Ljubotinj
| Ljubotinj | |
|---|---|
 Mapa Stare Crne Gore | |
| Mjesto | |
| Oblast | Stara Crna Gora |
| Poznate ličnosti | |
Ljubotinj je bio pleme iz Riječke nahije u Staroj Crnoj Gori.[1] Danas je Ljubotinj geografska odrednica i odgovara teritoriji nekadašnjeg plemena.
Pleme je u početku bilo ograničeno na jugozapadni dio oblasti, kao i pleme Ceklin. Najstarije sjedište plemena je bilo pod brdom Viranjem, tačnije u Viranj-rupi. To područje je visoka kotlina sa svih strana okružena brdima i planinama. Tu se i danas nalaze glavna ljubotinjska naselja: Boguti, Mužovići, Prekornica i Vignjevići. Predio je i koljevka brastava koji se sebe smatraju za prave Ljubotinjanje, i to:[2]
- Sarapi
- Džonovi
- Radomani
- Vujovići
- Pejakovići
- Ratkovići
- Drecuni
- Lubarde
- Prlje
- Šabani
- Šoći
- Vučkovići
Za vrijeme Turaka, tačnije krajem 16. i početkom 17. vijeka, pleme je imalo veliki ugled, što pokazuje to da su Turci postavljali spahije iz ovog plemena, koje su oni smatrali vladarima cijele Crne Gore. Taj značaj plemena uticao je na susjedna naselja — Začir, Dubovu i Smokovce — koja su prišla plemenu i stupila u plemensku zajednicu.[2]
U borbama između Ceklinjana i Bjelica, Ljubotinjani su podržali Ceklinjanje i zauzvrat su dobili zemljište na sjeveroistoku do brda Kramolina i put prema Skadarskom jezeru.[2] Zbog prenaseljenosti u Ljubotinju, pripadnici pleme su čineći razne neprilike starom stanovništvu u Donjem Selu, tako da su se oni raselili, a Ljubotinjani su do sredine 18. vijeka u potpunosti zauzeli to zemljište.[3]
Stari pripadnici plemena nisu dozvolili pridošlicama iz Začira, Dubove i Smokovce da se nasele na prostor novih teritorija, tako da je Donje Selo imalo stanovništvo istovjetno po sastavu i porijeklu s onim u starom ljubotinjskom sjedištu. Od Ceklinjana su kupili prostor između Ceklinštaka i Đurđeva Žrijela, pa su tu podigli mnogo stalna i privremena naselja.[3]
28. juna 1876. godine, 43 Ljubotinjanina, trojica Građana i dvojica Dobrljana, herojski su poginuli na samim vratima Podgorice, u Zagoriču i Doljanima, hrabro jurišajući na Turke. U toj bici, koja je zadivila Crnu Goru, borbu bez šansi, protiv daleko brojnijeg neprijatelja, oni su svjesno pošli u smrt i za slobodu dali sve što su imali, čak i svoje živote. Ljubotinj je bio zavijen u crno. Nikad kao tih dana u njemu se nije tako rano smrkavalo. Četrdeset i tri humke, korota i crne marame. Ljubotinjske rane su se čule nadaleko, govorio je i kralj Nikola, koji je ovim junacima posvetio svoje "Ljubotinjsko kolo".
Kralj Nikola nikad nije zaboravio ljubotinjske junake. To najbolje govori spomenik ispod Gorice, na kome su uklesani kraljevi stihovi, koje mnogi Ljubotinjani, i dan danas, znaju napamet...
"Ovaj spomenik podiže njegovo visočanstvo, naš uvaženi gospodar knjaz Nikola Petrović - Njegoš, Ljubotinjanima, Dobrljanima i Građanima, koji pogiboše u Zagoriču, 28. juna 1876. godine, i ispjeva im ove stihove januara 1892. godine:
S poštovanjem pristupite
grobu ovih mučenika
u kom leže
48 ljubotinjskih ubojnika".
Slijede zatim imena i prezimena ovih junaka:
Luka Perišin Šoć, Ilija Nikolin Šoć, Savo Perišin Šoć, Ilija Perov Šoć, Joko Golubov Šoć, Lazar Milanov Šoć, pop Joko Drecun, podkomandir garde, Prele Kruška, potkomandir bataljona, pop Filip Kaluđerović, pop Ilja Jovetić, Vuko Mićov Kusovac, barjaktar, Filip Stevov Drecun, Mato Perišin Jovetić, Marko Mitrov Vujović, Joko Ivašev Kolinović, Petar Đurov Sjekloća, Milo Perov Đongaz, Periša Mitrov Popović, Andrija Ilijin Smokovac, Ilija Nikolin Drecun, Mićan Nikolin Drecun, Filip Nikolin Drecun, Andrija Jokov Vukićević, Savo Nikolin Vukićević, Bogdan Perišin Jovetić, Ilija Ivov Vukićević, Đuro Ilijin Jovetić, Niko Andrijin Đurašević, Andrija Savov Jovetić, Mićun Petrov Đurašević, Joko Petrov Marković, Zrno Đurov Markišić, Joko Ilijin Smokovac, Prele Đurov Pejaković, Mato Nikolin Smokovac, Savo Ilijin Pejaković, Joko Markov Smokovac, Ivo Đukanov Kaluđerović, Petar Markov Smokovac, Mitar Đukanov Kaluđerović, Mićo Popov Jovetić, Marko Dragov Đurović, Ilija Gigov Duletić, Marko Kojov Kusovac, Pero Pejanov Vujović, Nikola Mitrov Popović, Ivo Jovov Šaban i Nikola Ivašev Kolinović.
Na spomeniku, koji je obnovljen i 1976, dopisano je:
"Po odobrenju njegovog veličanstva kralja Nikole,
ovdje počivaju i kosti popa Maša Kusovca, poginulog na Fundini, 1876. godine".
Ljubotinj se danas nalazi na prostoru Prijestonice Cetinje i podjeljeno je između više naselja. Formirane su mjesna kancelarija[4] i mjesna zajednice sa nazivom Ljubotinja u imenu,[5] ali naseljeno mjesto sa tim imenom nepostoji.
- ↑ „Plemena”. http://www.njegos.org/.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Erdeljanović 1978: str. 180
- ↑ 3,0 3,1 Erdeljanović 1978: str. 181
- ↑ „Mjesne kancelarije”. http://www.cetinje.me/.
- ↑ „Mjesne zajednice”. http://www.cetinje.me/.
- Erdeljanović, Jovan (1978). Stara Crna Gora. Beograd: Slovo ljubve.