• The Boy with Green Hair (1948)
• Act of Violence (1948)
• Caught (1949)
• I Married a Communist (1949)
• The Set-Up (1949)
• The Secret Fury (1950)
• Born to Be Bad (1950)
• The Racket (1951)
• Flying Leathernecks (1951)
• On Dangerous Ground (1951)
• Clash by Night (1952)
• Beware, My Lovely (1952)
• The Naked Spur (1953)
• Inferno (1953)
• Bad Day at Black Rock (1955)
• The Tall Men (1955)
• House of Bamboo (1955)
• Escape to Burma (1955)
• The Proud Ones (1956)
• Men in War (1957)
• God's Little Acre (1958)
• Lonelyhearts (1958)
• Day of the Outlaw (1959)
• Odds Against Tomorrow (1959)
• King of Kings (1961)
• The Longest Day (1962)
• Billy Budd (1962)
• Battle of the Bulge (1965)
• The Dirty Game (1965)
• The Professionals (1966)
• The Dirty Dozen (1967)
• Hour of the Gun (1967)
• Custer of the West (1968)
• Anzio (1968)
• Captain Nemo and the Underwater City (1969)
• The Wild Bunch (1969)
• Lawman (1971)
• The Iceman Cometh (1973) (as Larry Slade)
• Executive Action (1973)
• The Lolly Madonna War (1973)

See also

• Film noir
• Western

Eksterni linkovi

Robert Ryan na Wikimedijinoj ostavi

• Robert Ryan na sajtu IMDb
• Robert Ryan Tribute
• The Robert Ryan Homepage
• Jupiter's Wife on IMDB