Ploča župana Grda
Najstariji datirani stećak sa natpisom je nadgrobni spomenik trebinjskog župana Grda iz sredine XII vijeka. Istoričari ga povezuju sa županom Grdešom, kojeg vizantijski pisac Jovan Kinam spominje 1150. godine među uglednim plemićima na strani Rašana (Dalmatinaca, kako ih naziva Kinam) u bici na Tari protiv Vizantije. Car Manojlo I Komnin je porazio srpsko-ugarsku vojsku velikog župana Raške Uroša II (vladao oko 1145—1162) iz dinastije Vukanovića, a sam Grdeša je zajedno sa nepoznatim županom Vučinom uhvaćen i odveden u Serdik (Sofija), da bi bio oslobođen naredne godine.[1]
Iste 1151. godine iupanus Gerdessa (župan Grda) spominje se kao jedan od svjedoka u povelji kojom trebinjski namjesnik i Urošev brat Desa daruje ostrvo Mljet samostanu Svete Marije u Apuliji.
Ploča je isklesana između 1151. i 1177. godine i pronađena je na groblju u Poljicama (Popovo polje). Čuva se u Muzeju Hercegovine u Trebinju.
- В дни дни кнеза велиега Михоила вмрије жупан Грд требињски и в то љето зида јему раку брат жупан Радомир с синми јеговјеми и жена му. Твара моистр имнем Браја. Б(о)же ти дај здравие
Uklesani natpis je vrijedan za istoriju Trebinja, jer je prvi pomen imena grada u obliku koji i danas ima, kao potvrda da Trebinje nije mijenjalo ime od 12. vijeka. Prema natpisu majstora Braje, grdski župan je umro za vreme kneza Mihaila Velikog, koga istoričari poistovećuju sa Mihailom III, poslednjim dukljanskim vladarom iz dinastije Vojislavljevića, čiju je vladavinu okončao Stefan Nemanja oko 1186. godine.[2]
Filatelija[uredi | uredi kod]
Pošte Srpske izdale su 05.09.2002. god. poštansku marku sa motivom:
- Nadgrobna ploča Župana Grda (XII vijek)
- Kataloški broj: SP 253
- Zupčanje: 13 3/4
- Nominalna vrijednost: 1,00 KM
- Tiraž: 20.000
